(Νέο) ναζιστικές παρουσίες

Μια απόπειρα ψυχαναλυτικής προσέγγισης του φαινομένου

 

Του Νίκου Γκιώνη, από τη μεταρρύθμιση

 

Αν σε κάτι οι περισσότεροι συμφωνούμε, είναι η πρωτόγνωρη βιαιότητα επιβολής των νεοναζιστικών ιδεολογημάτων. Είναι μια βιαιότητα που ακαριαία μεταπίπτει σε σαδισμό. Ο σαδισμός, είναι μία από τις πιο δύσκολα χειραγωγούμενες διαστροφικότητες του ανθρώπου και κατοικοεδρεύει στις υπώρειες του Ασυνειδήτου της ανθρώπινης ψυχής, μαζί φυσικά και με κάποιες άλλες τέτοιες.

Σε αντίθεση με θρησκευτικές ή άλλες αναλύσεις περί του καλοκάγαθου βρέφους-παιδιού, ο Φρόιντ θεωρεί την βρεφικότητα – παιδικότητα, ως την κατ’ εξοχήν διαστροφική -σεξουαλικά και συναισθηματικά- περίοδο της ανθρώπινης ζωής, κάτι που φυσικά μας αφορά όλους. Την κατατάσσει σε στάδια, το καθένα προαπαιτούμενο του επόμενου, στη διάρκεια των οποίων γίνονται οι κατάλληλες διεργασίες στην ανθρώπινη ψυχή, ώστε με τον λιγότερο επώδυνο τρόπο, η ανθρώπινη ύπαρξη, κατά πρώτον να συμβιώσει ανταγωνιστικά με όλα όσα παραπάνω αναφέρθηκαν και κατά δεύτερον, να ενταφιάσει λειτουργικά το μεγαλύτερο κομμάτι των διαστροφικοτήτων. Κύριο οπλοστάσιο σ’ αυτή την προσπάθεια, είναι η δημιουργική και σταδιακή συνύπαρξη-ένταξη στα διαδοχικά οικογενειακά, εργασιακά, κοινωνικά και εντέλει πολιτισμικά περιβάλλοντα. Μέσα από αυτήν την κοπιώδη ψυχική ανέλιξη, το υποκείμενο εκπαιδεύεται έτσι ώστε να είναι αγαπούν και αγαπώμενο, ανεκτικό αλλά και διεκδικητικό, εξιδανικευτικό αλλά και ορθολογικό. Από τον ασύνειδο σαδισμό του βρέφους, που στην ενστικτώδη γαλουχιακή ηδονική παρόρμηση της διατροφικής του εκπλήρωσης «πονάει» τον μαστό της μητέρας, φτάνουμε στην ενήλικη ερωτική μέθεξη ανάμεσα στα δύο φύλα. Όπως λέει ο Ντ. Βίνικοτ, σπουδαίος παιδίατρος-παιδοψυχαναλυτής της Βρετανίας, για την σχετική επιτυχία του εγχειρήματος της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης το βασικό προαπαιτούμενο είναι η παρουσία μιας μέσης καλής μητέρας και ενός μέσου καλού πατέρα, που πολύ προσεκτικά οδηγούν περίπου στη μετάβαση από το οικογενειακό Υπερεγώ, στο αντίστοιχο πολιτισμικό. Βέβαια, οι σύγχρονες τάσεις τόσο της Ψυχανάλυσης, όσο και της Ψυχιατρικής, επιτρέπουν μερικές και περιορισμένες επανεμφανίσεις λιγοστών διαστροφικών στοιχείων, όχι όμως των διαστροφικοτήτων ακεραίων, λ.χ. το ερωτικό παιχνίδι μπορεί να έχει κάποια ανώδυνα διαστροφικά και επεξεργασμένα στοιχεία, αλλά δεν μπορεί να είναι προερωτικό, βρεφικό και ολοκληρωτικά διαστροφικό.

Για άλλους ενδιαφέροντα τα παραπάνω, υποθέτω για τους πιο πολλούς παράδοξα και δυσνόητα, είναι ωστόσο απαραίτητα για το κυρίως θέμα , όπως αναφέρεται στον τίτλο του κειμένου.

Κατά κόρον, οι παλαιότερες αλλά και οι πιο πρόσφατες ναζιστικές συναθροίσεις, παρά τα αντίθετα λεγόμενά τους, διακρίνονται -όπως και στις πρώιμες αναλύσεις τους οι ίδιες γράφουν- για την θετική επισήμανση του Μίσους ως δημιουργικής δυνάμεως και για την απέχθειά τους προς τα θρησκευτικά μονοθεϊστικά πρότυπα, με αδύναμο κρίκο τον Ιουδαϊσμό και συνακόλουθη δράση τους τον οργανωμένο αντισημιτισμό. Δημιουργούν ιδιότυπα προθρησκευτικά λατρευτικά ιδιώματα παγανιστικής μυθοπλαστικής χροιάς, π.χ. ο τραγοπόδαρος Παν, ή μυούνται σε σατανολατρείες απόδοσης τιμών σε δήθεν τερατόμορφους υπαρκτούς Εωσφόρους. Είναι μια καθαρή επικαιροποιημένη μορφή των τεράτων των παραμυθιών, που λατρεύουν και πιστεύουν τα μικρά παιδιά, αλλά παράλληλα φοβούνται την παρουσία τους στο σκοτεινό τους υπνοδωμάτιο και δηλώνουν την υποταγή τους σ’ αυτά, ώστε να μην πάθουν κακό. Ψυχαναλυτικά, νοείται ο φαντασιακός τρομακτικός τερατώδης πατέρας, που απειλεί ευνουχιστικά την σεξουαλικότητα και εντέλει την βεβαιότητα του φύλου του παιδιού. Μόνον η υποταγή μπορεί να σώσει. Κλασικό εδώ είναι το αφήγημα της Π. Διαθήκης για την φαντασιακή θέσμιση της θυσίας του Ισαάκ, στον βωμό του πανίσχυρου Υπερ-Πατέρα Θεού.

Στο βαθμό που όλες αυτές οι μυθοπλαστίες αποκτούν παραμένοντα χαρακτηριστικά, στην ενήλικη ζωή ανοίγουν γαλαρίες εκτόνωσης και των άλλων διαστροφών, που ομογενοποιούνται στον άξονα ορθολογισμός, αγάπη και μίσος-μίσος προς την όποια ανθρώπινη ετερότητα , ως αντίδοτο στον προαιώνιο ευνουχιστικό φόβο. Οι ναζιστές δεν μπορούν να συνυπάρξουν μέσα στην διαφορετικότητα, με αποτέλεσμα να κατατρύχονται από ένα υπερμεγέθες αποκρυπτόμενο άγχος, που δεν αργεί να μετατραπεί σε συλλογική αγχώδη νεύρωση. Το μόνο που δείχνει να λειτουργεί ανακουφιστικά, είναι ο μεταξύ τους συγχρωτισμός, ο διευρυνόμενος αποκλεισμός συνεχώς και άλλων συνανθρώπων- μέχρις εξοντώσεώς τους.

Τους Εβραίους διαδέχονται οι Ρομά, αυτούς οι ομοφυλόφιλοι και στο τέλος είναι οι λουθηρανοί πάστορες και οι καθολικοί αββάδες. Σήμερα το φαινόμενο είναι εξίσου επικίνδυνο, αλλά για την ώρα πιο μαζεμένο. Δεν έχουμε φόνους, αλλά μόνον προειδοποιήσεις για μελλοντική διάπραξή τους, οι Ισραηλίτες φαντάζουν πιο ισχυροί από τότε, οπότε αρκούν μελαμψοί, Πακιστανοί, Άραβες… υπό το πρόσχημα της λαθρομετανάστευσης.

Υπάρχει μια λατρεία, περισσότερο σήμερα από τότε, στη μυώδη ανδρική σάρκα εαυτών, που αυθορεί και παραχρήμα οδηγεί σε μία άνευ προηγουμένου επανεμφάνιση του πιο πρωτόγονου διαστροφικού ναρκισσισμού.

Σε μια εξαιρετική ταινία του 1967, με τίτλο «Η νύχτα των Στρατηγών», οι νεαροί άνδρες των Ταγμάτων Εφόδου, αφού καταστρέφουν ό, τι συναντούν στην πορεία τους, άψυχο και έμψυχο, καταλήγουν στις βαυαρικές μπυραρίες , όπου μεθυσμένοι συλλογικοποιούν τον επιμέρους αυτοθαυμαστικό ναρκισσισμό της φυσικής τους ρώμης, επιδιδόμενοι σε ομοφυλοφυλικές θωπείες, λησμονώντας τον ίσαμε τότε ακραίο ομοφοβικό τους λόγο.

Το μύθευμα του περιούσιου Άριου Ινδοευρωπαίου, με πρόσφατη αναθεωρημένη εκδοχή το γνήσιο ελληνικό αίμα, στηριγμένο σε αβασάνιστες α-νοητικές παρερμηνείες του έργου του Κ. Δαρβίνου και του αντίστοιχου του Φ. Νίτσε και η αντικατάσταση της δημοκρατικής αρχαίας Αθήνας από την μυώδη και γυμνασμένη Σπάρτη του Καιάδα και της απανθρωπιάς, δεν μπορούν παρά να οδηγούν στην βούληση κατάργησης του σημαντικότερου επιτεύγματος του Διαφωτισμού και των Εγκυκλοπαιδιστών, την αντιπροσωπευτική Δημοκρατία. Και προσοχή. Τα χουντικά ημιφασιστικά καθεστώτα τύπου 4^ης Αυγούστου ή 21^ης Απριλίου, έχουν σχέση μ’ έναν ιδιόρρυθμο φασισμό Ιταλικού τύπου , αλλά κατά κανόνα όχι με επίκαιρες φιλοναζιστικές αντιλήψεις. Απλώς οι νεοναζιστές , λειτουργούντες ως άκρατοι εισοδιστές, εκμεταλλεύονται τον λαϊκιστικό, αντικοινοβουλευτικό και στρατοκρατικό χαρακτήρα των καθεστώτων αυτής της μορφής, ως στάδιο αποδοχής και μαζικοποίησής τους.

Ο σοφός Αλβέρτος της Φυσικής, αισιοδοξούσε πως ο 2^ος Παγκόσμιος Πόλεμος μπορούσε να αποφευχθεί, αποκαλώντας την ανθρώπινη ψυχή, ψυχή του Δυτικού Πολιτισμού. Ο άλλος γεροσοφός, ο Συιγμούνδος της ανθρώπινης ψυχής και αναμορφωτής της Ψυχιατρικής και της Εφηρμοσμένης Ψυχολογίας, απαισιοδοξούσε έχοντας ερευνήσει το φονικό ένστικτο του θανάτου στα έγκατα του ανθρώπινου Ασυνείδητου και τις πολλές νίκες που αυτό είχε στην πάλη του με το δημιουργικό ένστικτο του Έρωτα, της Δημιουργίας, του Πολιτισμού.

Σε μια κοινωνία πολλαπλών ελλειμμάτων και οικονομικής ανέχειας, ο Πολιτισμός και το Ιδεώδες τού Εγώ του καθενός μας, καθίστανται ολοένα και περισσότερο διάτρητα, με αποτέλεσμα οι διαστροφικότητες και το Μίσος να απειλούν, εγκαταλείποντας την χειμερινή τους νάρκη.

Όσοι απέλπιδες συνωστίζονται στους προθαλάμους των ναζιστικών καρκινωμάτων, ας κοιτάξουν εκτός από το έκπαγλο πρόσωπο της Μεδουσας και τα μαλλιά της, που είναι φίδια, με τα αυγά τους στις φύτρες των κανονικών μαλλιών που δεν υπάρχουν.

Αντισταθείτε.

---

Μερικά από τα βιβλία που με βοήθησαν στη σύνταξη αυτού του κειμένου, είναι τα ακόλουθα:

1. Σ. Φρόιντ: Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση (ΒΗΜΑ, 2009)

Σ. Φρόιντ: Ο Πολιτισμός πηγή δυστυχίας (Επίκουρος, 2000)

Σ. Φρόιντ: Γενική Θεωρία των Νευρώσεων (Επίκουρος, 2000)

Σ. Φρόιντ: Επίκαιρες παρατηρήσεις για τον πόλεμο και τον

Θάνατο + αλληλογραφία Φρόιντ-Αϊνστάιν (Επίκουρος, 2010)

2. Έριχ Φρομ: Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία (Μπουκουμάνης, 1978)

3. Ντ. Βίνικοτ: Το παιδί, η οικογένεια, ο έξω κόσμος (Καστανιώτης, 2002)

4. Π. Χαρτοκόλλης: Εισαγωγή στην Ψυχιατρική (Θεμέλιο, 1990)

5. Α. Χίτλερ: Ο Αγών μου (Κάκτος, 2006)

6. Δ. Ψαρράς: Η Μαύρη Βίβλος της Χ.Α. (Πόλις, 2012)

Υ.Γ. Στον αγαπητό φίλο Μα.Μα.

*Ο Νίκος Γκιώνης είναι Πολιτικός Μηχανικός.