Οι «58» ως αντιπολίτευση

Του Δημήτρη Τσιόδρα , από τη μεταρρύθμιση.

H ανασυγκρότηση του χώρου ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ πέρασε από το επίπεδο της «ζύμωσης» σε εκείνο της πράξης. Η κίνηση των «58» έγινε αφετηρία για να ξεκινήσουν οι διεργασίες για τον χαρακτήρα που θα έχει η έκφραση αυτών των δυνάμεων. Ενστάσεις πολλές, διαφορετικές γνώμες περισσότερες, προτάσεις άφθονες. Όμως το νερό αρχίζει να μπαίνει στο αυλάκι. Οι αγωνίες, οι θέσεις, οι απόψεις δεν μένουν πια στο επίπεδο της παρέας. Υπάρχει χώρος και διαδικασίες που όλα αυτά συζητούνται. Ουδείς γνωρίζει την τελική μορφή που θα πάρουν οι διεργασίες αυτές. Το βέβαιο είναι ότι το πρώτο βήμα, πρέπει πολύ σύντομα, να ακολουθήσουν τα επόμενα. Εδώ υπάρχει ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα που χρήζει απάντησης επειγόντως: ποια είναι η θέση των «58» και της Πρωτοβουλίας για την Δημοκρατική Προδευτική Παράταξη, για την κυβέρνηση; Όσο η πρωτοβουλία ταυτίζεται με τις κυβερνητικές επιλογές δεν μπορεί να αναπτύξει δυναμική αφού φαίνεται να επικροτεί τις πολιτικές που προωθεί η ΝΔ και γίνονται δυσδιάκριτες οι διαφορές με το ΠΑΣΟΚ. Δίχως ορατό διαφοροποιητικό πολιτικό στίγμα το εγχείρημα θα βρεθεί σε τέλμα. Χρειάζεται στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη να κατατεθεί το περίγραμμα πολιτικού προγράμματος (το πρόγραμμα χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη επεξεργασία) που θα υπερβαίνει τις σημερινές κυβερνητικές επιλογές. Θα περιλαμβάνει προτάσεις οι οποίες δεν θα εξαντλούνται στην υλοποίηση μνημονιακών επιλογών, αλλά θα περιγράφουν το πως η Προοδευτική Δημοκρατική Παράταξη βλέπει την Ελλάδα μετά την κρίση. Πώς απαντά σε δυο κομβικά ζητήματα: α) Στο πως θα παραχθεί πλούτος, σε μια ελληνική οικονομία ανοιχτή στον υπόλοιπο κόσμο(στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει απάντηση από κανέναν) και β) πως από αυτόν τον πλούτο θα ενισχυθούν οι πιο αδύναμοι στην κοινωνία (εδω υπάρχουν πολλές απαντήσεις αλλά με αναπαραγωγή της πελατειακής λογικής και δίχως απολύτως καμία κοστολόγηση). Σε αυτά τα πεδία, ιδίως στο πρώτο, θα καταγραφούν οι διαφορές από την σημερινή κυβερνητική πολιτική και από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι θέσεις αυτές θα επιτρέψουν τη σύνδεση με τις ανάγκες των πολιτών, θα διευρύνουν το ακροατήριο και θα επιτρέψουν σε πολίτες που έχουν μετακινηθεί προς το κόμμα του Α.Τσίπρα, να επανεξετάσουν τη στάση τους.

Η διαφοροποίηση από την κυβερνητική πολιτική, σαφώς θα δυσχεράνει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο παραμένει κυβερνητικός εταίρος. Θα μπορεί βεβαίως να προβάλει τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση ως επιβεβλημένη από τις έκτακτες συνθήκες, ενώ παράλληλα θα έχει την δυνατότητα να προβάλει εναλλακτική λύση, πράγμα που κάνει σήμερα μόνο περιστασιακά και σε επιμέρους ζητήματα. Οι διαφοροποιήσεις του πλέον θα είναι πιο συγκροτημένες και θα εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο αλλαγών, ενώ σε κάποιο σημείο ίσως πρέπει να εξεταστεί και η αποχώρησή του (ιδίως αν διαμορφωθούν οι κατάλληλοι συσχετισμοί).

Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι τα κόμματα που υπέγραψαν τα προγράμματα διάσωσης στις εκλογές καταποντίστηκαν. Έμειναν στην αντιπολίτευση όμως ύστερα από μια δύσκολη περίοδο ανέκαμψαν εντυπωσιακά και διεκδικούν ξανά την εξουσία.

Στην Ιρλανδία το FianaFail, που κυβερνούσε τα 61 από τα 79 χρόνια από τότε που δημιουργήθηκε, συνετρίβη με 17,4% στις εκλογές του 2011 και ήρθε τρίτο. Επτά μήνες αργότερα οι μετρήσεις το έδειχναν να έχει πλήρως απαξιωθεί και να έχει κατρακυλήσει στο 10%. Σήμερα έχει ανέβει στο 27% και διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία από το συντηρητικό FineGael που έχει πέσει στο 30% (από 36,1% στις εκλογές).

Στην Ισπανία οι σοσιαλιστές, το 2011 ηττήθηκαν με διαφορά 16 μονάδων από το Λαϊκό Κόμμα (28,8% για το Σοσιαλιστικό Κόμμα έναντι 44,68% για το Λαϊκό Κόμμα). Σήμερα βρίσκονται σε απόσταση δύο μονάδων από το Λαϊκό Κόμμα.

Στην Πορτογαλία το Σοσιαλιστικό Κόμμα, είχε ηττηθεί με διαφορά 10 μονάδων από το κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (28,05% για τους Σοσιαλιστές έναντι 38,66% για τους Σοσιαλδημοκράτες). Σήμερα τα ποσοστά έχουν αντιστραφεί και το Σοσιαλιστικό Κόμμα προηγείται στις δημοσκοπήσεις με πάνω από 10 μονάδες του κεντροδεξιού αντιπάλου του που κυβερνά.

Στην Ελλάδα, η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, άφησε ως μόνη εναλλακτική εξουσίας γι αυτούς που διαφωνούν με τις ακολουθούμενες πολιτικές, τον ΣΥΡΙΖΑ. Κι όσο οι «58» δεν ξεκαθαρίζουν τη θέση τους σε αυτό το ζήτημα, δεν θα μπορούν να αποτελούν επιλογή. Αυτοί που θα επικροτούν τις κυβερνητικές πολιτικές (με τις όποιες διαφωνίες τους) θα προτιμούν τη ΝΔ λόγω των σκληρών διλημμάτων που θα επικρατούν κι όσοι είναι δυσαρεστημένοι θα προτιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ. Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να προβληθεί εναλλακτική λύση από την Πρωτοβουλία για τη Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη.

Ο μεγάλος αντίπαλος είναι ο χρόνος. Αν η παράταξη δεν προλάβει να συγκροτηθεί στοιχειωδώς ως τις ευρωεκλογές και να αναδειχθεί σε τρίτο πόλο, τότε οι εξελίξεις μπορεί να προσλάβουν τέτοιο χαρακτήρα, ώστε να μεταβάλουν εντελώς το σημερινό τοπίο οδηγώντας τη χώρα σε καταστροφική δίνη. Αν αντιθέτως, διατηρηθεί η δυναμική και η Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη αναδειχθεί σε τρίτο πόλο με διψήφιο ποσοστό, τότε όλα τα σημερινά δεδομένα ανατρέπονται. Κι αυτός πρέπει να είναι ο στόχος.