Υπό κατάρρευση ασχέτως αποτελέσματος...
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση και αναλυτική ικανότητα για να συμπεράνει κάποιος πως έχουμε περιέλθει σε αδιέξοδο.
Υπάρχουν δυο εξελίξεις των οποίων οι συνέπειες είναι απίθανο να μην αρχίσουν να γίνονται εμφανείς μέσα στο καλοκαίρι. Δηλαδή, τις προσεχείς εβδομάδες.
α) Η πρώτη είναι προϊούσα μείωση των κρατικών εσόδων που απειλεί τα δημόσια έσοδα με κατάρρευση. Ποιος μπορεί να προβλέψει όλο το εύρος των συνεπειών της επέκτασης της στάσης πληρωμών του κράτους πέραν των προμηθευτών και στις δαπάνες για μισθούς και συντάξεις;
β) Η δεύτερη είναι η είδηση της περασμένης εβδομάδας πως κάποιοι διεθνείς ασφαλιστικοί οργανισμοί σταμάτησαν να ασφαλίζουν τις εισαγωγές προς την Ελλάδα. Αυτό αυτόματα σημαίνει αύξηση των τιμών και ελλείψεις στα ράφια. Το ΄χουν δηλώσει εξάλλου άνθρωποι του εμπορίου στα διάφορα ρεπορτάζ, αλλά δεν χρειάζεται και ειδικές γνώσεις για να το συμπεράνει κάποιος μόνος του...
Στο δημόσιο πολιτικό βίο κάθε σοβαρού λαού, τα παραπάνω πιθανά σενάρια θα ήταν ικανά να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια οικουμενική κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας που θα κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό για να προλάβει τις εξελίξεις.
Σε εμάς ο δημόσιος πολιτικός διάλογος συνεχίζει με τις συνηθισμένες θεατρικής έντασης αντιπαραθέσεις για το ποιος εγγυάται την ευημερία καλύτερα απ’ τον άλλο.
Αντί να υπάρχουν σχέδια για το πώς θα συνεχίσουν να καταβάλλονται μέρος των μισθών και συντάξεων με δίκαιο τρόπο και θα συνεχίσει η ομαλή τροφοδοσία της αγοράς, ακούμε για τα πιθανά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι χρηματαγορές από το ντόμινο που θα προκαλέσει η ελληνική έξοδος από το ευρώ.
Όλο αυτό το σκηνικό μου θυμίζει σκηνές από ένα ντοκιμαντέρ για τη Σμύρνη του 1922. Μια μέρα πριν την είσοδο των Νεότουρκων το 1922, η ζωή της πόλης έσφυζε από χοροεσπερίδες και τις συνηθισμένες δραστηριότητες και εκδηλώσεις της ομαλής καθημερινότητας.
Όλα αυτά, ακόμη και λίγες ώρες πριν το γεγονός που περιγράφηκε ατυχώς αργότερα και σαν «συνωστισμός» στην προκυμαία της Σμύρνης.
Είμαι βέβαιος πως αρκετοί θα εκλάβουν τις παραπάνω εκτιμήσεις για την κατάρρευση των εσόδων και τα προβλήματα στις εισαγωγές, σαν προσπάθεια άσκησης επιρροής στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Πρόκειται γι’ άλλο σύμπτωμα του νεοελληνικού «αυτισμού» μας. Πιθανόν του «αυτισμού» μίας ή δυο γενιών που γαλουχήθηκαν στο «θερμοκήπιο» της ευημερίας με δανεικά και της ασφάλειας που εξασφάλισε η ηγεμονία της Δύσης στην περιοχή.
Ο «αυτισμός» αυτός έχει κάνει τις γενιές αυτές να υπολογίζουν πως η έξοδος από το ευρώ, την ΕΕ και ενδεχομένως το ΝΑΤΟ για να τα βρούμε με τη Ρωσία, την Κίνα ή τη Βενεζουέλα είναι επιλογές που θα υλοποιηθούν με τον ίδιο ανέξοδο τρόπο που το επόμενο Σάββατο αντί του «Σκλαβενίτη» θα επιλέξουμε να γεμίσουμε το πορτ-μπακάζ του αυτοκινήτου στο «Βασιλόπουλο» ή το «Βερόπουλο» ή και αντιστρόφως.
Η αδυναμία των εκλογών
Αν, πρώτα με το καλό, ολοκληρωθούν και οι επόμενες εκλογές το πιθανότερο σενάριο είναι το αποτέλεσμα να μην εγγυάται το τέλος του πολιτικού αδιεξόδου για τη χώρα.
Τα πλέον πιθανά σενάρια είναι να διεκδικήσουν την πρώτη θέση η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αν κερδίσει η ΝΔ είναι πιθανό να σχηματίσει κυβέρνηση με μια σχετικά μικρή πλειοψηφία στη Βουλή. Η κυβέρνηση αυτή δύσκολα όμως θα μπορέσει να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα, γιατί η ισχυρή παρουσία της αριστεράς εντός και εκτός Βουλής, εγκλωβισμένη στη ρητορική της κάθετης ρήξης θα εμποδίσει κάθε προσπάθεια.
Πόσο μάλλον που η ηγεσία της ΝΔ όπως και ολόκληρου του πολιτικού σκηνικού εκτός από τα τραγικά λάθη τακτικής και στρατηγικής είναι χρεωμένη με ένα σημαντικό μερίδιο της ευθύνης της χρεοκοπίας.
Αν πρώτο κόμμα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση με κορμό τον ίδιο, η απόσταση των προγραμματικών διακηρύξεων από την πραγματικότητα είναι τέτοιου μεγέθους που οι διασκεδαστικές «κωλοτούμπες» θα αποδειχτούν κατά πάσα πιθανότητα θανάσιμα άλματα στο κενό και για τον ίδιο το ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως για τη χώρα.
Καθώς είθισται να μην έχεις να λάβοις εκ του μη έχοντος, είναι δύσκολο να αναδιανείμεις τα μη ληφθέντα από τους «έχοντας» και κατέχοντας.
Και στις δύο περιπτώσεις, και σ’ αυτήν που κυβέρνηση θα σχηματίσει η ΝΔ και σ΄ αυτήν που θα σχηματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το κλίμα εμπιστοσύνης στη χώρα είναι απίθανο να βελτιωθεί. Το πιθανότερο σενάριο εντός του θέρους παραμένει μια ανεξέλεγκτη οικονομική και κρατική κατάρρευση.
Στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες είχε δημιουργηθεί μια «λαθραία» μεσαία τάξη με την αναδιανομή του πλούτου των κρατικών χρεών και πλασματικών ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.
Στην Ελλάδα τη μεσαία τάξη δεν την συνέθεταν οι επιχειρηματίες και τα στελέχη του τουρισμού και της παραγωγικής οικονομίας, αλλά οι ευνοημένοι του πελατειακού κομματικού κράτους που νέμονταν την δυνατότητα τις χώρας να δανείζεται και να ζει σε βάρος των επόμενων γενεών.
Η έξοδος της χώρας από τις αγορές σταμάτησε την ροή δανεικών προς αυτή με αποτέλεσμα να απαιτηθεί προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Την προσαρμογή αυτή ανέλαβε την οργανώσει το μνημόνιο. Το μνημόνιο είναι αποτέλεσμα της χρεοκοπίας και όχι η αιτία των συνεπειών της χρεοκοπίας, όπως προβάλουν οι δημαγωγοί.
Η προσπάθεια να μην γίνουν απολύσεις και δραστική μείωση των δαπανών στο σκληρό πυρήνα του πελατειακού κράτους που είναι το δημόσιο, είχε σαν συνέπεια το κόστος της ελληνικής χρεοκοπίας να το πληρώσει μόνο ο ιδιωτικός τομέας.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν σαν συνέπεια τη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας ψηφοφόρων που μετακινήθηκαν προς το «ΣΥΡΙΖΑ», τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» και τη «Χρυσή Αυγή».
Ο πρώτος μάλιστα, έχει πολλές πιθανότητες να είναι πρώτο κόμμα και ενδεχομένως αν συνεχιστεί η δυναμική, να έχει και αυτοδυναμία. Μπορεί να επαναφέρει το επίπεδο ζωής της περιόδου της ευημερίας με δανεικά χωρίς τα δανεικά; Αν δεν τα καταφέρει που είναι και το πιθανότερο, το κοινωνικό δυναμικό των εκπεπτωκότων μικροαστών που αναζητεί λύτρωση στην εξάλειψη του μνημονίου θα δεχθεί με ηρεμία την διάψευση των «κούφιων» προσδοκιών που καλλιεργούνται.
Από τα τρία κόμματα που αποτελούν πόλους του αντιμνημονιακού μπλοκ, αυτό που εμφανίζει να διαθέτει σοβαρή οργανωτική διάρθρωση κάθετη και οριζόντια σε όλη τη χώρα, πέραν των κοινοβουλευτικών εκλογικών αναγκών, είναι η Χρυσή Αυγή. Σε περιόδους αποδυνάμωσης της κεντρικής κρατικής εξουσίας οι οργανώσεις με οργανωτική δομή αναλαμβάνουν να υποκαταστήσουν την απουσία του κράτους.
Αν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν καταφέρει να επαναφέρει το πολιτικό σύστημα σε μια ισορροπία και το κράτος σε εγγυητή της ομαλότητας, ο κερδισμένος της κρίσης θα είναι η "Χ.Α".
Η μοναδική διέξοδος
Η μοναδική διέξοδος για τη χώρα, ήδη από τις αρχές του 2010 ήταν μια ευρείας αποδοχής και στήριξης από το μεγαλύτερο φάσμα της αριστεράς και τη δεξιάς, κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας.
Μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας που θα σχημάτιζε μια ευρείας αποδοχής αφήγηση για τα αίτια της ελληνικής χρεοκοπίας και θα δρομολογούσε τις μεταρρυθμίσεις για την έξοδο από την κρίση.
Κάτι τέτοιο όμως προς το παρόν δεν φαίνεται εφικτό να συμβεί. Τώρα αν μια ελληνική κατάρρευση και έξοδος από το ευρώ, θα συμπαρασύρει και το Νότο της Ευρωζώνης και θα δρομολογήσει την διάλυση του ευρώ, λίγο πρέπει να μας ικανοποιεί, αν σε έξι μήνες η ζωή μας θα έχει γυρίσει 50 χρόνια πίσω...
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση και αναλυτική ικανότητα για να συμπεράνει κάποιος πως έχουμε περιέλθει σε αδιέξοδο.
Υπάρχουν δυο εξελίξεις των οποίων οι συνέπειες είναι απίθανο να μην αρχίσουν να γίνονται εμφανείς μέσα στο καλοκαίρι. Δηλαδή, τις προσεχείς εβδομάδες.
α) Η πρώτη είναι προϊούσα μείωση των κρατικών εσόδων που απειλεί τα δημόσια έσοδα με κατάρρευση. Ποιος μπορεί να προβλέψει όλο το εύρος των συνεπειών της επέκτασης της στάσης πληρωμών του κράτους πέραν των προμηθευτών και στις δαπάνες για μισθούς και συντάξεις;
β) Η δεύτερη είναι η είδηση της περασμένης εβδομάδας πως κάποιοι διεθνείς ασφαλιστικοί οργανισμοί σταμάτησαν να ασφαλίζουν τις εισαγωγές προς την Ελλάδα. Αυτό αυτόματα σημαίνει αύξηση των τιμών και ελλείψεις στα ράφια. Το ΄χουν δηλώσει εξάλλου άνθρωποι του εμπορίου στα διάφορα ρεπορτάζ, αλλά δεν χρειάζεται και ειδικές γνώσεις για να το συμπεράνει κάποιος μόνος του...
Στο δημόσιο πολιτικό βίο κάθε σοβαρού λαού, τα παραπάνω πιθανά σενάρια θα ήταν ικανά να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια οικουμενική κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας που θα κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό για να προλάβει τις εξελίξεις.
Σε εμάς ο δημόσιος πολιτικός διάλογος συνεχίζει με τις συνηθισμένες θεατρικής έντασης αντιπαραθέσεις για το ποιος εγγυάται την ευημερία καλύτερα απ’ τον άλλο.
Αντί να υπάρχουν σχέδια για το πώς θα συνεχίσουν να καταβάλλονται μέρος των μισθών και συντάξεων με δίκαιο τρόπο και θα συνεχίσει η ομαλή τροφοδοσία της αγοράς, ακούμε για τα πιθανά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι χρηματαγορές από το ντόμινο που θα προκαλέσει η ελληνική έξοδος από το ευρώ.
Όλο αυτό το σκηνικό μου θυμίζει σκηνές από ένα ντοκιμαντέρ για τη Σμύρνη του 1922. Μια μέρα πριν την είσοδο των Νεότουρκων το 1922, η ζωή της πόλης έσφυζε από χοροεσπερίδες και τις συνηθισμένες δραστηριότητες και εκδηλώσεις της ομαλής καθημερινότητας.
Όλα αυτά, ακόμη και λίγες ώρες πριν το γεγονός που περιγράφηκε ατυχώς αργότερα και σαν «συνωστισμός» στην προκυμαία της Σμύρνης.
Είμαι βέβαιος πως αρκετοί θα εκλάβουν τις παραπάνω εκτιμήσεις για την κατάρρευση των εσόδων και τα προβλήματα στις εισαγωγές, σαν προσπάθεια άσκησης επιρροής στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Πρόκειται γι’ άλλο σύμπτωμα του νεοελληνικού «αυτισμού» μας. Πιθανόν του «αυτισμού» μίας ή δυο γενιών που γαλουχήθηκαν στο «θερμοκήπιο» της ευημερίας με δανεικά και της ασφάλειας που εξασφάλισε η ηγεμονία της Δύσης στην περιοχή.
Ο «αυτισμός» αυτός έχει κάνει τις γενιές αυτές να υπολογίζουν πως η έξοδος από το ευρώ, την ΕΕ και ενδεχομένως το ΝΑΤΟ για να τα βρούμε με τη Ρωσία, την Κίνα ή τη Βενεζουέλα είναι επιλογές που θα υλοποιηθούν με τον ίδιο ανέξοδο τρόπο που το επόμενο Σάββατο αντί του «Σκλαβενίτη» θα επιλέξουμε να γεμίσουμε το πορτ-μπακάζ του αυτοκινήτου στο «Βασιλόπουλο» ή το «Βερόπουλο» ή και αντιστρόφως.
Η αδυναμία των εκλογών
Αν, πρώτα με το καλό, ολοκληρωθούν και οι επόμενες εκλογές το πιθανότερο σενάριο είναι το αποτέλεσμα να μην εγγυάται το τέλος του πολιτικού αδιεξόδου για τη χώρα.
Τα πλέον πιθανά σενάρια είναι να διεκδικήσουν την πρώτη θέση η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αν κερδίσει η ΝΔ είναι πιθανό να σχηματίσει κυβέρνηση με μια σχετικά μικρή πλειοψηφία στη Βουλή. Η κυβέρνηση αυτή δύσκολα όμως θα μπορέσει να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα, γιατί η ισχυρή παρουσία της αριστεράς εντός και εκτός Βουλής, εγκλωβισμένη στη ρητορική της κάθετης ρήξης θα εμποδίσει κάθε προσπάθεια.
Πόσο μάλλον που η ηγεσία της ΝΔ όπως και ολόκληρου του πολιτικού σκηνικού εκτός από τα τραγικά λάθη τακτικής και στρατηγικής είναι χρεωμένη με ένα σημαντικό μερίδιο της ευθύνης της χρεοκοπίας.
Αν πρώτο κόμμα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση με κορμό τον ίδιο, η απόσταση των προγραμματικών διακηρύξεων από την πραγματικότητα είναι τέτοιου μεγέθους που οι διασκεδαστικές «κωλοτούμπες» θα αποδειχτούν κατά πάσα πιθανότητα θανάσιμα άλματα στο κενό και για τον ίδιο το ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως για τη χώρα.
Καθώς είθισται να μην έχεις να λάβοις εκ του μη έχοντος, είναι δύσκολο να αναδιανείμεις τα μη ληφθέντα από τους «έχοντας» και κατέχοντας.
Και στις δύο περιπτώσεις, και σ’ αυτήν που κυβέρνηση θα σχηματίσει η ΝΔ και σ΄ αυτήν που θα σχηματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το κλίμα εμπιστοσύνης στη χώρα είναι απίθανο να βελτιωθεί. Το πιθανότερο σενάριο εντός του θέρους παραμένει μια ανεξέλεγκτη οικονομική και κρατική κατάρρευση.
Στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες είχε δημιουργηθεί μια «λαθραία» μεσαία τάξη με την αναδιανομή του πλούτου των κρατικών χρεών και πλασματικών ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.
Στην Ελλάδα τη μεσαία τάξη δεν την συνέθεταν οι επιχειρηματίες και τα στελέχη του τουρισμού και της παραγωγικής οικονομίας, αλλά οι ευνοημένοι του πελατειακού κομματικού κράτους που νέμονταν την δυνατότητα τις χώρας να δανείζεται και να ζει σε βάρος των επόμενων γενεών.
Η έξοδος της χώρας από τις αγορές σταμάτησε την ροή δανεικών προς αυτή με αποτέλεσμα να απαιτηθεί προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Την προσαρμογή αυτή ανέλαβε την οργανώσει το μνημόνιο. Το μνημόνιο είναι αποτέλεσμα της χρεοκοπίας και όχι η αιτία των συνεπειών της χρεοκοπίας, όπως προβάλουν οι δημαγωγοί.
Η προσπάθεια να μην γίνουν απολύσεις και δραστική μείωση των δαπανών στο σκληρό πυρήνα του πελατειακού κράτους που είναι το δημόσιο, είχε σαν συνέπεια το κόστος της ελληνικής χρεοκοπίας να το πληρώσει μόνο ο ιδιωτικός τομέας.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν σαν συνέπεια τη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας ψηφοφόρων που μετακινήθηκαν προς το «ΣΥΡΙΖΑ», τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» και τη «Χρυσή Αυγή».
Ο πρώτος μάλιστα, έχει πολλές πιθανότητες να είναι πρώτο κόμμα και ενδεχομένως αν συνεχιστεί η δυναμική, να έχει και αυτοδυναμία. Μπορεί να επαναφέρει το επίπεδο ζωής της περιόδου της ευημερίας με δανεικά χωρίς τα δανεικά; Αν δεν τα καταφέρει που είναι και το πιθανότερο, το κοινωνικό δυναμικό των εκπεπτωκότων μικροαστών που αναζητεί λύτρωση στην εξάλειψη του μνημονίου θα δεχθεί με ηρεμία την διάψευση των «κούφιων» προσδοκιών που καλλιεργούνται.
Από τα τρία κόμματα που αποτελούν πόλους του αντιμνημονιακού μπλοκ, αυτό που εμφανίζει να διαθέτει σοβαρή οργανωτική διάρθρωση κάθετη και οριζόντια σε όλη τη χώρα, πέραν των κοινοβουλευτικών εκλογικών αναγκών, είναι η Χρυσή Αυγή. Σε περιόδους αποδυνάμωσης της κεντρικής κρατικής εξουσίας οι οργανώσεις με οργανωτική δομή αναλαμβάνουν να υποκαταστήσουν την απουσία του κράτους.
Αν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν καταφέρει να επαναφέρει το πολιτικό σύστημα σε μια ισορροπία και το κράτος σε εγγυητή της ομαλότητας, ο κερδισμένος της κρίσης θα είναι η "Χ.Α".
Η μοναδική διέξοδος
Η μοναδική διέξοδος για τη χώρα, ήδη από τις αρχές του 2010 ήταν μια ευρείας αποδοχής και στήριξης από το μεγαλύτερο φάσμα της αριστεράς και τη δεξιάς, κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας.
Μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας που θα σχημάτιζε μια ευρείας αποδοχής αφήγηση για τα αίτια της ελληνικής χρεοκοπίας και θα δρομολογούσε τις μεταρρυθμίσεις για την έξοδο από την κρίση.
Κάτι τέτοιο όμως προς το παρόν δεν φαίνεται εφικτό να συμβεί. Τώρα αν μια ελληνική κατάρρευση και έξοδος από το ευρώ, θα συμπαρασύρει και το Νότο της Ευρωζώνης και θα δρομολογήσει την διάλυση του ευρώ, λίγο πρέπει να μας ικανοποιεί, αν σε έξι μήνες η ζωή μας θα έχει γυρίσει 50 χρόνια πίσω...
Του Κώστα Στούπα, από το capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου