"Όσο αυξάνεται η γνώση μειώνεται το εγώ, ενώ όσο μειώνεται η γνώση αυξάνεται το εγώ!"

31 Ιουλ 2011

Η λήθη δεν του χαρίζεται

To Βήμα αποκαλύπτει επιστολές του Πέτρου Δούκα προς τον Κώστα Καραμανλή. Οι επιστολές εστάλησαν το 2008 και προειδοποιούσαν τον πρωθυπουργό για τη διόγκωση των δανειακών αναγκών και τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζε η χώρα κατά την έξοδο της στις αγορές. Πιθανότατα ο κ. Δούκας εκδικείται, με τον τρόπο, του για την έκθεση που υπέστη στην υπόθεση του Βατοπεδίου. Είναι επίσης λογικό να επιθυμεί διαχωρισμό της θέσης του από τις ευθύνες που αποδίδονται και τα αναθέματα που πέφτουν όταν αποτιμούνται οι λόγοι που μας οδήγησαν εδώ. Λογικό και αυτό. Ας δούμε, λοιπόν, τι έλεγε στον πολιτικό του προϊστάμενο.
Σε επιστολή του τον Οκτώβριο του 2008 σημείωνε ότι το Δημόσιο θα χρειαστεί να δανειστεί πάνω από 40 δισ. ευρώ για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες, ποσό που τελικά ανήλθε στα 48 δισ. ευρώ για το 2009, επισημαίνοντας: «Αυτό απαιτεί την απόλυτη εμπιστοσύνη των αγορών». Στην επιστολή εκείνη ο κ. Δούκας πρότεινε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης, όπως αποκρατικοποιήσεις , αλλαγές στα τεκμήρια, μείωση των αμυντικών δαπανών, μετοχοποιήσεις σε αεροδρόμια και λιμάνια.
Μεταξύ μας ο κ. Δούκας δεν ήταν ο πρώτος που είδε φωτιά και είπε να τηλεφωνήσει στην Πυροσβεστική. Η οικτρή κατάσταση της οικονομίας ήταν γνωστή σε όλους: από τους οικονομικούς αναλυτές των εφημερίδων, ως τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Αλίμονο αν ο πρόεδρος της κυβερνήσεως δεν άκουγε τις πέτρες να πέφτουν πριν τη θεαματική κατολίσθηση. 'Ολοι το ήξεραν-μπορεί και εσείς να το γνωρίζατε ή να το βλέπατε να έρχεται όπως η νταλίκα στη μετωπική. Και όμως, το άφησαν να συμβεί. Ο πρωθυπουργός ετοίμαζε τη «διαφυγή» του, ενώ οι υπουργοί του πίεζαν προκειμένου να μη ληφθούν νέα μέτρα. Νομίζω πως όλοι θυμόμαστε τον Γ. Παπαθανασίου, τον πετυχημένο, τον άνθρωπο της αγοράς, τον αξιόπιστο υπουργό που αντικατέστησε τον Αλογοσκούφη, να δηλώνει πως η ελληνική οικονομία είναι σε ασφαλές περιβάλλον, έτοιμη να απογειωθεί. Ασφαλώς το γνώριζαν και οι άλλοι, είναι βέβαιον ότι ο Παπανδρέου έλεγε εν γνώσει του ψέματα με το «λεφτά υπάρχουν». Εν προκειμένω θα πρέπει να αναγνωρίσουμε κάποια ελαφρυντικά στον Τύπο: από το 2008 υπάρχει μία συνεπής αρθρογραφία που δείχνει τα βράχια.
Όμως αυτός που μένει με τον μουτζούρη στο χέρι είναι ο Καραμανλής. Και δικαίως. Αλλά, γαμώτο, κάποτε θα πρέπει να εξηγήσει το ανεξήγητο. Γιατί το έκανε; Τι περίμενε εκτός από το να τελειώσει ο χρόνος, να εκπληρώσει το πεπρωμένο του και να πάει για ψάρι; Ο Καραμανλής σιωπά επειδή, απλούστατα, δεν έχει τι να πει. Ελπίζει η συνολική κατάπτωση να δημιουργήσει μία αντανακλαστική σύγκριση με τις δικές του ημέρες-ναι, σίγουρα ήταν καλύτερα τότε. Αλλά ούτε αυτό του βγαίνει. Λογικά δεν θα μιλήσει ποτέ. Μίλησε ως και η καμαριέρα του Στρος Καν, ο Καραμανλής επιμένει να κρατάει το στόμα του κλειστό. Όμως σε ένα δημοκρατικό περιβάλλον δεν διατηρεί το ηθικό δικαίωμα στη σιωπή. Ο πολιτικός οφείλει να κάνει απολογισμό, να αποδώσει λογαριασμό προς όσους των εμπιστεύτηκαν. Ας είναι. Ούτως ή άλλως, κατά μία εκδοχή όλοι για τον Καραμανλή μιλάμε και λέμε αυτά που εκείνος δεν μπορεί να πει. Η λήθη δεν του χαρίζεται.
Του Κώστα Γιαννακίδη από το protagon.gr

30 Ιουλ 2011

Τρία μοντέλα κοινωνικής αλλαγής

Three Models of Social Change
Lester R. Brown

Μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα αρκετά γρήγορα;
Όταν σκέφτεται κανείς την τρομακτική ανάγκη για κοινωνική αλλαγή, καθώς επιχειρούμε να μετακινήσουμε την παγκόσμια οικονομία προς μία βιώσιμη κατεύθυνση, θεωρώ χρήσιμο να εξετάσω τα διάφορα μοντέλα αυτής της πορείας. Προεξέχουν 3 μοντέλα. Ένα είναι το «μοντέλο του καταστροφικού γεγονότος», το οποίο αποκαλώ «μοντέλο του Pearl Harbor», κατά το οποίο ένα δραματικό γεγονός αρκεί, για να μας αλλάξει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε. Το δεύτερο μοντέλο είναι εκείνο κατά το οποίο μια κοινωνία φθάνει σε ένα κορυφαίο σημείο καμπής (a tipping point) –που αφορά ένα ιδιαίτερο ζήτημα - το οποίο (σημείο καμπής) ακολουθεί πολλές φορές, ύστερα από μια μακροχρόνια περίοδο μιας βαθμιαίας αλλαγής στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των ανθρώπων: Αυτό το μοντέλο αλλαγής το ονομάζω «μοντέλο του Berlin Wall». Το τρίτο μοντέλο κοινωνικής αλλαγής είναι αυτό που θα ονόμαζα «μοντέλο sandwich»: Εδώ υπάρχει ένα ισχυρό ριζοσπαστικό λαϊκό κίνημα, το οποίο πιέζει για αλλαγές σε έναν συγκεκριμένο κοινωνικό τομέα, και από την άλλη μεριά υποστηρίζεται πλήρως από μια ισχυρή πολιτική ηγεσία, στην κορυφή.
  1. 1. Το «μοντέλο του Pearl Harbor»Το δυσάρεστο σοκ που υπέστη η κοινωνία των ΗΠΑ ύστερα από την Ιαπωνική αεροπορική επίθεση προς τον Αμερικανικό στόλο, στις 7 Δεκεμβρίου του 1941, στο Pearl Harbor, ήταν ένα δραματικό σημείο αφύπνισης γι` αυτήν. Το γεγονός εκείνο μετέβαλε τον τρόπο, με τον οποίο οι Αμερικάνοι έβλεπαν τον πόλεμο μέχρι εκείνη τη στιγμή. Αν κάποιος είχε θέσει το ερώτημα στον αμερικανικό λαό, στις 6 του Δεκεμβρίου του -41, αν έπρεπε η χώρα τους να εισέλθει στο Β`Π.Π., είναι πιθανόν το 95% να έλεγε «όχι». Όμως τη Δευτέρα το πρωί, της 8ης Δεκεμβρίου, ίσως το 95% να έλεγε «ναι».
Το μειονέκτημα του μοντέλου αυτού (κοινωνικής αλλαγής τύπου Pearl Harbor) είναι ότι, αν πρόκειται να περιμένουμε ένα καταστροφικό γεγονός μεγάλων διαστάσεων για να αλλάξουμε συμπεριφορά, τότε ίσως είναι πολύ αργά… Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε εντάσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε μια κοινωνική κατάρρευση. Όταν οι επιστήμονες καλούνται να προσδιορίσουν ένα πιθανό σενάριο – πάνω στο μέτωπο της Κλιματικής Αλλαγής- αντίστοιχο με εκείνο του “Pearl Harbor” στο μέτωπο του Β`Π.Π.- υποδεικνύουν συχνά το πιθανό λιώσιμο των σεντονιών των παγετώνων της Δυτικής Ανταρκτικής. Για περισσότερο από μια δεκαετία τώρα μικροί σχετικά όγκοι από αυτούς τους παγετώνες έχουν αποκοπεί. Αλλά όμως τεράστια τμήματα από αυτούς τους παγετώνες θα μπορούσαν να αποκοπούν ξαφνικά και να γλιστρήσουν μέσα στον ωκεανό.
Είναι ευνόητο ότι αυτό το λιώσιμο (των παγετώνων) θα μπορούσε να ανυψώσει την επιφάνεια της Θάλασσας κατά 2 ή 3 πόδια μέσα σε λίγα χρόνια. Όμως, αν δυστυχώς φτάσουμε σε αυτό το σημείο, τότε ίσως να είναι πολύ αργά, για να μπορέσουμε να μειώσουμε τις εκπομπές του CO2 τόσο γρήγορα, ώστε να περισώσουμε το εναπομείναν σεντόνι των παγετώνων της Δυτικής Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, της οποίας επίσης η τήξη των παγοσινδόνων επιταχύνεται. Αυτό το μοντέλο λοιπόν, δεν είναι εκείνο το οποίο επιθυμούμε να ακολουθήσουμε, ώστε να πετύχουμε την κοινωνική αλλαγή, η οποία με τη σειρά της θα αποτρέψει την Κλιματική Αλλαγή.
  1. 2. Το «μοντέλο του Berlin Wall»
Το μοντέλο της πτώσης του τείχους του Βερολίνου είναι ενδιαφέρον, επειδή η κατάργηση του τείχους αυτού 20 χρόνια πριν, το Νοέμβριο του 1989, ήταν η ορατή εκδήλωση μιας πολύ πιο βαθιάς κοινωνικής αλλαγής. Κατά κάποιο τρόπο, οι άνθρωποι που ζούσαν στην Ανατολική Ευρώπη, παρακινημένοι από τις αλλαγές που συντελούνταν στη Μόσχα, είχαν απορρίψει το μεγάλο «σοσιαλιστικό πείραμα», το οποίο στηρίζονταν στην ύπαρξη ενός μόνο κόμματος και στην οικονομία που σχεδιάζονταν σε κεντρικό επίπεδο. Τα γεγονότα αυτά, αν και δεν είχαν προβλεφθεί από κανέναν, οδήγησαν την Ανατολική Ευρώπη στην εμπειρία μιας πρωτόγνωρης πολιτικής επανάστασης, σε μια αναίμακτη κατ` ουσίαν επανάσταση, η οποία άλλαξε τη μορφή της διακυβέρνησης σε κάθε χώρα της περιοχής αυτής. Η κατάσταση μέσα σε αυτές τις χώρες είχε φτάσει σε ένα σημείο καμπής, μόνο που δεν είχε συνειδητοποιηθεί από κανέναν. Αν ερευνούσες τα περιοδικά της πολιτικής (επιστήμης ) κατά τη δεκαετία του 1980, μάταια θα έψαχνες για να ανακαλύψεις έστω και ένα άρθρο το οποίο να προειδοποιούσε ότι η Ανατολική Ευρώπη βρισκόταν στα πρόθυρα μιας πολιτικής επανάστασης. Στην Ουάσιγκτον η Σ.Ι.Α. «δεν είχε ιδέα τον Ιανουάριο του 1989 ότι επρόκειτο ύστερα από λίγο να ξεσπάσει ένα παλιρροιακό κύμα γεγονότων μιας τόσο μεγάλης ιστορικής σημασίας», παραδέχτηκε ο Robert Gates, ο πρώην διευθυντής της Σ.Ι.Α. και νυν Secretary of Defense, σε μια συνέντευξή του το 1996.
Πολλές κοινωνικές αλλαγές εμφανίζονται, όταν οι κοινωνίες φθάνουν σε κάποιο σημείο καμπής ή όταν εισέρχονται σε κάποια «κρίσιμα κατώφλια» (key thresholds). Άπαξ και μια κατάσταση φτάσει σε αυτό το σημείο, οι αλλαγές εμφανίζονται ξαφνικά και πολύ συχνά είναι απρόβλεπτες. Ένα από τα πιο γνωστά σημεία καμπής στις ΗΠΑ είναι η καμπή των αναλογούντων τσιγάρων ανά άτομο (1970). Η αυξανόμενη αντίθεση στο κάπνισμα εμφανίστηκε κατά το δεύτερο ήμιση του 20ου αιώνα. Αυτό το αντικαπνιστικό κίνημα τροφοδοτούνταν από μια σταθερή ροή πληροφοριών σχετικά με τα βλαπτικά αποτελέσματα του καπνίσματος στην υγεία. Επρόκειτο για μια διαδικασία η οποία ξεκίνησε ύστερα από μια Έκθεση που δημοσίευσε η Διεύθυνση Χειρουργικής το 1964 αναφορικά με τη σχέση καπνίσματος και υγείας. Το σημείο (κορύφωσης) και καμπής έφτασε, όταν αυτή η ροή πληροφόρησης έκαμψε τελικά την πολύ ισχυρά χτισμένη καμπάνια, η οποία χρηματοδοτούνταν από την Βιομηχανία του Καπνού.
Με τις αναφορές της που δημοσιεύονταν από τότε σχεδόν κατ` έτος, η Διεύθυνση Χειρουργικής των ΗΠΑ πέτυχε να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του κοινού, το οποίο μάθαινε συνεχώς τα νεότερα αποτελέσματα του καπνίσματος επάνω στην υγεία των καπνιστών και να προκαλέσει αναρίθμητες νέες έρευνες που εξέταζαν αυτή τη σχέση. Υπήρξαν περίοδοι κατά τη δεκαετία του ’80 και του ’90, όπου εμφανίζονταν μέσα σε λίγες εβδομάδες όλο και μια καινούργια μελέτη, η οποία με τη σειρά της παρουσίαζε αναλυτικά και με αδιάσειστα στοιχεία τους παράγοντες της μιας ή της άλλης ασθένειας που συνδεόταν με το κάπνισμα. Το κάπνισμα συσχετίστηκε με 15 μορφές καρκίνου, με καρδιακές παθήσεις και με την καρδιακή προσβολή. Καθώς αυξάνονταν η ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα επικίνδυνα αποτελέσματα του καπνίσματος στην υγεία, άρχισαν να υιοθετούνται ποικίλα μέτρα τα οποία απαγόρευαν το κάπνισμα στα αεροπλάνα, στα γραφεία, στα εστιατόρια και σε άλλα δημόσια μέρη. Τα αποτελέσματα αυτών των συλλογικών αλλαγών οδήγησαν στην κορύφωση των αναλογούντων τσιγάρων ανά καπνιστή γύρο στο 1970 και από τότε άρχισε μια μακράς διάρκειας πτωτική πορεία, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ένα από τα πιο αποφασιστικά γεγονότα, που οδήγησαν σε αυτή την κοινωνική μεταβολή, συνέβη, όταν η Βιομηχανία Καπνού δέχτηκε να αποζημιώσει τις κυβερνήσεις των Πολιτειών (των ΗΠΑ) για το κόστος της ιατρικής περίθαλψης που καταβλήθηκε κατά το παρελθόν διάστημα από τα θύματα του καπνίσματος. Πολύ πρόσφατα, τον Ιούνιο του 2009, το Κογκρέσο ψήφισε με μια συντριπτική πλειοψηφία και ο Πρόεδρος Ομπάμα υπέγραψε ένα νόμο, ο οποίος έδιδε στο Υπουργείο Τροφίμων και Φαρμάκων την αρμοδιότητα για να ρυθμίζει το ίδιο τα προϊόντα του καπνού, συμπεριλαμβανομένου και του ζητήματος της διαφήμισής του. Έτσι τώρα πια έχει ανοίξει ένα καινούργιο κεφάλαιο στην προσπάθεια που γίνεται, ώστε να μειωθεί ο φόρος υγείας που καταβάλλεται στο βωμό του καπνίσματος.
  1. 3. Το «μοντέλο sandwich»
Το μοντέλο «σάντουιτς», που σχετίζεται με την κοινωνική αλλαγή είναι σε πολλές περιπτώσεις το πιο ελκυστικό, εν μέρει επειδή δίδει τη δυνατότητα για μια πολύ γρήγορη αλλαγή. Από τα τέλη του 2009, το ισχυρό ενδιαφέρον για μια ριζική περικοπή του ποσοστού των εκπομπών του CO2 και της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνδέεται πλέον με τα ενδιαφέροντα και του ιδίου του Προέδρου Ομπάμα και της κυβέρνησής του. Ένα πρώτο αποτέλεσμα αυτής της διακυβέρνησης είναι μια πρόσφατη de facto ακύρωση της ίδρυσης νέων εργοστασίων Η\Ε Άνθρακα.
Υπάρχουν πολλά σημάδια που δείχνουν ότι οι ΗΠΑ πιθανόν να κινούνται προς ένα σημείο καμπής στο Κλιματικό Θέμα, όπως ακριβώς έπραξαν τη δεκαετία του 1960 στο θέμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αν και μερικοί από τους δείκτες αντανακλούν παράλληλα και την οικονομική ύφεση, φαίνεται τώρα, πολύ πιθανόν ότι οι εκπομπές του CO2 στις ΗΠΑ έφτασαν στο σημείο κορύφωσης- το 2007 και έχουν αρχίσει αυτό που θα ονομάζαμε μια μακρά περίοδο πτωτικής πορείας. Η καύση του άνθρακα και του πετρελαίου, των δύο δηλαδή, πρωταρχικών πηγών των εκπομπών του CO2, μπορεί να έχει αρχίσει την πτωτική της πορεία. Και καθώς ο αριθμός των αυτοκινήτων που θα αποσυρθούν το 2009, θα είναι μάλλον μεγαλύτερος από τον αριθμό των καινούργιων, ο όγκος του στόλου των αυτοκινήτων των ΗΠΑ μπορεί να έχει φτάσει στην κορύφωσή του και να αρχίζει να συρρικνώνεται.
Το γεγονός ότι κατά τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε μεταβεί σε αυτοκίνητα μεγαλύτερης ενεργειακής αποδοτικότητας, έγινε κατορθωτό εξ αιτίας 1ον) των υψηλοτέρων τιμών της βενζίνης, 2ον) εξ αιτίας των στανταρς που ετέθησαν στα νέα αυτοκίνητα – για την ενεργειακή αποδοτικότητά τους- και 3ον) από τα οικονομικά πακέτα που εδόθησαν πρόσφατα από την Κυβέρνηση στις βιομηχανίες – για να διασωθούν από την χρεοκοπία- και που υπήρχε και ο όρος της ενεργειακής αποδοτικότητας των κινητήρων. Ο συνδυασμός πολύ περισσότερο απαιτητικών στάνταρς αποδοτικότητας των αυτοκινήτων, η δραματική επιστροφή στη χρηματοδότηση των δημοσίων μεταφορών και μια επιδοτούμενη (ενθαρρυνόμενη) μετακίνηση όχι μόνο προς αυτοκίνητα πιο αποδοτικά ( πχ σε gas-electric hybrid cars), αλλά επίσης η μετακίνηση προς τα plug-in υβριδικά και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τις πωλήσεις των αυτοκινήτων. Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ κατά το παρελθόν είχε προγραμματίσει την ουσιαστική αύξηση της κατανάλωσης του πετρελαίου στο εσωτερικό της χώρας. Πρόσφατα όμως έχει αναθεωρήσει αυτή την πολιτική προς τα κάτω (προς τη μείωση). Το ερώτημα λοιπόν τώρα δεν είναι για το αν θα μειωθεί η χρήση πετρελαίου, αλλά για το πόσο γρήγορα θα γίνει αυτό.
Οι μεταβολές στον τομέα της ενέργειας, με την ταχεία αύξηση της χρήσης αιολικής και ηλιακής ενέργειας, και με τη μείωση της χρήσης του άνθρακα και του πετρελαίου, σηματοδοτούν επίσης μια βασική μεταβολή και στις τιμές των καυσίμων, κάτι που θα μπορούσε βαθμιαία να αλλάξει κάθε τομέα της οικονομίας. Αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε αν συνδυαστεί αυτό με μια εθνική ηγεσία η οποία να μοιράζεται αυτές τις αναδυόμενες αξίες, θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε μια οικονομική και κοινωνική αλλαγή τέτοιας κλίμακας και ρυθμού που τώρα δεν είναι εύκολο ούτε και να τη φανταστούμε ακόμη.
Από τα τρία μοντέλα της κοινωνικής αλλαγής, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως πιο επικίνδυνο το μοντέλο του Pearl Harbor, επειδή τη στιγμή που θα εμφανισθεί ένα τέτοιο καταστροφικό γεγονός – που θα τείνει να προσβάλει ολόκληρο τον πολιτισμό- ίσως να είναι πολύ αργά. Το μοντέλο του τείχους του Βερολίνου θα μπορούσε να λειτουργήσει – και μάλιστα κόντρα στην έλλειψη υποστήριξης από την κυβέρνηση- αλλά θέλει χρόνο για να δώσει αποτελέσματα. Κάπου 40 χρόνια πέρασαν, αφ` ότου ανέλαβαν οι κομμουνιστικές κυβερνήσεις την ηγεσία στην Ανατολική Ευρώπη, μέχρις ότου η αντιπολίτευση μπορέσει να αναπτυχθεί και να ισχυροποιηθεί τόσο, ώστε να υπερνικήσει τα καταπιεστικά καθεστώτα και να οδηγήσει την κατάσταση στη δημοκρατία. Η ιδανική κατάσταση για τη γρήγορη, ιστορικής σημασίας πρόοδο εμφανίζεται, όταν ένα εξαπλούμενο ριζοσπαστικό κίνημα που επιδιώκει βαθιες αλλαγές συναντιεται με μια εθνική ηγεσία που έχει δεσμευθεί προς την ίδια κατεύθυνση. Αυτή η διαπίστωση μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί ο κόσμος έχει τόσο υψηλές προσδοκίες από την νέα ηγεσία των ΗΠΑ.
Adapted from Chapter 10, “Can We Mobilize Fast Enough?” in Lester R. Brown, Plan B 4.0: Mobilizing to Save Civilization (New York: W.W. Norton & Company, 2009), available on-line at www.earthpolicy.org/index.php?/books/pb4.

Αναδημοσίευση από Καλύβα ψηλά στο βουνό

29 Ιουλ 2011

Τα απομεινάρια μιας εξέγερσης

Κατέβαινα την Βασιλέως Γεωργίου. Τρείς βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατηφόριζαν στο αριστερό πεζοδρόμιο. Έσβησα τη μηχανή και παρακολούθησα τη σκηνή. Ατάραχοι περπάτησαν στην κάτω μεριά της πλατείας, στο ύψος της Σταδίου και στάθηκαν στο φανάρι να περάσουν απέναντι. Σαν να μην έβλεπαν τι συνέβαινε γύρω τους.
Η πλατεία Συντάγματος σε τίποτα δεν θύμιζε αυτό που χρόνια ξέραμε και κάποιοι αγαπήσαμε. Η πλευρά προς την Μεγάλη Βρετανία ήταν κατειλημμένη από ένα απροσδιόριστο συμπίλημα σκηνών, κασονιών, τραπεζιών, καρεκλών, τεντών, πανό, αφισών. Νωχελικοί ταβλαδόροι, ημίγυμνοι ξαπλωμένοι, αραιοί αραχτοί συζητητές με μπυρόνια στα χέρια οι λίγοι κάτοικοι της κατασκήνωσης. Κάποιες σκηνές εμφανώς κλειστές, με κατοίκους να λείπουν σε διακοπές. Κάποια αντικείμενα στιβαγμένα σαν φτωχική μετακόμιση, περιμένουν προφανώς τους ιδιοκτήτες να επιστρέψουν από την επαναστατική άδεια. Ο περιβάλλων χώρος βρώμικος, η μυρωδιά βαριά. Η εικόνα κινείται ανάμεσα σε παρακμιακό κάμπινγκ και καταυλισμό αστέγων.
Στο πάνω πεζοδρόμιο, στην Αμαλίας η εικόνα ήταν πιο τακτοποιημένη και πιο ανεξήγητη. Σαν τραπεζάκια φοιτητικής ακροδεξιάς παράταξης, Υποτίθεται ότι μαζεύουν υπογραφές για κάτι αντικοινοβουλευτικό (δεν είδα κανέναν να υπογράφει) και χτυπούν μεροκάματα καθισμένοι σε καρέκλες ολημερίς, κάτω από συνθήματα της συμφοράς.
Το μόνο γνώριμο και όχι απροσδόκητο οι πολλές δεκάδες Αφρικανών πωλητών τσαντών και άλλων αγαθών. Ήσαν εγκατεστημένοι με τάξη στο κέντρο της πλατείας, προφανώς άρτι μετακομίσαντες από τα Προπύλαια σε πιο εμπορικό στέκι. Αρκετοί περιπατητές ανάμεσα στις διαφορετικές φυλές του Συντάγματος κοιτούσαν γύρω τους σαστισμένοι- μεταξύ τους και πολλοί τουρίστες αλλά ειλικρινά δεν με ενδιαφέρει, δεν πιστεύω ότι ο τουρισμός είναι τόσο εύθραυστο είδος. Για εμάς με ενδιαφέρει και τον πολιτισμό που αποτυπώνει το μέρος.
Σκέπτομαι ότι οι παντελώς αδιαφορήσαντες για το θέαμα βουλευτές το πιθανότερο αρκούνται στην αγαθή τους τύχη που τους επέτρεψε να ξαναζήσουν την εμπειρία να διασχίσουν το Σύνταγμα χωρίς να τους πετροβολήσουν. Κάτι ασφαλώς αδιανόητο ένα μήνα πριν. Τα απομεινάρια των αγανακτισμένων, ακόμα και να τους είδαν, μάλλον αδιαφόρησαν, καθότι τώρα ζουν την ανερέθιστη επαναστατική τους περίοδο και κρατούσαν και την παραμαμά στο πλακωτό.
Οι βουλευτές, λαλίστατοι όταν πρόκειται να χαϊδέψουν αυτιά ψηφοφόρων, φοβούνται να πουν μια κουβέντα για το θέαμα που αντικρύζουν μπροστά στο Κοινοβούλιο; Είναι αρκετό για τους «μνημονιακούς» ότι έχει εξατμισθεί η δυναμική των οργισμένων του Συντάγματος και ξαναπερπατούν ανενόχλητοι στο μέρος; Οι άλλοι, οι βουλευτές που είχαν σπεύσει να κολακέψουν τούς αγανακτισμένους, δεν νιώθουν την ανάγκη να προστατέψουν την υστεροφημία ενός σημαντικού, άσχετα αν συμφωνεί κανείς, πολιτικού γεγονότος που εκτυλίχθηκε στον χώρο το προηγούμενο διάστημα; Διάολε, πρόκειται για την πιο κεντρική πλατεία της χώρας, είναι δυνατόν να γίνεται σύμβολο ασχήμιας και ανομίας;
του Ανδρέα Πετρουλάκη, από το protagon.gr

27 Ιουλ 2011

«Δέχομαι την άλλη άποψη, όχι τις απειλές»

Το δρόμο της ψήφισης από τη Βουλή μέχρι το τέλος Αυγούστου παίρνει ο νόμος-πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια. Η υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Άννα Διαμαντοπούλου δηλώνει αποφασισμένη γι’ αυτό, την ώρα που ο διάλογος για κρίσιμες διατάξεις του συνεχίζεται. Γιατί, όμως, μια τόσο σημαντική ρύθμιση έρχεται για ψήφιση το κατακαλόκαιρο; Έχει εξαντληθεί ο διάλογος; Γιατί αντιδρούν έντονα πολλοί πρυτάνεις, αλλά και πανεπιστημιακοί; Και, τελικά, γιατί ανοίγει ένα ακόμη «μέτωπο» σε περίοδο βαθιάς κρίσης; Η βασική διαφωνία εστιάζεται στην καθιέρωση νέου μοντέλου διοίκησης των ΑΕΙ. Επτά καθηγητές εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία –όπως και ο εκπρόσωπος των φοιτητών από ενιαία λίστα– και στη συνέχεια αυτοί ορίζουν άλλες επτά προσωπικότητες και έτσι συγκροτείται το 15μελές συμβούλιο του ιδρύματος. Είναι ασφαλώς κάτι νέο. Αλλά θα αποδώσει;
Ερώτηση βασική: υπάρχουν άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα με αυτό το σχήμα διοίκησης ή μήπως εμείς ανακαλύπτουμε την Αμερική; «Από τις 27 χώρες-μέλη της Ευρώπης υπάρχει ήδη στις 25 το «δυαδικό» μοντέλο. Δηλαδή, ένα συμβούλιο διοίκησης του πανεπιστημίου, ο πρύτανης –που είναι οι δύο βασικές αρχές– και βεβαίως η σύγκλητος, που έχει την ευθύνη για όλα τα ακαδημαϊκά θέματα. Ωστόσο ενδιαφέρον έχει να αντιστρέψουμε το ερώτημα. Υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να έχει το υφιστάμενο καθεστώς διοίκησης; Ούτε μία» επισημαίνει η κ. Διαμαντοπούλου.
Η αντίδραση πολλών πρυτάνεων στο νομοσχέδιο εξέπληξε αρκετούς ως προς την έντασή της. Μάλιστα ορισμένοι από αυτούς υποστηρίζουν ότι επιχειρείται η κατάργηση του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ. Η κ. Διαμαντοπούλου μάς καλεί να μελετήσουμε τη διεθνή εμπειρία. Η σύγκριση με το πανεπιστημιακό status σε 28 χώρες παγκοσμίως δείχνει ότι μέχρι σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία στη διεθνή κλίμακα για το βαθμό αυτοδιοίκησης – στο 3 με βάση 10βάθμια κλίμακα, την ώρα που ο μέσος όρος προσεγγίζει το 7 (με στοιχεία του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη - ΟΟΣΑ). «Σήμερα το αυτοδιοίκητο στα ΑΕΙ, δηλαδή οι αρμοδιότητές τους, καταγράφονται μέσα από 1.100 σελίδες νομοθεσίας. Και αυτό γιατί όλα περιγράφονται με λεπτομέρειες, για να καταλήξουν τελικά στον υπουργό. Το νέο νομικό πλαίσιο είναι μόλις 150 σελίδες. Οι αρμοδιότητες μεταφέρονται στα πανεπιστήμια. Ο Οργανισμός του πανεπιστημίου είναι που θα καθορίζει την ταυτότητα του ιδρύματος. Το πανεπιστήμιο θα ορίζει τα πάντα πλέον – γιατί η επιστήμη δεν μπορεί να ορίζεται από τον υπουργό. Θα προσθέσω, όμως, και κάτι. Όταν εννοούμε αυτοδιοίκητο στο πλαίσιο του Συντάγματος, σημαίνει ότι το πανεπιστήμιο θα πρέπει μεν να διοικείται μόνο του, αλλά στο πλαίσιο που ορίζει η κοινωνία, με αξιολόγηση και έλεγχο».
Όσο για τον πρύτανη, αυτός είναι και ακαδημαϊκός και διοικητικός ηγέτης. Όμως πρέπει, πρώτον, να μην έχει σχέση εξάρτησης από τα μέλη της κοινότητας –όπως σήμερα, που εκλέγεται από τους πάντες και «δυστυχώς έχουμε μεταφέρει το ψηφοθηρικό σύστημα της κοινωνίας μέσα στο πανεπιστήμιο»–, αλλά ταυτόχρονα να ελέγχεται και ως προς τις αποφάσεις που παίρνει διοικητικά και ως προς τις ακαδημαϊκές του αρμοδιότητες. Επομένως, από ένα σύστημα με εκλογή από όλους χωρίς λογοδοσία πάμε σε ένα άλλο, όπου ο πρύτανης επιλέγεται ύστερα από πρόταση των οργάνων του ιδρύματος και τελική επιλογή από το συμβούλιο, λογοδοτεί όμως και τελικά κρίνεται όταν έρθει η ώρα της εκλογής.
Πώς θα εξελιχθεί η αναμέτρηση με τους πρυτάνεις, τις παρατάξεις και όσους παράγοντες διαφωνούν με το νομοσχέδιο, απειλώντας μάλιστα με το να μην ανοίξουν οι σχολές από τον Σεπτέμβριο; Μήπως χρειάζεται και άλλη κουβέντα; Η υπουργός παραμένει ανοιχτή στο διάλογο, αλλά μας υπενθυμίζει ότι το σχετικό σχέδιο συζητείται ήδη εδώ και ένα χρόνο. Και σημειώνει: «Όλες οι βασικές αρχές για το νέο νόμο –από τη διοίκηση, την αξιολόγηση, τα προγράμματα σπουδών μέχρι τις τριετείς σπουδές– τέθηκαν για ανοιχτό διάλογο από τις 25 Ιουνίου του 2010. Είναι σαφές ότι τα θέματα έχουν συζητηθεί σε βάθος. Μετά την εξαγγελία του νομοσχεδίου πέρασαν σχεδόν τρεις εβδομάδες, ενώ υπάρχει ακόμα ένας μήνας μέχρι την ψήφισή του. Έχω προτείνει να σταλούν γραπτές προτάσεις. Δεν μου εστάλη καμία μέχρι στιγμής». Αντ’ αυτού ορισμένοι θέτουν κόκκινες γραμμές, ακόμα και απειλές ότι θα μπει λουκέτο στα ΑΕΙ το φθινόπωρο. «Επειδή γίνεται μεγάλη συζήτηση για το δημοκρατικό πανεπιστήμιο, συνιστούν δημοκρατική συμπεριφορά αυτές οι απειλές, πόσο μάλλον όταν προέρχονται από ορισμένους ανθρώπους των γραμμάτων; Αυτού του είδους οι συμπεριφορές δεν είναι που μας κράτησαν όλα αυτά τα χρόνια δέσμιους; Δεν μπορεί να εκπορεύονται απειλές και να χαράσσονται “κόκκινες γραμμές” από τον κατεξοχήν χώρο που εκφράζει το διαφωτισμό σε κάθε κοινωνία, που αποτελεί κύτταρο ελεύθερης έκφρασης και διαλόγου. Εμείς από πέρσι, που ξεκίνησε ο διάλογος, αλλάξαμε πολλά. Δέχομαι την αντίρρηση, την άλλη άποψη, τη συγκροτημένη πρόταση, την προσπάθεια για σύνθεση. Όμως, τις απειλές δεν τις δέχομαι».
Τι γίνεται, όμως, στην κοινωνία; Πώς αντιδρά η κοινή γνώμη στις επιχειρούμενες αλλαγές; Μόλις πριν από 10 μέρες σε έρευνα της Κάπα Research εμφανίστηκαν να καταρρίπτονται θέματα «ταμπού» και για τα ΑΕΙ. Οι 8 στους 10 ερωτηθέντες (81,3%) ζητούν να καταργηθεί το άσυλο με τη σημερινή του μορφή, ενώ η πλειοψηφία αποδέχεται πλέον και την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Σε ποσοστό 56,7% γίνεται αποδεκτή η συμμετοχή στις διοικήσεις των ΑΕΙ στελεχών εκτός πανεπιστημίου, ενώ για πρώτη φορά οι αλλαγές στην Παιδεία κρίνονται ότι βρίσκονται σε σωστή κατεύθυνση από το 48,7% των ερωτηθέντων (το 36% είναι αντίθετοι). «Η κοινωνία μάς ωθεί μπροστά και δεν έχουμε πάρει τα μηνύματα» λέει η Ά. Διαμαντοπούλου. «Είμαι εντυπωσιασμένη από τον πλούτο και τη δύναμη των ελληνικών ΑΕΙ. Έχουμε πανεπιστημιακούς παγκόσμιας εμβέλειας, πρωτοπόρους στη σκέψη, στην αντίληψη, στις προτάσεις, έχουμε και άριστους φοιτητές, καλά εφοδιασμένους. Και αυτές οι δυνάμεις είναι εγκλωβισμένες σε ένα σύστημα που μιλάει με τη γλώσσα της δεκαετίας του ’70».
Ποιο είναι, όμως, το... σύστημα; Μιλώντας για φοιτητές, το μυαλό μας πάει στις φοιτητικές παρατάξεις, που μεταπολιτευτικά λειτούργησαν παντοδύναμα ως μοχλοί εξουσίας στα ΑΕΙ. Μήπως ήρθε η ώρα να πέσουν τίτλοι τέλους σε αυτό το εποικοδόμημα;
«Όπως το ξέρουμε, ναι, πρέπει να τελειώνουμε. Οι φοιτητικές παρατάξεις μπορούν να εκφράζουν ιδεολογικές αντιλήψεις, προτάσεις για το πανεπιστήμιο ή για τη χώρα. Κανείς δεν μπορεί να ορίσει ή να αφαιρέσει τη δυνατότητα να οργανώνονται οι φοιτητές με βάση κοινές ιδέες, κοινούς στόχους, αλλά αυτό, εάν θέλουν, ας το εκφράσουν στο φοιτητικό τους σύλλογο. Στα όργανα που θα συμμετέχουν –ο φοιτητής που θα εκλέγεται στο συμβούλιο διοίκησης ή οι συνάδελφοί του για τη φοιτητική μέριμνα– θα επιλέγονται με κοινές λίστες, οπότε ο κάθε φοιτητής θα μπορεί να εκφράζει όσο γίνεται περισσότερους συμφοιτητές του». Δεν είναι πάντως τυχαίο ότι οι μεγάλες παρατάξεις εξέδωσαν σχεδόν ταυτόσημες ανακοινώσεις, όπου κεντρική τους ιδέα από ένα νόμο 150 σελίδων, που αλλάζει τα πάντα στο ΑΕΙ, ήταν το θέμα της ψήφου και της συμμετοχής στα όργανα διοίκησης...
Δεν λύθηκε, ωστόσο, εντελώς η απορία μας για το πώς έγινε ο διάλογος; Εξαντλήθηκαν τα όρια; «Όταν κάναμε την ανάρτηση του σχεδίου διαβούλευσης στο διαδίκτυο, γίναμε αποδέκτες περίπου 450 ολοκληρωμένων προτάσεων και εκατοντάδων άλλων για επιμέρους θέματα». Ενδιαφέρον, όμως, παρουσίασε και ο κύκλος συναντήσεων με όλα τα κόμματα. Ποιο ήταν το συμπέρασμα; «Κοιτάξτε, συχνά ο διατυπωμένος κομματικός λόγος διά των εκπροσώπων, που πολλές φορές είναι αιχμηρός με αντιπολιτευτικές κορόνες, κατά την άποψή μου δεν αποτυπώνει τις πραγματικές διαθέσεις κομμάτων και αρχηγών. Η Δημοκρατική Αριστερά κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία προσεγγίζει τη δική μας, όπως και η Δημοκρατική Συμμαχία. Ο ΛΑΟΣ έθεσε επιμέρους θέματα, κατέθεσε επίσης συγκεκριμένη πρόταση. Η ΝΔ στο διάλογο, όπως και στο ΕΣΥΠ (Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας), διατύπωσε σύμφωνη γνώμη στην πλειοψηφία των θεμάτων. Ο κ. Σαμαράς, με τον οποίο συζήτησα το πλαίσιο, έδειξε μεγάλη αγωνία και προτεραιότητα για τα ΑΕΙ, διατυπώνοντας βεβαίως τις ενστάσεις του για συγκεκριμένα ζητήματα. Συνεπώς, στα περισσότερα κόμματα διαμορφώνεται σύγκλιση θέσεων – με εξαίρεση τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, που είναι υπέρμαχοι του σημερινού μοντέλου και δεν θέλουν να αλλάξει απολύτως τίποτε, παρά να δοθούν περισσότερα χρήματα».
Η υπουργός είναι ένθερμη υποστηρίκτρια της άποψης που διατύπωσε ο πολυγραφότατος συγγραφέας μας Γιώργος Θεοτοκάς σε ένα δοκίμιό του: «Μία μόνη, αλλά πολύ μεγάλη υπηρεσία μπορεί να προσφέρει το πανεπιστήμιο στο έθνος: να είναι καλό πανεπιστήμιο. Να απολαύει το σεβασμό της ελληνικής και της διεθνούς κοινωνίας για την υψηλή του πνευματικότητα, για το επιστημονικό του ήθος, για τις έρευνές του, για τη μορφωτική του αξία».Με τη χώρα στη δίνη της βαθύτερης, μεταπολεμικά, κρίσης ποια μπορεί να είναι η τύχη μιας μεταρρύθμισης στην Παιδεία; Μήπως και αυτή χαθεί στη δίνη των αδιεξόδων; «Η χώρα κάποια στιγμή θα βγει από την κρίση. Εάν τότε θα έχει το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, σε κάποια χρόνια θα βυθιστεί σε νέα κρίση και αδιέξοδα. Το εκπαιδευτικό σύστημα και κυρίως τα πανεπιστήμια μιας χώρας είναι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης και ο κατ’ εξοχήν χώρος διαμόρφωσης κοινωνικού ήθους. Να σας πω κάτι; Έχω καλέσει 6 υπουργούς άλλων χωρών με εμπειρία από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στα πανεπιστήμιά τους και από τις συζητήσεις βγαίνει το συμπέρασμα ότι χρειάζεται μια δεκαετία και πολύς κόπος και θέληση για να γίνουν οι αλλαγές. Θέλω να ελπίζω ότι αν φύγω από τη θέση αυτή θα έρθει ένας υπουργός που βεβαίως μπορεί να κάνει κάποιες αλλαγές, αλλά κυρίως θα παλέψει να κρατήσει ψηλά τη σημαία μιας μεγάλης στροφής στα πανεπιστήμια. Η πολιτική μου απάντηση, τώρα. Δεν θα ήθελα επ’ ουδενί η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2009-13 να περάσει στην ιστορία ως η κυβέρνηση του μεσοπρόθεσμου ή του μνημονίου ή των φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Βεβαίως και είναι κυρίαρχο θέμα η αντιμετώπιση του χρέους. Ωστόσο, αυτό πρέπει να συνοδευτεί από μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, τη δημόσια διοίκηση, την υγεία. Είναι θέμα αντίληψης του χρέους προς την Πατρίδα».

Πανεπιστημιακά ιδρύματα
Ένας «χάρτης» που λέει πολλά
Αριθμός ιδρυμάτων 40
Τμήματα 511
Μεταπτυχιακά προγράμματα 520
Εγγεγραμμένοι φοιτητές 578.479
Ενεργοί φοιτητές 360.762
Αριθμός φοιτητών μέσω «Ευδόξου»* 243.779
Διδάσκοντες 11.682

* Ηλεκτρονικό πρόγραμμα διανομής πανεπιστημιακών συγγραμμάτων στους φοιτητές


Του Ευτύχη  Παλλήκαρη, από το athensvoice.gr

23 Ιουλ 2011

Τα διδάγματα της κρίσης

Ηταν μια μπερδεμένη ιστορία. Οικονομικά ήταν επικίνδυνη. Πολιτικά ήταν σχεδόν γοητευτική. Και από κάθε άποψη ήταν διδακτική. Να τα δέκα πράγματα που έμαθα.
1) Για πολλές εβδομάδες μας πιπίλιζαν το μυαλό με τον μπαμπούλα των οίκων αξιολόγησης και του «πιστωτικού επεισοδίου». Αποδεικνύεται ότι είναι αρκετή μια διαβεβαίωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για να σταματήσουν οι εκβιασμοί. Οπως είχε πει ο «αριστερός τραπεζίτης» Ματιέ Πιγκάς, επιτέλους, οι κυβερνήσεις διοικούν, όχι οι οίκοι.
2) Η «επιλεκτική χρεοκοπία» δεν είναι τελικά τίποτα περισσότερο από ένας όρος, μια σύμβαση. Είχε δίκιο ο Βενιζέλος και άδικο ο Σαμαράς: απαγορευμένες λέξεις δεν υπάρχουν.
3) Η πρόταση για τη φορολόγηση των τραπεζών αποσύρθηκε μόλις άρχισε να έχει απήχηση. Προφανώς την έριξε στο τραπέζι ο Σαρκοζί ως δόλωμα για να αποσύρει η Μέρκελ τις αντιρρήσεις της για τον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας - ο οποίος αποκτά πλέον μεγάλες εξουσίες.
4) Η πολιτική Ευρώπη αντιμετωπίζει κρίση - και ο λόγος είναι η απουσία μεγάλων ηγετών. Η ευρωζώνη όμως είναι πιο σταθερή απ' ο, τι φαίνεται - και ο λόγος είναι ότι για την επιβίωσή της ενδιαφέρονται πρώτα απ' όλα οι γερμανοί εξαγωγείς.
5) Η Ανγκελα Μέρκελ δεν είναι ανίκανη ούτε χαζή. Ισορροπεί όμως σε ένα τεντωμένο σχοινί, καθώς πιέζεται από τους ψηφοφόρους της και το Συνταγματικό Δικαστήριο.
6) Ο «γαλλογερμανικός άξονας» εξακολουθεί να έχει κεντρικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Μπορεί κάθε τόσο να τρίζει, μπορεί να προαναγγέλλεται ο θάνατός του, αλλά επανέρχεται πάντα δυναμικά.
7) Η Αριστερά είναι ανύπαρκτη. Η χρηματοπιστωτική κρίση ήταν ένα προνομιακό πεδίο δράσης και παρέμβασης. Αλλά έχασε κι αυτή την ευκαιρία.
8) Παραμένει αδιευκρίνιστο τι ρόλο έπαιξε ο πρόεδρος Ομπάμα. Η Μέρκελ μαλάκωσε μετά το τηλεφώνημά του, αλλά μπορεί να ήταν σύμπτωση. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη βρίσκει μια λύση στο πρόβλημά της, ενώ η Αμερική εξακολουθεί να κινδυνεύει με στάση πληρωμών.
9) Οι Ευρωπαίοι κατάλαβαν ότι μια συνταγή που αποτελείται από λιτότητα στο εσωτερικό και υψηλά επιτόκια στο εξωτερικό είναι καταστροφική. Μπορεί να είμαστε κακομαθημένοι, αλλά δεν θα αλλάξουμε με χαστούκια.
10) Το μπαλάκι είναι τώρα στο δικό μας γήπεδο. Αυτή η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τι θέλει και να προχωρήσει μπροστά μ' ένα μίνιμουμ συναίνεσης. Αν κάθε κοινωνική ομάδα διεκδικεί τα συντεχνιακά της δικαιώματα αδιαφορώντας για το γενικό καλό, ή και καταπατώντας το, η χρεοκοπία δεν θα αργήσει. Θα είναι ουσιαστική. Θα εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, ηθικό, πολιτικό, κοινωνικό. Και θα φταίμε αποκλειστικά εμείς.

Του Μιχάλη Μητσού, από τα Νέα on-line

21 Ιουλ 2011

Ο Κυριάκος έχει δίκιο – Κι ας λέγεται Μητσοτάκης

Ξεσηκώθηκε μεγάλος θόρυβος επειδή δύο βουλευτές, ο Κ. Μητσοτάκης της Ν.Δ και η Χαρά Κεφαλίδου του ΠΑΣΟΚ, αποφάσισαν να παραιτηθούν από τις αποζημιώσεις που ελάμβαναν για τη συμμετοχή τους στις επιτροπές της Βουλής και να παραδώσουν τα μεγάλου κυβισμού αυτοκίνητα τους. Η οργή των περισσότερων βουλευτών κατευθύνθηκε για ευνόητους λόγους στον κ. Μητσοτάκη.
Κατηγορήθηκε για λαϊκισμό και ανέξοδη γενναιοδωρία, με το σκεπτικό ότι «αυτός δεν δικαιούται να ομιλεί γιατί είναι γόνος πλούσιας οικογενείας». Κάποιοι, μάλιστα, θυμήθηκαν [και σωστά] τις στενές σχέσεις του με τη Siemens [οι διευκολύνσεις της εταιρείας προς το πολιτικό γραφείο του], εγκαλώντας τον για απύθμενη υποκρισία. Πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Καραμανλή έθεσε το ερώτημα [αποδίδεται από μνήμης]: «δηλαδή τι θέλουμε, να γεμίσει η Βουλή με αριστοκράτες ή με φτωχούς βουλευτές που θα αναγκαστούν, για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, να γίνουν όργανα της διαπλοκής»; Αφέλεια ή θράσος;Μ’ άλλα λόγια, ο συγκεκριμένος κύριος μας λέει ότι οι βουλευτές μέχρι τώρα έμειναν μακριά από τον πειρασμό του χρηματισμού και της διαπλοκής επειδή η αποζημίωση τους ήταν αρκετή για να προστατεύσουν την αξιοπρέπεια τους; Εδώ, πράγματι, γελάμε.
Μα, η διαπλοκή και η διαφθορά στο πολιτικό σώμα άγγιξε ταβάνι όλη την προηγούμενη περίοδο, παρά το γεγονός ότι οι απολαβές των βουλευτών σε συνδυασμό με τα άλλα προνόμια τους ήταν σε υψηλό, θα λέγαμε, σε προκλητικό επίπεδο.
Να συμφωνήσουμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι ο καταλληλότερος [λόγω ονόματος και προϊστορίας, κυρίως του πατέρα του] να παίξει το ρόλο του μπροστάρη στην επιχείρηση κάθαρσης της πολιτικής ζωής.
Να συμφωνήσουμε, επίσης, ότι από την κίνηση του Κ. Μητσοτάκη δεν λείπει η υστεροβουλία, αφού προσπαθεί να συμβαδίσει με το λαϊκό αίσθημα, το οποίο στην παρούσα φάση είναι κατά των πολιτικών, των κομμάτων εξουσίας και του κοινοβουλευτισμού.
Θα προτιμούσαμε να το πράξει χωρίς τυμπανοκρουσίες, ώστε να μην είναι ευάλωτος στις υποψίες περί σκοπιμότητας.
Ωστόσο, υπάρχει και η ουσία. Και η ουσία του θέματος είναι ότι το κόστος λειτουργίας του πολιτικού συστήματος είναι εξωφρενικά μεγάλο. Όταν με τις αποφάσεις σου σπρώχνεις πλατιές μάζες ανθρώπων στην απόγνωση, δεν μπορείς να κάθεσαι αναπαυτικά στις «κατακτήσεις» σου και να σφυρίζεις αδιάφορα. Είναι σαν να χλευάζεις την απελπισία των πολλών.
Όταν η ανεργία διογκώνεται εξαιτίας των ολέθριων πολιτικών επιλογών σου, όταν καταδικάζεις στη λιτότητα τα 2/3 της κοινωνίας, δεν μπορείς να μοιράζεις αφειδώς τα χρήματα του λαού για να συντηρηθούν οι πολυπληθείς κομματικές γραφειοκρατίες που έχουν εγκατασταθεί σε πολυτελή γραφεία.Όταν βάζεις ως στόχο την εξυγίανση των οικονομικών του κράτους, αλλά αδυνατείς να νοικοκυρέψεις τα του οίκου σου [τα δύο κόμματα εξουσίας χρωστάνε σ’ όποιον κινείται] υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αξιοπιστίας.
Στις Δημοκρατίες μετράει πολύ η δύναμη του παραδείγματος, ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και αμφισβήτησης των πάντων. Το παράδειγμα πρέπει να το δίνει η κορυφή. Το πολιτικό προσωπικό. Όταν αυτό επιμένει να πορεύεται σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, όταν καλύπτεται πίσω από σαθρά επιχειρήματα του τύπου ότι «η Δημοκρατία έχει κόστος», όταν στήνει εμπόδια για να εξασφαλίσει το ακαταδίωκτο, τότε πολύ σύντομα θα κληθεί να πληρώσει τα επίχειρα της αβελτηρίας του.
Τα πρώτα συμπτώματα της λαϊκής οργής έκαναν την εμφάνισή τους. Οι προπηλακισμοί, τα γιουχαίσματα, οι μούντζες ήταν τα προειδοποιητικά μηνύματα.
Και πολύ φοβάμαι ότι, αν δεν συνετιστούν οι «πληρεξούσιοι του έθνους», η συνέχεια θα είναι πολύ πιο θορυβώδης.
Του Τάσου Παππά ,από το aixmi.gr

19 Ιουλ 2011

Ο E.Βενιζέλος και ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Αργότερα ή νωρίτερα θα συνέβαινε και αυτό. Ήδη είχε αρχίσει σιγά αλλά σταθερά από το περασμένο έτος. Σιγά-σιγά το ελληνικό πρόβλημα μεταχηματιζόταν στην αφήγηση των Ελλήνων ιθυνόντων από ένα εσωτερικό διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας σε ένα πρόβλημα για το οποίο στην ουσία ευθύνονταν «ξένα κέντρα» ενάντια στα οποία η χώρα μας αμυνόταν ηρωικά. Σιγά-σιγά έφευγαν οι αναφορές στις χρεοκοπημένες ΔΕΚΟ, στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, στα στίφη των υπεράριθμων του δημοσίου, στον πιο διεφθαρμένο κρατικό τομέα της ΕΕ, στην άρνηση της δημόσιας διοίκησης να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις, κλπ και στην θέση τους έμπαιναν οι νέοι «δαίμονες»: οι «οίκοι αξιολόγησης», ο (μέχρι πρόσφατα «φιλέλλην») Ρουμπίνι, η Μέρκελ (σταθερή αξια!), οι «Αγγλοσάξωνες», η «τρόικα», κλπ. Όμως, παρ’ όλο που τόσο ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου όσο και ο τ.υπουργός Οικονομικών Γ.Παπακωνσταντινου κατέβαλλαν φιλότιμες προσπάθειες να προωθήσουν αυτό το τόσο ελκυστικό στα αυτιά των Ρωμιών αφήγημα, για πολλούς και διαφορους λόγους δεν κατάφεραν να είναι αρκετά πειστικοί. Όμως η έλευση στο υπουργείο Οικονομικών του Ευάγγελου Βενιζέλου άλλαξε άρδην την κατάσταση. Ήδη από το υπουργείο Εθνικής Αμύνης, ο νέος υπουργός είχε καθορίσει με αδαμάντινη σαφήνεια το νέο υπόδειγμα σκέψης .
Καθοριστική εδώ ήταν η συνέντευξη τύπου που έδωσε στις 25/05. Εκεί ξεκαθάρισε πως το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ένα πρόβλημα εθνικής επιβίωσης -όχι όμως λόγω των ενδογενών παραγόντων, αλλά λόγω ξένων “δαιμόνων”. “Η χώρα” είπε “βρίσκεται υπό συνθήκες πραγματικού οικονομικού πολέμου. Σε συνθήκες πραγματικού οικονομικού πολέμου χρειάζεται εθνική συστράτευση, ενότητα, πανστρατιά. Και αυτό είναι σημαντικότερο από την συναίνεση και την διακομματική συνεννόηση που μακάρι να αρκούσε. Χρειάζεται συστράτευση και πανστρατιά”.
Αναμφιβόλως πολύ ενδιαφέρουσα τοποθέτηση. Όμως αυτό που είναι εξ ίσου ενδιαφέρον είναι ότι κανείς από τους παριστάμενους δημοσιογράφους δεν σκέφθηκε να θέσει την απλή και αφελή ερώτηση: Αν η Ελλάδα αντιμετωπίζει πόλεμο, ποιοι αλήθεια είναι οι εχθροί; Ποιοι είναι οι επιτιθέμενοι; Διότι αν έθετε κανεις το ερώτημα ο απόηxος θα ήταν ανάλογος με τον απόηχο του ερωτήματος που έθεσε το παιδάκι στον Βασιλιά στο γνωστό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Kejseren’s nye klaeder”: Θα γκρέμιζε από τα θεμέλια του όλο το συνομωσιολογικό αφήγημα που με τόσο κόπο οικοδόμησε ο Πρωτομάστορας Ανδρέας και οι συνεργάτες του την δεκαετία του 80. Και πιθανώς η μοίρα του δημοσιογράφου που θα έθετε αυτό το τόσο αφελές ερώτημα θα ήταν ανάλογη με την μοίρα του μικρού παιδιού στο Δανικό παραμύθι: Από τότε που ρώτησε τον Βασιλιά, ψάχνει ματαίως να το βρει η Διεθνής Αμνηστεία!
Όμως από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί κανείς να μην θαυμάσει τον τρόπο με τον οποίο ο νέος υπουργός Οικονομικών πήρε κυριολεκτικά την μπουκιά από το στόμα του Αντώνη Σαμαρά. Διότι προφανώς ο τελευταίος θα ονειρευόταν ένα προεκλογικό αγώνα στον οποίο θα έθετε το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, όχι ως ένα βαρετό ορθολογικό πρόβλημα μείωσης δαπανών και φοροδιαφυγής, αλλά ως έναν ηρωικό αγώνα εναντίον όλων όσων επιβουλεύονται την εθνική μας κυριαρχία. Όμως τώρα με την υιοθέτηση του «αντιμπεριαλiστικου» λόγου από το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ μένει άλαλη.
Σε 20 χρόνια από σήμερα, τα βιβλία της ιστορίας που θα διδάσκονται τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα αναφέρονται στην σημερινή κατάσταση ως ένα ηρωικό αγώνα των Ελλήνων εναντίον διάφορων «εχθρών» που επωφθαλμιούσαν την παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα της χώρας, την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της, την απίστευτη ποιότητα της παιδείας της, το σοφιστικέ των επιχειρήσεων της, την εντιμότητα των γραφειοκρατών της, την σοφια των πολιτικών της, κλπ. Ποιον θα προσδιορίζουν τότε ως «εχθρούς» οι κρατικές γραφίδες του μέλλοντος, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Ίσως τους Εσκιμώους, ίσως τα UFO. Το εθνικό αφήγημα ίσως να μην να μπορεί να παράγει ούτε ένα ζευγάρι παντόφλες, αλλά ποτέ δεν είχε πρόβλημα να παράγει «εχθρούς».
του Τάκη Μίχα, πηγή: protagon.gr

18 Ιουλ 2011

Ο πρύτανης-μάνατζερ και τα προβλήματα του νέου νόμου

Φαντάζομαι ότι ο νέος νόμος για την ανώτατη εκπαίδευση θα συζητηθεί ποικιλοτρόπως. Εδώ θα ήθελα να σχολιάσω ορισμένες πτυχές του οι οποίες φαίνεται ότι αποσκοπούν στο να μεταφερθούν διεθνείς πρακτικές στα ελληνικά δεδομένα.
1. Η πρώτη αφορά την εκλογή του πρύτανη με διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος. Μια τέτοια διαδικασία δύσκολα θα αποδώσει, γιατί στον αγγλοσαξονικό χώρο, όπου εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, έχει αναπτυχθεί μια κάστα πανεπιστημιακών οι οποίοι ασχολούνται αποκλειστικά με τη διοίκηση των πανεπιστημίων και ελάχιστα ή καθόλου με την έρευνα. Εχοντας επιλέξει τον τομέα της διοίκησης, ξεκινούν συνήθως ως κοσμήτορες, πρόεδροι κολεγίων ή αντιπρυτάνεις για να καταλήξουν πρυτάνεις αρχικά σε μικρότερα και μετά σε μεγαλύτερα πανεπιστήμια ανά τον αγγλόφωνο κόσμο. Αλλάζουν πανεπιστήμια όπως τα στελέχη επιχειρήσεων μετακινούνται από επιχείρηση σε επιχείρηση, καθ΄ ότι και στην περίπτωσή τους το κίνητρο είναι κατ΄ εξοχήν οικονομικό. Για την προσέλκυσή τους επιστρατεύονται γραφεία ειδικευμένα στο λεγόμενο head hunting και τούτο εξηγεί γιατί ο μισθός ορισμένων πρυτάνεων βρετανικών πανεπιστημίων είναι σχεδόν διπλάσιος από αυτόν του βρετανού πρωθυπουργού και αντίστοιχα υψηλές είναι και οι αμοιβές των αντιπρυτάνεων.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοια παράδοση πανεπιστημιακών-μάνατζερ, ούτε μπορεί να δημιουργηθεί, δεδομένου ότι τέτοιοι υψηλοί μισθοί δεν μπορούν να δοθούν, οπότε η φιλοδοξία της υπουργού για «αποτελεσματική διοίκηση, από άτομα υψηλού επιστημονικού κύρους, με διεθνή κατά το δυνατόν αναγνώριση» δεν θα τελεσφορήσει. Αλλωστε οι περισσότεροι που ασχολούνται με τη διοίκηση των πανεπιστημίων στον αγγλόφωνο χώρο είναι δοκιμασμένοι, και ενίοτε στυγνοί, μάνατζερ και μέτριοι ή άσημοι πανεπιστημιακοί. Ο νέος νόμος δεν πρέπει να διαιωνίζει την αυταπάτη ότι θα πετύχει καλή διοίκηση από διεθνείς αστέρες, γιατί οι εξέχοντες επιστήμονες διεθνώς δεν ασχολούνται τόσο με τη διοίκηση όσο με την επιστήμη τους. Για ποιον λόγο να έρθει κάποιος από το εξωτερικό να αναλάβει τη διοίκηση ενός ιδρύματος όταν λείπει το οικονομικό κίνητρο, δεν έχει εμπειρία της ελληνικής διοίκησης και γραφειοκρατίας, ενώ το θεσμικό πλαίσιο δεν θα του επιτρέπει ελευθερία κινήσεων; Το υπουργείο μάλλον θα πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι οι πρυτάνεις θα συνεχίσουν να προέρχονται από τα ίδια τα πανεπιστήμια και η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη σωστή επιλογή των εξωτερικών μελών του συμβουλίου του ιδρύματος, ώστε αυτό να λειτουργεί αποτελεσματικά, συνθέτοντας τη διεθνή με την ελληνική εμπειρία και αποφεύγοντας σοβαρές ρήξεις μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών μελών.
2. Η ταυτόχρονη κατοχή θέσης ΔΕΠ σε ελληνικό και ξένο πανεπιστήμιο επίσης δεν θα αποδώσει και έχει αποτύχει και στο παρελθόν. Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν προτιμότερο να δίδεται η δυνατότητα σε διακεκριμένους επιστήμονες από το εξωτερικό να διεκδικούν από εξαμηνιαίες ως διετείς ερευνητικές ή διδακτικές fellowships με υψηλά κίνητρα, ούτως ώστε να διευκολύνεται η τακτική εναλλαγή των εταίρων και να μην παρατηρείται το φαινόμενο οι διπλοθεσίτες να δεσμεύουν τις θέσεις για χρόνια, περνώντας μόνο λίγες εβδομάδες στα ελληνικά πανεπιστήμια και το υπόλοιπο διάστημα να βρίσκονται στο εξωτερικό. Οποιος θέλει να προσφέρει στο ελληνικό Πανεπιστήμιο μπορεί κάλλιστα να πάρει άδεια από τη θέση του στο εξωτερικό και να έρθει να δουλέψει στην Ελλάδα για κάποιο διάστημα. Ανάλογες μεταδιδακτορικές υποτροφίες και fellowships θα πρέπει να προβλεφθούν και για νέους ερευνητές, για τους οποίους δεν βλέπω να υπάρχει μέριμνα στον νόμο. Αλλωστε ο θεσμός των fellowships, και όχι η διπλοθεσία, είναι η πιο αποτελεσματική διεθνώς μέθοδος προσέλκυσης ικανών επιστημόνων ή προώθησης της έρευνας σε συγκεκριμένους τομείς. Θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί ως μια από τις επιβραβεύσεις για τα τμήματα που διακρίνονται στην αξιολόγηση.
3. Εφόσον προβλέπεται αξιολόγηση των καθηγητών κάθε πέντε χρόνια, καλό θα ήταν να ακολουθηθεί μια άλλη πρόσφατη διεθνής πρακτική, σύμφωνα με την οποία οι καθηγητικές βαθμίδες έχουν 3-4 μισθολογικά κλιμάκια και για να περάσει κανείς από το ένα στο άλλο θα πρέπει να αξιολογείται επί τη βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Ας σημειωθεί ότι ο νέος νόμος ευνοεί τους μόνιμους καθηγητές, δεδομένου ότι δεν επιτρέπει εκπαιδευτικές άδειες ούτε πρόσθετες παροχές για τους επίκουρους, κάτι πρωτοφανές για τα διεθνή δεδομένα, καθώς στο εξωτερικό στηρίζονται κατά προτεραιότητα οι νέοι ερευνητές και διδάσκοντες.
4. Η σύσταση ξεχωριστής μεταπτυχιακής σχολής ενδεχομένως να δημιουργήσει σχολές και πανεπιστημιακούς δύο κατηγοριών και ταχυτήτων, εκτός αν ακολουθηθεί το ανάλογο των Graduate Schools των αγγλοσαξονικών πανεπιστημίων, οι οποίες συντονίζουν και καθορίζουν το πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών, χωρίς να προσφέρουν ξεχωριστά προγράμματα ή μαθήματα, με την εξαίρεση όσων αφορούν την ανάπτυξη μεθοδολογικών και ερευνητικών δεξιοτήτων.
5. Τέλος, για να ιδρυθούν έδρες με χορηγίες ή δωρεές στα ελληνικά πανεπιστήμια απαιτούνται μοντέλα κοστολόγησης όλων των υπηρεσιών, όπως συμβαίνει σε ξένα πανεπιστήμια, στα οποία στο κόστος μιας έδρας δεν υπολογίζεται μόνο ο μισθός του διδάσκοντος αλλά και όλο το έμμεσο κόστος από τη βιβλιοθήκη και τις διοικητικές υπηρεσίες ως τη φοιτητική μέριμνα. Με τι σύστημα όμως θα υπολογίσει ένα ελληνικό πανεπιστήμιο το ακριβές κόστος μιας έδρας; Αυτές είναι μερικές σκέψεις που ίσως βοηθήσουν στην προσπάθεια για διεθνοποίηση και τόνωση της εξωστρέφειας των ΑΕΙ που, σύμφωνα με την υπουργό, αποτελούν έναν από τους πυλώνες αλλαγών του νέου νόμου.
Από το ΒΗΜΑ, του Δημήτρη Τζιόβα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Βirmingham της Αγγλίας.

15 Ιουλ 2011

ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ: ΄Οργιο προαγωγών με πλαστά πτυχία!

Αναδημοσίευση από το ΕΘΝΟΣonline.
Οργιο προαγωγών με πλαστά πτυχία

Με πλαστά πτυχία, μεταπτυχιακούς τίτλους, τίτλους ξένων γλωσσών και πιστοποιητικά νέων τεχνολογιών προσπαθούν να κατακτήσουν μια θέση στελέχους στην εκπαίδευση δάσκαλοι και καθηγητές, που συμμετέχουν αυτήν την περίοδο στη διαδικασία κρίσης για σχολικούς συμβούλους, διευθυντές και υποδιευθυντές σχολείων.

Το θέμα είχε αναδείξει με πρωτοσέλιδο δημοσίευμά του το "Εθνος" πριν από τέσσερις μήνες (10-3-2011). Αμέσως μετά η υπουργός Παιδείας είχε διατάξει ΕΔΕ και είχε ξεκινήσει και διαδικασία ελέγχου των μεταπτυχιακών τίτλων. Η υπόθεση ήδη βρίσκεται στη Δικαιοσύνη, καθώς ο αρμόδιος εισαγγελέας την ερευνά καλώντας μάρτυρες και σύντομα η έρευνα θα ολοκληρωθεί. Τώρα όμως το πρόβλημα αποκαλύπτεται σε όλη του τη διάσταση, καθώς οι περιφερειακοί διευθυντές όλης της χώρας καταγγέλλουν περιπτώσεις εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στις κρίσεις για διευθυντές και σχολικούς συμβούλους, οι οποίοι εμφανίζουν διάφορους πλαστούς τίτλους.

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή γυναίκας εκπαιδευτικού από το Αγρίνιο, η οποία παρουσίασε πλαστό διδακτορικό τίτλο από το Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας. Η ίδια μάλιστα παρουσίασε και δεύτερο πλαστό πτυχίο. Οι έλεγχοι που έκαναν οι υπηρεσίες της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας αποκάλυψαν ότι το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο δεν είχε δώσει τίτλο στη συγκεκριμένη γυναίκα.

Οι έρευνες αποκάλυψαν και άλλες περιπτώσεις εκπαιδευτικών σε όλη τη χώρα, όπου εκπαιδευτικοί εμφανίζουν πλαστούς τίτλους προκειμένου να αυξήσουν τα μόριά τους και να κατακτήσουν μια θέση στελέχους στην εκπαίδευση μαζί με τα σχετικά επιδόματα, εκθέτοντας έναν ολόκληρο κόσμο της εκπαίδευσης, που καμία σχέση δεν έχει με αυτήν την κατάσταση, και παραγκωνίζοντας εκπαιδευτικούς που με τεράστιο κόπο και αγώνα κατάφεραν να αποκτήσουν έναν τίτλο επιπλέον από το πρώτο πτυχίο τους.

Το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του «Εθνους» στις 10 Μαρτίου 2011 που αποκάλυψε τη μεγάλη απάτη με τα πλαστά πτυχία
Το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του «Εθνους» στις 10 Μαρτίου 2011 που αποκάλυψε τη μεγάλη απάτη με τα πλαστά πτυχία

Την έκταση του φαινομένου μαρτυρά και το γεγονός ότι μόνο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση 1.103 εκπαιδευτικοί δήλωσαν αρχικά ότι κατέχουν μεταπτυχιακούς τίτλους από το εξωτερικό, αλλά στη διαδικασία για την επιλογή σχολικών συμβούλων εμφανίστηκαν μόνο 135! Στελέχη της εκπαίδευσης που γνωρίζουν καλά την υπόθεση δήλωσαν στο "Εθνος" ότι μετά το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας μας και την έρευνα που διέταξε το υπουργείο Παιδείας πολλοί φοβήθηκαν να εμφανιστούν στις κρίσεις και να προσκομίσουν πλαστούς ή έστω αμφιλεγόμενους τίτλους.

Χθες, το υπουργείο Παιδείας παραδέχτηκε ότι υπάρχει πράγματι σοβαρό πρόβλημα με το συγκεκριμένο ζήτημα και γι' αυτόν τον λόγο η υπουργός έχει ζητήσει τα σχετικά στοιχεία από τους περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε όταν τελειώσουν οι διαδικασίες επιλογής να δοθούν στη δημοσιότητα.

Οι έρευνες αποκάλυψαν περιπτώσεις όπου εκπαιδευτικοί εμφανίζουν πλαστούς τίτλους, προκειμένου να αυξήσουν τα μόριά τους και να κατακτήσουν μια θέση στελέχους στην εκπαίδευση, μαζί με τα σχετικά επιδόμ
Οι έρευνες αποκάλυψαν περιπτώσεις όπου εκπαιδευτικοί εμφανίζουν πλαστούς τίτλους, προκειμένου να αυξήσουν τα μόριά τους και να κατακτήσουν μια θέση στελέχους στην εκπαίδευση, μαζί με τα σχετικά επιδόματα
Οι περιφερειάρχες πάντως καταγγέλλουν περιπτώσεις, όπως υποψήφιας διευθύντριας που κατέθεσε πλαστό διδακτορικό από τη Φιλοσοφική Αθήνας και καθηγητή που εμφάνισε πτυχία Αγγλικών χωρίς να ξέρει ούτε λέξη Αγγλικά, καθώς και καθηγήτριας που εμφάνισε πλαστογραφημένο πιστοποιητικό άριστης γνώσης ηλεκτρονικών υπολογιστών.

ΝΙΚΟΛ. ΤΡΙΓΚΑ - ΛΙΝΑ ΜΠΑΣΤΑ



ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Δ. ΜΠΡΑΤΗΣ, αιρετός ΚΥΣΠΕ
Το μαχαίρι να φτάσει στο κόκαλο

Δ. ΜΠΡΑΤΗΣ
Δ. ΜΠΡΑΤΗΣ

Οι περιπτώσεις με τους πλαστούς τίτλους σε κάθε περίπτωση αφορούν μια ισχνή μειοψηφία εκπαιδευτικών και δεν χαρακτηρίζουν τη συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων, οι οποίοι με κόπο και μόχθο αποκτούν τους μεταπτυχιακούς τους τίτλους. Αποτελεί, όμως, όνειδος για την εκπαίδευση και πρέπει το μαχαίρι να φτάσει έως το κόκαλο και οι υπαίτιοι να υποστούν τις συνέπειες του νόμου, γιατί σπιλώνουν τον εκπαιδευτικό κόσμο.

Τον περασμένο Μάρτιο με επιστολή που είχα στείλει στην υπουργό Παιδείας είχα επισημάνει το πρόβλημα που υπάρχει με τους μεταπτυχιακούς τίτλους του εξωτερικού.

ΣΤ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ
ΣΤ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ

Παρά την έρευνα που ξεκίνησε και βρίσκεται σε εξέλιξη, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Μάλιστα πληροφορούμαι ότι υπάρχουν καταγγελίες και για πλαστούς τίτλους που αποκτήθηκαν στην Ελλάδα, ευτυχώς ελάχιστους, που διερευνώνται αυτήν τη στιγμή από τα ΠΥΣΠΕ.


ΣΤΟΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Ερευνα για τα "κέντρα" που χορηγούν τα έγγραφα - μαϊμού

Σε πλαστό πτυχίο που κατέθεσε μία εκπαιδευτικός, αντί του ορθού Διδακτορικόν Δίπλωμα, αναγραφόταν η λέξη... δίλπωμα.
Ο διακαής πόθος ορισμένων εκπαιδευτικών να γίνουν διευθυντές σε σχολεία τούς οδήγησε στην παρανομία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μία εκπαιδευτικός από την Αιτωλοακαρνανία, που κατέθεσε πλαστό δίπλωμα.
Μόνο που πάνω στη φούρια το πλαστό δίπλωμα είχε ένα "καραμπινάτο" λάθος: αντί του ορθού Διδακτορικόν Δίπλωμα, αναγραφόταν η λέξη δίλπωμα!
Ενας άλλος εκπαιδευτικός από τον Νομό Αχαΐας κατείχε μη έγκυρο τίτλο ξένης γλώσσας, διώχθηκε πειθαρχικά και κατέθεσε την παραίτησή του.
Όλα αποκαλύφθηκαν από τους ελέγχους που έκανε η αρμόδια υπηρεσία της Περιφερειακής Διεύθυνσης Δυτικής Ελλάδας και, μάλιστα, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον οκτώ μη έγκυροι τίτλοι σπουδών ξένων γλωσσών.
Ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Γιώργος Παναγιωτόπουλος εξέφρασε τη θλίψη του γι' αυτά τα περιστατικά, λέγοντας χαρακτηριστικά: "Λυπάμαι που υπάρχουν τέτοιοι εκπαιδευτικοί". Ηδη κάποιες από τις περιπτώσεις που εντοπίστηκαν παραπέμφθηκαν στον εισαγγελέα, ενώ η έρευνα θα συνεχιστεί εις βάθος και όλες οι αιτήσεις θα περάσουν από κόσκινο.
Προβληματισμός επικρατεί, επίσης, για τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί προμηθεύτηκαν τα πλαστά πτυχία και αναζητούνται τα "κέντρα" όπου κάποιος μπορεί να βρει πλαστά έγγραφα.
Ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης έχει δώσει εντολή στους διευθυντές εκπαίδευσης και στα μέλη των επιτροπών επιλογής ώστε να διενεργηθεί έλεγχος σε όλους τους τίτλους σπουδών, οι οποίοι υπάρχουν μέσα στους φακέλους που έχουν καταθέσει οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου όταν εντοπίζεται το φαινόμενο της μη αυθεντικότητας να παραπέμπεται αμέσως.
Επιπλέον, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι υπήρχε "δομική αδυναμία στο σύστημα χρόνια τώρα, με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούνται έλεγχοι. Αυτό κάποια στιγμή έπρεπε να σταματήσει και αυτό κάναμε. Οι έλεγχοι αυτοί έπρεπε να γίνονται πανελλαδικά".
Ο κ. Παναγιωτόπουλος άφησε, μάλιστα, να εννοηθεί πως τα προηγούμενα χρόνια ίσως η διαδικασία να ήταν πιο... ελαστική. Τα περιστατικά καταδικάζει ολόκληρη η εκπαιδευτική κοινότητα του Νομού Αχαΐας και οι συνδικαλιστές εκπαιδευτικοί ζητούν έρευνα σε βάθος.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

ΣΤ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ, γενικός γραμματέας ΔΟΕ
Χρειάζεται σοβαρός έλεγχος

Η συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών, που μοχθεί καθημερινά κάτω από δύσκολες συνθήκες στα σχολεία όλης της χώρας, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτά τα θλιβερά περιστατικά, τα οποία καταδικάζει.
Όσοι ελάχιστοι εμφανίζουν τέτοιες συμπεριφορές, δεν έχουν καμία θέση στην εκπαιδευτική κοινότητα και πρέπει να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους.
Είναι προφανές πως παρά το γεγονός ότι το θέμα των πλαστών τίτλων απασχόλησε το Πανελλήνιο, οι ενέργειες του υπουργείου Παιδείας δεν ήταν στην κατεύθυνση να μπει το μαχαίρι στο κόκαλο. Ετσι το αρχικό μούδιασμα κάποιων και η διστακτικότητα να συμμετέχουν σε διαδικασίες επιλογής στελεχών εκπαίδευσης καταθέτοντας τους επίμαχους τίτλους, έπαψε να υφίσταται μόλις διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική έρευνα.
Δυστυχώς, η προτροπή για σοβαρό έλεγχο των τίτλων σπουδών, όπως και η πρόταση για στελέχωση των υπηρεσιακών συμβουλίων από μέλη που θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις στη γλώσσα του τίτλου που έχει κατατεθεί, δεν έγινε πραγματικότητα.

14 Ιουλ 2011

Tί ώρα είναι η κηδεία της παλιάς μας ζωής;‏

Έχω την αίσθηση, λόγω και της επαγγελματικής μου διαστροφής, πως η κρίση που βιώνουμε σήμερα, πολύπλευρη κατά πως λένε και οι σεβαστοί ειδήμονες, αμφισβητεί με κάθε τρόπο τις ισορροπίες της ψυχής μας και μας σπρώχνει αργά και βασανιστικά στα περίφημα πέντε στάδια του θανάτου, της Elisabeth Ross. Στα στάδια, δηλαδή, εκείνα που περνάει η ψυχή του ασθενούς «άμα τη εμφανίσει» του θλιβερού μαντάτου:

«Έχετε καρκίνο, κύριε».

Άρνηση. Θυμός. Διαπραγμάτευση. Κατάθλιψη. Αποδοχή. Δεν ξέρω αν η ταύτιση αρρώστιας και κρίσης δημόσιου χρέους είναι δόκιμη, ούτε αν οι αναλογίες που γεννά το διεστραμμένο μυαλό μου έχουν την όποια λογική βάση. Στο κάτω κάτω της γραφής δεν χάθηκε και ο κόσμος αν ο νους ενός παλαβιάρη γεννήσει μια ακόμα υπερβολή. Ειδικά στις μέρες που διανύουμε.
Με την αναγγελία της επικείμενης πτώχευσης έρχεται η άρνηση. Μα δεν είναι δυνατόν. Εμείς; Ο σκληρός πυρήνας της Ευρώπης; Η περήφανη και αξιοθαύμαστη Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων; Η χώρα της ανάπτυξης, της πλέριας αποκατάστασης της Ανδρεϊκού τύπου Δημοκρατίας (ή κομματοκρατίας, εδώ οι γνώμες διίστανται), του Σημιτικού εκσυγχρονισμού και της επανίδρυσης του κράτους από τον Καραμανλή τον νεότερο; Γάματα με κεφαλαία γράμματα δηλαδή, που τραγουδάει και ο Αντύπας. Δεν είναι δυνατόν. Κάποιο λάθος θα έγινε σίγουρα. Μα ναι. Αυτό είναι. Οι Ευρωπαίοι, οι αγορές, οι οίκοι αξιολόγησης και τα τραπεζικά τους συστήματα ευθύνονται για τη σημερινή μας κατάντια. Και το επαχθές του χρέους που το πας; Που πληρώνω ακόμα και σήμερα τόκους για τα δάνεια του προπάππου μου. Και να πεις πως μ’ άφησε και τίποτα ο γεροξεκούτης, πάει και έρχεται. Ένα παλιόσπιτο από πλινθιά στο χωριό και κάτι ξεροχώραφα στα πλαϊνά του όχθου. Ηθελα να’ ξερα τι τα έκανε τα δανεικά αυτός. Τουλάχιστον, εγώ πήρα και δύο τρία αυτοκίνητα γερμανικά, μια δεκάδα κυλότες γαλλικές, ένα διαμέρισμα με αλλοδαπά κουφώματα, κουζίνες, πλακάκια, ηχομονώσεις κτλ κτλ – κατά τα άλλα η οικοδομή ήταν ή ατμομηχανή της χώρας μου- και σπούδασα και δύο παιδιά. Τα δικά μου τα δανεικά σίγουρα έπιασαν τόπο εν αντιθέσει με τα δικά τους. Επαχθές χρέος, λοιπόν, κύριοι….
Ακολουθεί το στάδιο του θυμού. Το «όλοι μάζι τα φάγαμε», προμετωπίδα του πολιτικού κουτσαβακισμού εγκαινιάζει μέσα μας ως στάση ζωής και ως κυρίαρχη συμπεριφορά «το όλα και όλοι μου φταίνε». Μου φταίνε τα λαμόγια οι δημόσιοι υπάλληλοι που κούρνιασαν στην ασφάλεια του Δημοσίου. Μου φταίνε οι γιατροι που τα αρπάζουνε. Μου φταίνε οι εφοριακοί που λαδώνονται. Μου φταίνε οι ταρίφες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που φοροδιαφεύγουν. Μου φταίνε οι άνεργοι που καρπώνονται επιδόματα και ελαφρύνσεις. Μου φταίει όποιος μιλάει ελληνικά σε αυτή τη χώρα. Και πάνω από όλα μου φταίνε οι πολιτικοί. Αυτοί και οι κολητοί τους, άλλωστε, διαγούμισαν το κράτος και λεηλάτησαν τα δημόσια ταμεία. Αυτοί έφτιαξαν και υπηρέτησαν τα πελατειακά δίκτυα και με έμπασαν και μένα τον απονήρευτο στα θλιβερά τους κόλπα. Και τώρα που οι πελατείες φεύγουν έρχονται οι πλατείες. Πφφφφ… Λαουτζίκος. Πλέμπα. Απλυσιά. Κάτι χιλιάδες χαβαλέδων που φωνάζουν, χορεύουν, τραγουδούν, μουντζώνουν και σαβουρώνουν βρώμικα. Και στα διαλείμματα του χαβαλέ τους στήνουν και μια παρτίδα πρέφα, ουπς συγγνώμη, μια λαϊκή συνέλευση εννοώ και λύνουν στο πιτς φιτίλι όλα τα προβλήματα του δήμου.
Οι συνταγές του αμεσοδημοκρατικού τσελεμεντέ, βλέπεις, είναι πάντα βολικές και διαθέσιμες σε όσους επιθυμούν να χτίσουν ανώγια και κατώγια. Τι νομίζεις, δηλαδή, κυρα-Μαρία; Ότι μόλις το κίνημα αποκτήσει δυναμική και εκφραστεί θα σε αφήσουν οι μπροστάρηδες του να κριτικάρεις και να μουτζώνεις; Όταν κυρα-Μαρία η διανομή των σπάνιων πόρων θα τεθεί στο τραπέζι της πολιτικής διαδικασίας εκεί θα καταλάβεις πως τα λόγια τα μεγάλα που σου χαν πει δεν αξίζουν δεκάρα τσακιστή. Γιατί τα πάθη του ανθρώπου και τα χτικιάρικα ένστικτά του, αγορασμένα σήμερα όχι με δεκάρες τσακιστές αλλά με κίβδηλα μεταλλικά νομίσματα, η μόνη που κατάφερε να τους φορέσει χαλινάρι ήταν η πειθώ και η βία. Από αρχαιοτάτων χρόνων. Και την πειθώ, συγγνώμη μάτια μου, δεν την κατέχουν όλοι…..
Κατόπιν έρχεται η διαπραγμάτευση. Οκ. Δεκτόν. Είμαι χρεωκοπημένος μέχρι τα μπούνια. Χρωστάω της Μιχαλούς και τώρα ποιος την ακούει την αθυρόστομη την ταβερνιάρισα. Θα δουλέψω, όμως, σκληρά και θα τα βγάλω πέρα. Περιμένω οδηγίες. Κατευθύνσεις. Πείτε μου τι να κάνω. Το `χω σας λέω. Θα εργαστώ σκληρά και θα τους δείξω εγώ τους σαλτιμπάγκους που με βάζουν στην κατηγορία γουρουνιού, ενώ εγώ μεγάλωσα με τις πάνσοφες τις γλαύκες στην Αθήνα. «Πάμε», που λέει και ο Γιωργάκης. Αν και δεν μας είπε ακόμα, ούτε και αυτός, το προς τα πού.
Σε λίγο καιρό θα έρθουν και τα επόμενα στάδια. Αυτά της κατάθλιψης και της αποδοχής. Θα πέσουμε στα σκληρά αδερφέ, προκειμένου να βρει ο νους μας τις ισορροπίες που του λείπουν. Και αν το τελικό στάδιο της αποδοχής φαντάζει λυτρωτικό στα μάτια μου, μιας και η έλευση του θα σημάνει τον επανακαθορισμό των προτεραιοτήτων μας και το τακτοποίημα της ζωής μας σε νέες βάσεις, εντούτοις δεν παύει να είναι ένα στάδιο πριν από το τέρμα. Και το τέρμα έμαθα να μην το εύχομαι ούτε στον χειρότερο εχθρό μου.
Πιάνομαι λοιπόν από τον Yalom και στις λέξεις του ευελπιστώ να βρω σανίδα σωτηρίας για το τωρινό ναυάγιο της ζωής μου . Έστω και παραφράζοντάς τον: «ενώ η φύση του χρέους μας καταστρέφει, η ιδέα του μπορεί να μας σώσει». Και αυτό δεν είναι ένα ακόμα φραστικό πυροτέχνημα. Μια κουβέντα να είχαμε να λέγαμε. Είναι η ουσία. Η άμεση και βιωματική, πλέον, επαφή μας με τις συνέπειες του χρέους θα μας επιτρέψει να απελευθερωθούμε, επιτέλους, από τις δουλείες του παρελθόντος και να αλλάξουμε τη ρότα της ζωής μας. Να αφήσουμε πίσω μας τις άχρηστες συνήθειες. Να εγκαταλείψουμε τις καλοθρεμμένες ανάγκες μας. Να στρέψουμε την προσοχή στον διπλανό μας, στη γυναίκα μας, στον συγγενή και φίλο μας και να επαναδιαπραγματευτούμε, όχι τα χρέη μας ,αλλά τα συναισθήματά μας. Να βγάλουμε ευθαρσώς τη γλώσσα μας στο Greek dream της αθηναϊκής πρωτεύουσας και να αποκεντρωθούμε. Να συμφωνήσουμε, επιτέλους, στο ξεκούμπισμα της μετριότητας από παντού. Από τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, τις δημόσιες υπηρεσίες, την πολιτική.
Ένα δημιουργικό ξέσπασμα χρειαζόμαστε. Μακριά από τους μπαχαλάκηδες των άκρων. Μακριά από τους ρακοσυλλέκτες των ελληνικών Πανεπιστημίων. Μακριά από τις ανώνυμες γλίτσες του διαδικτύου. Μακριά από το γκροτέσκο και το γελοίο της κοινοβουλευτικής και αυτοδιοικητικής μας εκπροσώπησης. Μακριά από τα κόμπλεξ, τις ανασφάλειες και τις φοβίες μας. Ειδικά για αυτές τις τελευταίες σας αφιερώνω και τον κάτωθι επίλογο:
Καλοκαίρι του 1985. Τα σχολεία έχουν κλείσει από μέρες και όλη η ζωντάνια μου έχει ξεχυθεί αντάμα με εκείνη των συνομηλίκων μου στις αλάνες, στα πάρκα και στις παιδικές χαρές. Πέφτουμε. Τσακίζουμε ποδάρια. Γδέρνουμε τις σάρκες μας. Ξυλοφορτώνουμε ο ένας τον άλλον και σαν αποκάμουν τα κορμιά μας γυρνάμε σπίτια μας, αργά το σούρουπο, με ξεραμένα τα αίματα πάνω στις πληγές μας. Κάπως έτσι επέστρεψα και εγώ εκείνο το καλοκαίρι σπίτι μου, με το κεφάλι ανοιχτό στα δυο από πέτρα αγαπημένου φίλου. Ακόμα θυμάμαι τη σκηνή με το κεφάλι μου μέσα στην λεκάνη του μπάνιου, το κρύο νερό του ντουζ να πέφτει πάνω μου και τη μάνα να ρίχνει τα μπινελίκια της ζωής της.
Καλοκαίρι του 2009. Επείγοντα Νοσοκομείου Πτολεμαίδας. Η μάνα με το επτάχρονο παιδί στην αγκαλιά ορμούν μέσα στο ιατρείο. «Γιατρέ γρήγορα. Χτύπησε το παιδί». Προσπερνώ τις τυπικότητες και τα πρωτόκολλα (χτύπημα της πόρτας, κάλεσμα και είσοδος) γιατί ξέρω καλά πως μια μάνα με το χτυπημένο παιδί στην αγκαλιά της χιμάει σαν αγρίμι σαν την ψέξεις για αγένεια και πάω προς το μέρος τους. «Γρήγορα γιατρέ». «Που χτύπησε κυρία;» Μου δείχνει το δαχτυλάκι του, ολίγον τι πρησμένο και λιγάκι ερυθρό. Δεν απαντάω γιατί την δική της απάντηση την ξέρω. Εγώ σε πληρώνω και τα λοιπά και τα λοιπά (ευτυχώς, δηλαδή, που ήρθε και το Μνημόνιο και μάθαμε, τελικά, ποιος πραγματικά μας πληρώνει σε αυτή τη χώρα)….
Γιατί στα λέω αυτά; Για να σου δείξω τους φόβους που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Φοβόμαστε να βήξουμε και καταπίνουμε λίτρα αντιβηχικών. Φοβόμαστε να ανεβάσουμε λίγο πυρετό και σαβουρώνουμε αντιβιώσεις και αντιφλεγμονώδη.
Φοβόμαστε να μην κοροϊδέψουν το παιδί μας στο σχολείο οι συμμαθητές του και ακουμπάμε το μηνιάτικο για να του πάρουμε καρό τραπεζομάντηλα- Βurberry μου φαίνεται τα λένε τώρα- και λοιπές πανάκριβες αήδιες. Φοβόμαστε να μην μας κοιτάξουν περιφρονητικά οι ξιπασμένοι καλεσμένοι- για τους οποίους βάζω το χέρι στη φωτιά πως μεγαλώσανε με τραχανά και σαρμαδάκια- και πληρώνουμε το μπον φιλέ στον γάμο του κανακάρη μας 20 και 30 ευρώ. Φοβόμαστε να μην ξεκουμπιστουμε από την πρωτεύουσα και μας κολλήσουν οι φίλοι και οι γνωστοί την ρετσινιά του looser και κάνουμε δεύτερη και τρίτη δουλειά για να τα φέρουμε βόλτα, μπαστακωμένοι στο πανάκριβο τριαράκι επι της οδού Xαμαιτυπείου.
Φοβόμαστε να μην κατεβάσει μούτρα η γκόμενα επειδή την βάλαμε να κάτσει στο τρίτο τραπέζι πίστα, ενώ ο πρώην της πετάει γαρύφαλλα μυρίζοντας από κοντά την ποδαρίλα της αρτίστας.
Φοβόμαστε να μην κηλιδωθεί το κοινωνικό μας status επειδή στεγάζουμε την οικογενειακή μας ευτυχία στο ενοίκιο, ενώ η κακιασμένη η ξαδέρφη κατάφερε να αγοράσει διαμέρισμα 150 τετραγωνικών για να στεγάσει τον έρωτά της με τον καταπληκτικό…καθρέφτη της . Φοβόμαστε γενικά και αόριστα.
Και αυτές τις φοβίες εκμεταλλεύεται το σύστημα της μαζικής παραγωγής και κατανάλωσης για να μας κρατάει εσαεί αλυσοδεμένους. Και, δυστυχώς, αυτό το σύστημα υπηρετούν και σήμερα οι πολιτικές ηγεσίες του τόπου. Δανείζονται για να κρατήσουν την κατανάλωση στα προμνημονιακά επίπεδα και για να μπορούμε εμείς να σιγοτραγουδάμε αμέριμνοι στίχους από το «σαν να μην πέρασε μια μέρα». Έφτασε, λοιπόν, η ώρα τις αλυσίδες αυτές να τις αποτινάξουμε από πάνω μας και να στρέψουμε, επιτέλους, το βλέμμα μας προς την άλλη πλευρά του πλατωνικού σπηλαίου. Προς τα εκεί από όπου έρχεται το φως της λυτρωτικής αλήθειας. Και όσοι από εμάς έχουν τα αχαμνά ας τολμήσουν να βγουν και έξω. Όχι τίποτα άλλο αλλα να. Σαν τζαμπατζήδες που είμαστε και κομματάκι λιγόψυχοι, ας βγουν τουλάχιστον αυτοί οι λίγοι να δούν και να μας μεταφέρουν τα μαντάτα. Και ίσως κάποιοι από εμάς να βρούμε τότε τη δύναμη και να τους ακολουθήσουμε στο επόμενο ταξίδι.

ΥΓ: Τι ώρα είπαμε είναι η κηδεία της παλιάς ζωής μου;
Του Τάσου Φούντογλου, από το aixmi.gr

12 Ιουλ 2011

Η ψυχολογία του όχλου

Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους: δεν είναι «αγανακτισμένοι πολίτες» αυτοί που λιντσάρουν ένα βουλευτή. Ενα εξαγριωμένο πλήθος που ξεσπάει τα πιο βίαια ένστικτά του σε έναν τρίτο, μόνο και μόνο επειδή διαφωνεί με τις απόψεις του ή τις επιλογές του, έχει πάψει να είναι ένα άθροισμα από πολίτες, έστω και αγανακτισμένους. Αποτελεί εξ ορισμού έναν όχλο.
Είναι αστεία και επικίνδυνη συνάμα η προσπάθεια που γίνεται να αποδοθούν πολιτικά κίνητρα σε τέτοιες συμπεριφορές, είτε πρόκειται για την προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι όλα αυτά υποκινούνται και διοργανώνονται από τον ΣΥΡΙΖΑ, αποδίδοντας στο μικρό κόμμα της Αριστεράς οργανωτικές και συνωμοτικές ιδιότητες που θα ζήλευε η CIA, είτε πάλι τα όσα υποστηρίζουν κάποια κόμματα και πολλά ΜΜΕ, τα οποία όχι μόνο διακρίνουν στις συμπεριφορές αυτές ορθολογισμό -οι «αγανακτισμένοι πολίτες» αποδοκιμάζουν τους βουλευτές επειδή έχουν ενστάσεις και αντιρρήσεις στην ασκούμενη πολιτική- αλλά ανακαλύπτουν σε αυτές και «συλλογική δράση» με πολιτικούς στόχους.
Ωστόσο ένα εξαγριωμένο πλήθος δεν συλλογίζεται ούτε διαβουλεύεται. Κατά τον Γούσταβο Λε Μπον, «δέχεται ή απορρίπτει τις ιδέες χονδρικά, χωρίς να ανέχεται ούτε συζήτηση ούτε αντιλογία». Ούτως ή άλλως, η προσέγγιση της συμπεριφοράς ενός όχλου με πολιτικούς όρους είναι άτοπη, αφού αυτό που πρωταρχικά είναι η πολιτική, είναι η έλλογη προσπάθεια μετριασμού της βίας στην κοινωνία. Ομως ο όχλος επιδιώκει ακριβώς το αντίθετο, αφού χαρίζει στο άτομο το αίσθημα μιας ακατανίκητης δύναμης. Οπως γράφει ο Λε Μπον, «η ανωνυμία μέσα στον όχλο και η διάχυση της ατομικής ευθύνης ελευθερώνουν τα ένστικτά του και μεταμορφώνουν το άτομο σε ένα εύπιστο, παρορμητικό πλάσμα, ικανό για κάθε ακρότητα».
Πόσο εύπιστο; Η «δικαιολογημένη οργή» και «αγανάκτηση» του εξαγριωμένου πλήθους έχει κάτι το πλασματικό. Ο Αντόρνο, που είχε από πρώτο χέρι εμπειρία στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, υποπτεύεται ότι το πλήθος δεν πολυπιστεύει τους ηγήτορές του ούτε ταυτίζεται απόλυτα με τα μηνύματά τους: παριστάνει ότι ταυτίζεται, υποκρίνεται τον ενθουσιασμό του, ώστε συμμετέχει σε μια παράσταση. «Είναι πιθανόν, η υποψία ότι η ομαδική τους ψυχολογία έχει κάτι το ψεύτικο, το εικονικό να κάνει τα φασιστικά πλήθη τόσο αμείλικτα. Γιατί αν σταματούσαν να συλλογιστούν για ένα δευτερόλεπτο, όλη η παράσταση θα γινόταν κομμάτια και θα έμεναν με τον πανικό τους», γράφει ο Γερμανός φιλόσοφος.
Είναι πιθανόν, και τα καθ’ ημάς αγανακτισμένα πλήθη να μην έχουν κατά βάθος πειστεί από την εξήγηση, ότι για όλα τα δεινά της χώρας φταίνε οι πολιτικοί, με την οποία καβάλησαν το κύμα της λαϊκής δυσαρέσκειας πολλοί επίδοξοι καθοδηγητές του όχλου. Και ίσως εξηγεί την ιδιαίτερη αντιπάθεια που χαίρει ο Θ. Πάγκαλος ανάμεσά τους, αφού με τον χοντροκομμένο τρόπο του σπέρνει καινά δαιμόνια στις βεβαιότητες του εξαγριωμένου πλήθους. Ωστόσο, αυτό δεν προεξοφλεί μετριασμό και εκτόνωση της βιαιότητας, κάθε άλλο. Και ακόμα πιο ανησυχητική είναι η μεγάλη ανοχή που καταγράφεται απέναντι σε αυτές τις συμπεριφορές. Οσοι ερωτήθηκαν, άλλωστε, δεν βρίσκονταν ανάμεσα σε κάποιο εξαγριωμένο πλήθος, αλλά στον καναπέ τους…
Tου Παναγή Γαλιατσάτου, από την Καθημερινή.

10 Ιουλ 2011

Ελλάδα, ζήσε το μύθο σου!

Ένας από τους νεαρότερους γόνους της οικογένειας de Rothschield γιόρτασε τα γενέθλια των 40 χρόνων του στο Μαυροβούνιο. Ένας άλλος γόνος της γαλλικής μπουρζουαζίας, της οικογενείας των Στρος Καν, ζούσε την ολική επαναφορά του στη Νέα Υόρκη δειπνώντας σε ένα πολύ καλό εστιατόριο παρέα με την κληρονόμο της μεγάλης περιουσίας των Sinclair, εμπόρων τέχνης της γηραιάς ηπείρου. Από το πρώτο στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία κράτος των μαφιόζων, το Montenegro, έως τη χλιδή των πλουσίων του κεντρικού Μανχάταν, η απόσταση είναι ελάχιστη. Όσο ένα κλικ στο φορητό υπολογιστή ενός δισεκατομμυριούχου ο οποίος με μία απλή κίνηση ενός δακτύλου μεταφέρει τα λεφτά του από έναν τραπεζικό λογαριασμό στον άλλον σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Σε αυτό τον κόσμο των άυλων αξιογράφων και της εικονικής μεν αλλά υπαρκτής πραγματικότητας, καλείται να κολυμπήσει η μικρή και άνυδρη χώρα της βαλκανικής η οποία τώρα υποχρεούται να αποτινάξει τους μύθους οι οποίοι την έτρεφαν.
Ο πραγματικός εχθρός είναι το είδωλο στον καθρέφτη. Όχι, λοιπόν. Αυτή η μικρή χώρα δεν συγκαταλέγεται στους περιούσιους λαούς των θεών. Δεν υπάρχουν άλλωστε περιούσιοι λαοί. Δεν της οφείλει κανείς αλλά αυτή οφείλει σε πολλούς. Απελευθερώθηκε από τα δεσμά της διότι η ύπαρξή της, τότε, θεωρήθηκε «χρήσιμη» από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Στη συνέχεια διασώθηκε διότι θεωρήθηκε «χρήσιμη» από τις κυρίαρχες χώρες της Ευρώπης. Αργότερα επιβίωσε διότι οι υπεραντλαντικοί στρατηγοί την αντιμετώπισαν ως «χρήσιμο» πιόνι στη σκακιέρα των εικονικών πολέμων κατά της σοβιετικής απειλής. Τώρα διασώζεται διότι θα προξενούσε δυσανάλογα μεγάλο κακό στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία από τον πραγματικό οικονομικό της όγκο. Η Ελλάδα είναι μία «υπόθεση μελέτης», ένα πειραματόζωο για ερευνητές με γερά νεύρα.
Μεγάλωσε με το μύθο ότι αποτελεί συνέχεια των Αρχαίων. Ενηλικιώθηκε πιστεύοντας πως η παγκόσμια κοινότητα της χρωστά τον Πολιτισμό. Έφθασε στη μέση ηλικία σίγουρη πως η ευμάρειά της οφείλεται στο χαρισματικό γονίδιό της. Κολακεύτηκε επειδή ένας πρόσφυγας από τα Βουρλά της Σμύρνης και ένας Αιολός με καταγωγή από τη Λέσβο και τόπο γέννησης την Κρήτη, κατάφεραν να κερδίσουν το Νόμπελ λογοτεχνίας. Έζησε και κατανάλωσε τη σάρκα της Ιστορίας και των λίγων ταλέντων της. Ξύπνησε απότομα αντιλαμβανόμενη πως οι όρκοι των εραστών της ερμηνεύτηκαν δυστυχώς μονομερώς. Ασπάστηκε τη Δύση με άλλοθι την «ανατολικότητά της». Πρόδωσε τον ίδιο το φυσικό της πλούτο προφασιζόμενη πως τελικά μπορεί να διαδραματίσει το ρόλο της παλλακίδας της Ιστορίας. Τελικά κατάφερε να κοροϊδέψει μόνο τον εαυτό της γιατί οι πλούσιοι που την υιοθέτησαν ποτέ δεν πίστεψαν τους μύθους που τη σέρβιραν. Έγινε θύμα του ίδιου της του μύθου.
Εκείνο το καταραμένο πρωϊνό που ξύπνησε απότομα μετά από τριακονταετή λήθαργο, της είπαν πως δεν της ανήκουν πια ούτε το σπίτι ούτε και ο αέρας του οικοπέδου. Έψαξε στην τσέπη της και μάζεψε μόνο μερικά μεταλλικά κέρματα. Τίναξε το κεφάλι της και θυμήθηκε το παρελθόν της. Έβγαλε από τα μπαούλα την Ιστορία και ξανάρχισε το γυρολόι. Και τι δεν θυμήθηκε περπατώντας ρακένδυτη και με το χέρι απλωμένο στη ζητιανιά. Μιλούσε για το Ελμπασάν, για τους εχθρούς Οθωμανούς, τους λεηλατούντες Βούλγαρους, τους χαιρέκακους Σκοπιανούς, τους Αλβανούς, τον αιμοσταγή Μπαραμπαρόσα. Θυμήθηκε τον Διάκο και τον Ανδρούτσο. Οι δανειστές της την κοιτούσαν με περιέργεια στην αρχή, με απορία αργότερα, να μουτζώνει τον Κοινοβούλιό της, να προπηλακίζει τους πολιτικούς της, να βρίζει και να βιαπραγεί. Την παρατηρούσαν να βάζει φωτιά στον ίδιο της το χιτώνα.
Delirium Tremens
Οι πλατείες γέμισαν με πατριώτες, τα τηλεπαράθυρα με λάτρεις του Ελληνισμού. Το μέγα πλήθος μιλούσε ασυνάρτητα για την Ορθοδοξία, το Έθνος, το Γένος και τη Φυλή. Οι ξένοι έγιναν όλοι ανεξαιρέτως, εχθροί. Οι ντόπιοι θύματα. Η Πολιτική, η κοιτίδα της προδοσίας. Πανεπιστημιακοί κήρυτταν τη χρεοκοπία. Κληρικοί ζητούσαν την επιστροφή στις εποχές της «αθώας» περιόδου της Παλιγγενεσίας. Μετά άρχισαν οι επιθέσεις. Στην αρχή ήταν ένας βουλευτής. Μετά περισσότεροι βουλευτές. Στο τέλος η οργή κυριάρχησε. Έγινε σλόγκαν. Μετά σύνθημα. Μετά πέτρες από μάρμαρο. Κατέληξε σαν μία κραυγή με γεύση πικρή, σαν διάλυμα οξειδίου του χαλκού στο στόμα. Σε μία σκοτεινή στοά, στην Όθωνος 10, στο Σύνταγμα, εξελίχθηκε σε μικρογραφία το δράμα του νεολληνικού αδιεξόδου. Πέντε ακροδεξιοί συνδικαλιστές δημόσιας εταιρείας, της ΕΘΕΛ, μπλοκαρίστηκαν από ομάδα ακροαριστερών και ξυλοκοπήθηκαν έως τη στιγμή που η κρατική αστυνομία συνέδραμε τους ακροδεξιούς ξυλοκοπώντας τους ακροαριστερούς. Οι ακροδεξιοί κατέφυγαν σε ασφαλές μέρος, στην αγκαλιά των αστυνομικών. Οι ακροαριστεροί προσήχθησαν στην Ασφάλεια. Απέμειναν οι καπνοί των χημικών ουσιών, τα σπασμένα μάρμαρα και η αδυσώπητη οργή κρεμασμένη στα φορητά κιγκλιδώματα. Απέμεινε και ο φόβος. Κοινωνία που φοβάται είναι μία επικίνδυνη κοινωνία. Πολίτης που τρέμει είναι ένας ανελεύθερος πολίτης.
Εγκαταλείποντας το Καράκιοι
Όταν η Πολυξένη ανέβαινε τα απότομα σκαλιά, ήταν η πρώτη της φορά που θα ταξίδευε πάνω στο νερό. Κρατούσε σφιχτά το χέρι του τετράχρονου γιού της, του Κυριάκου. Άφηνε τη χώρα της και τη μεγάλη Πόλη για το ταξίδι χωρίς επιστροφή. Πίστεψε και μαζί της πίστεψαν οι άλλοι και έχτισαν σε αυτή τη νέα χώρα. Έκαναν τα χώματα δικά τους. Τα υπερασπίστηκαν με το αίμα τους και τα πότισαν με τον ιδρώτα τους. Πάλεψαν για τη Δημοκρατία σε αυτή τη μικρή και άνυδρη χώρα. Έκαψαν με την ανάσα τους τα προδομένα όνειρά τους στις φυλακές και τα ξερονήσια. Σήκωσαν το ντουφέκι σε ξένους και αδελφούς. Κοίταξαν μπροστά και γρατζούνισαν με τα χέρια τους την Ιστορία αφήνοντας χαραματιές πάνω στο κορμί της. Ένας δικός μας από τα Βουρλά, ένας σχεδόν δικός μας από τη Μυτιλήνη, δύο ποιητάδες που σκάλισαν λέξεις στο βράχο και τις λέξεις τις έκαναν στίχους, και ένας Αλεξανδρινός, έκαναν γνωστή τη γλώσσα του Αιγαίου και των Κυδωνιών, σε όλο τον κόσμο. Ήταν… είναι αυτή η γλώσσα ο μοναδικός πλούτος. Ο διάλογος του Σωκράτη με τους μαθητές του είναι μοναδική πανανθρώπινη αναφορά στη Δημοκρατία. Ο «Επιτάφιος» του γόνου των Αλκμαιωνιδών η μοναδική προσευχή στην όαση της Ελευθερίας. Η Πολυξένη σιχαινόταν τις κραυγές και τις ύβρεις. Σιχαινόταν τις μεγάλες κουβέντες για το Έθνος και το Γένος. Ήξερε πως οι μεγαλοστομίες εκστομίζονται από εκείνους που στην κρίσιμη ώρα λακίζουν πρώτοι. Το ένιωσε τότε το 1922, το ξανάνιωσε στον πόλεμο, το έζησε στον Εμφύλιο, το αισθανόταν στις αρχές του ’60. Ήξερε πως οι μεγάλες κουβέντες είναι παραπάνω από κούφιες. Είναι επικίνδυνες.
Η μικρή άνυδρη χώρα ξύπνησε απότομα με εφιάλτες. Έμαθε να ζει με τους μύθους και τώρα, ξυπόλητη, τα βάζει με τους μυθοπλάστες. Δεν υπάρχουν χυδαίες λέξεις, αλλά χυδαία μυαλά. Φαίνεται πως τριάντα χρόνια ευημερίας τα πολλαπλασίασαν επικίνδυνα, ώστε τώρα να κραδαίνουν τη χατζάρα της απειλής σε ρυθμούς ανελευθερίας. Ο πραγματικός εχθρός είναι αυτός που βλέπει ο καθένας στο δικό του καθρέφτη.
 Του Νίκου Γεωργιάδη, από το athensvoice

8 Ιουλ 2011

Πόσο αγαπάμε αυτόν τον τόπο;

Από εκείνη την Τετάρτη, όταν ψηφιζόταν το Μεσοπρόθεσμο στη Βουλή και όλοι παρακολουθούσαμε, άφωνοι και ανήμποροι, την καταστροφή του κέντρου της Αθήνας, ένα ερώτημα βασανίζει το μυαλό μου: πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο;
Καταρχήν επιβάλλεται να κάνω δυο διευκρινίσεις: πρώτον, το ερώτημα δεν περιορίζεται στα γεγονότα της Τετάρτης. Και δεύτερον, το ερώτημα δε θέτει υπό αμφισβήτηση την προθυμία του κάθε Ελληνα να υπερασπιστεί τα πάτρια εδάφη μπροστά σε οποιοδήποτε έξωθεν κίνδυνο.
Συνεπώς, το ερώτημα επικεντρώνεται στο πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν συμβιώνουμε μέσα στην επικράτεια του, με τις δομές και τους θεσμούς του, δηλαδή στο βαθμό που τον αντιλαμβανόμαστε ως το κοινό μας σπίτι.
Πόσο αγαπάμε, λοιπόν, αυτό τον τόπο, όταν οι πολιτικοί μας σκορπούσαν για δεκαετίες ολόκληρες αλόγιστα τις πιστώσεις που μας έδινε η ΕΕ, για να βγαίνουν στα μπαλκόνια και να εισπράτουν πρώτα ζητωκραυγές και μετά ψήφους;
Πόσο αγαπάμε αυτόν τον τόπο, όταν πάλι οι πολιτικοί μας φόρτωναν αυτόν και τις πλάτες μας με τεράστια δανεικά, για να συντηρούν ένα καταστροφικό πελατειακό κράτος, και μας κοίμιζαν, λέγοντας ότι «η οικονομία μας είναι θωρακισμένη»;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν ένα κομμάτι από εμάς γέμισε τις τσέπες του με τους πόρους που του ανήκαν, και αδιαφορώντας για την κατάρρευση του;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν ένα κομμάτι των πολιτών του έχει αυξήσει την περιουσία του με τη συστηματική φοροδιαφυγή, συνεπικουρούμενο από ένα πολιτικό σύστημα, το οποίο έκανε ό,τι μπορούσε για να την ενισχύσει; Και όταν αυτό το κομμάτι κάνει τώρα ό,τι μπορεί για να συμβάλλει στα κέρδη των τραπεζών του εξωτερικού, μεταφέροντας ένα μεγάλο μέρος των ρευστών περιουσιακών του στοιχείων έξω από τη χώρα;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν εφοριακοί που τοποθετήθηκαν, για να μεριμνήσουν για την είσπραξη εσόδων του κράτους, διαγράφουν συστηματικά ένα μεγάλο κομμάτι των εσόδων αυτών, αρκεί ένα ποσοστό τους να βρει το δρόμο για τις τσέπες τους;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν του στερούμε τις επενδύσεις που έχει ανάγκη σαν μάννα εξ ουρανού, με απαιτήσεις συγκέντρωσης πακτωλού εγγράφων, τα οποία μοναδικό σκοπό έχουν το «γρηγορόσημο», που θα εισπράξουν υπάλληλοι του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν νοσοκομειακοί γιατροί έχουν αναγάγει το fakellaki σε διεθνή ορολογία διαφθοράς, εκμεταλλευόμενοι την αγωνία των ασθενών, και εξαπατώντας τους φορολογούμενους που τους πληρώνουν, ενώ εισπράττουν ταυτόχρονα, μαύρο, αφορολόγητο, χρήμα;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν από το 2008 και μετά σπάμε και ρημάζουμε συστηματικά το κέντρο της πρωτεύουσας του, παραλύουμε τον εμπορικό πνεύμονά της και, μάλιστα, σε συνθήκες πτώχευσης, όταν ακόμα και η ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα αποτελεί τονωτική ένεση για τη χώρα;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν η αστυνομία, που είναι επιφορτισμένη να διασφαλίζει την τάξη, παίζει εδώ και χρόνια πετροπόλεμο με μια χούφτα μπαχαλάκηδες, και δε θέλει ή δεν μπορεί να τους συλλάβει, ενώ συχνά εκτονώνεται με επιθέσεις ενάντια σε πολίτες, που δεν έχουν καμιά σχέση με τη βία;
Πόσο αγαπάμε αυτό τον τόπο, όταν καταστρέφουμε το μοναδικό σχεδόν έσοδό του, τον τουρισμό, είτε επειδή μετατρέπουμε την πρωτεύουσα σε πεδίο μάχης, είτε επειδή βάζουμε το στενό κλαδικό συμφέρον πάνω από το γενικό και άλλοτε εμποδίζουμε τα κρουαζιερόπλοια να αποβιβάσουν τους τουρίστες, άλλοτε πάλι εμποδίζουμε τα πλοία της γραμμής να αποπλεύσουν;
Το ερώτημα «πόσο αγαπάμε τον τόπο» δεν παραπέμπει ούτε στην πατριδολατρεία, ούτε σε «ακραιφνή εθνικά φρονήματα», όπως τα λέγαμε παλιά.
Είναι ένα ερώτημα που ζητάει άμεση απάντηση.
Γιατί, αν τον αγαπάμε, τότε θα πρέπει επειγόντως να ξανασκεφτούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση και τη συμπεριφορά μας απέναντί του.
Αν, πάλι, δεν τον αγαπάμε, τότε ας μην περιμένουμε, τουλάχιστον, ότι οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ολλανδοί και τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ θα τον αγαπήσουν περισσότερο από εμάς.
Εκτός κι αν μας διακατέχει η κουτοπόνηρη σκέψη: «Εντάξει, δεν τον αγαπάνε, αλλά δεν τους παίρνει να μη μας βοηθήσουν.»
Η σκέψη αυτή δεν εκφράζει μόνο έναν ακραίο κυνισμό, αλλά και ένα απροκάλυπτο μίσος για τον τόπο.
Του Πέτρου Μάρκαρη, από το aixmi.gr

6 Ιουλ 2011

Η τριτοβάθμια γεροντοκόρη!

Οταν θέλουν να την συστήσουν σημειώνουν πως είναι «μιας κάποιας ηλικίας», ευφημισμός που υποδηλώνει πως έχει ξεπεράσει προ πολλού κάθε όριο ηλικίας. Ντύνεται το 2011 όπως ντυνόταν και το 1980.
Δεν μπορεί να υποσχεθεί τίποτε και σε κανέναν πια, στο σπίτι της επικρατεί το χάος της εγκατάλειψης, όμως κανείς δεν επιτρέπεται να μπει εκεί μέσα γιατί τη σκόνη και τα τρωκτικά τα προστατεύει η ασυλία της ιστορικής της ύπαρξης. Είναι άρρωστη, κινείται με μεγάλη δυσκολία όμως, όταν πάει κάποιος να την αγγίξει αυτή νομίζει ότι απειλείται η παρθενία της και βάζει τις φωνές. Δεν της περνάει από το μυαλό, εννοείται, ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται να την διακορεύσει.
Κατ' αρχάς να επισημάνουμε κάτι. Η μεταρρύθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που επιχειρείται είναι η μόνη απόπειρα μεταρρύθμισης η οποία δεν επικαλείται ούτε το Μνημόνιο, ούτε την τρόικα, ούτε κανέναν από τους δαίμονες που στοιχειώνουν το υπερήφανο εθνικό μας φρόνημα. Προκύπτει από τη γενική παραδοχή ότι το «ο Θεός να το κάνει σύστημα» των πανεπιστημίων μας είναι ξεχαρβαλωμένο.
Δεν γνωρίζω τις τεχνικές λεπτομέρειες της μεταρρύθμισης, και για να είμαι ειλικρινής, δεν με ενδιαφέρει και να τις μάθω. Δεν με ενδιαφέρει να ξέρω, για παράδειγμα, με ποιον τρόπο θα εκλέγεται ο πρύτανης ή ποια θα είναι η σχέση του με τα συμβούλια και τα διαβούλια που τον περιστοιχίζουν. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι ότι όταν ακούω τους πρυτάνεις να ρητορεύουν δεν χρειάζεται να αναρωτιέμαι τι δεν πάει καλά σ' αυτόν τον τόπο. Κι αυτοί για τη θεσούλα τους αγανακτούν.
Διότι αναρωτιέμαι τι υπερασπίζονται. Ποια παιδεία παλεύουν να σώσουν και ποια επιστημονική έρευνα να διατηρήσουν; Διότι αυτοί πρώτοι οφείλουν να γνωρίζουν πως το έργο της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι εκ των πραγμάτων ακυρωμένο. Αυτοί πρώτοι οφείλουν να γνωρίζουν ότι όταν το εκπαιδευτικό έργο είναι προσανατολισμένο στην παραγωγή πτυχίων τα οποία χρησιμοποιούνται ως διαβατήρια για μια θέση στο Δημόσιο κι όταν το Ελντοράντο του Δημοσίου έχει προ πολλού πτωχεύσει, αυτό το ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να αναζητήσει αλλού την τύχη του. Αν είναι ικανό να το κάνει, εννοείται.
Υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Υπάρχουν πανεπιστημιακοί δάσκαλοι που πιστεύουν στη δουλειά τους, που παράγουν έργο και, όπως όλοι όσοι παράγουν έργο σ' αυτόν τον τόπο δουλεύουν μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με πρώτη και καλύτερη την κατεστημένη υποκρισία μιας ολόκληρης κοινωνίας που υπερασπίζεται τη «δωρεάν παιδεία» γνωρίζοντας πως αυτή κοστίζει μερικές χιλιάδες ευρώ το κεφάλι σε παραπαιδεία. Και για να κρίνω την αξία της προτεινόμενης μεταρρύθμισης, αυτούς περιμένω να ακούσω.
Απ' αυτήν την άποψη το πείραμα της μεταρρύθμισης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι υποδειγματικό. Οχι ως προς την αποτελεσματικότητά του για την οποία δυσπιστώ όπως όλοι μας. Ως προς τους όρους με τους οποίους γίνεται και ως προς τις αντιδράσεις που προκαλεί: αντιδράσεις ενός γερασμένου και άρρωστου σώματος που δεν θέλει να ακούει για γερατειά και για αρρώστιες.
Του Τάκη Θεοδωρόπουλου, από τα ΝΕΑonline