Ο 11ος Μήτσος

Του Ανδρέα Πετρουλάκη, από τους protagon.gr

O Λάκης Λαζόπουλος είναι αναμφίβολα ο σημαντικότερος σατιρικός ανατόμος της κοινωνίας μας στη σύγχρονη εποχή. Πήγε πολύ πιο πέρα από τον Χάρρυ Κλυνν, του οποίου η σάτιρα εστιαζόταν περισσότερο στους γραφικούς και άνοιξε όλη τη βεντάλια της ελληνικής κακοδαιμονίας. Έψαξε και έφτιαξε Μήτσο-Μήτσο όλο το ψηφιδωτό της μικροαστικής Ελλάδας έτσι που η ιστορική αυτή εκπομπή μπορεί να πει κανείς ότι ήταν το τηλεοπτικό ντιβάνι του ψυχαναλυτή από όπου ανάβλυζαν όλα τα συμπτώματα που είχαν σημαδέψει την εφηβεία της κοινωνίας μας. Οι χαρακτήρες του ήσαν πλήρεις και καθημερινοί, τους γνωρίζαμε, τους συναντούσαμε γύρω μας- ο ιδιοφυής δημιουργός είχε αποκρυπτογραφήσει με ένα πραγματικά μοναδικό τρόπο τον κόσμο που ζούσαμε.

Από το ψηφιδωτό έλειπε μόνο ένα κομμάτι. Ο χαρακτήρας του leader των μικροαστών. Του ήρωα εκείνου ο οποίος θα έπειθε τους φοβικούς και καχύποπτους Μήτσους να τον ακολουθήσουν γιατί θα μιλούσε τη γλώσσα τους. Και τη γλώσσα τους ασφαλώς τη γνωρίζει ο ίδιος ο Λαζόπουλος καλύτερα από τον καθένα. Αυτόν τον 11ο Μήτσο τον έφτιαξε μερικά χρόνια αργότερα και είναι ο ήρωας που βλέπετε ορισμένες Τρίτες στη σκηνή και τον μπερδεύετε με τον Λαζόπουλο. Αγνοείτε ότι ο δημιουργός εχει αποσυρθεί και έχει δώσει τη θέση του στον ρόλο, στο δημιούργημα. Νομίζω είναι ο πιο πλήρης ήρωας του Λαζόπουλου που συμπυκνώνει τα πιο αντιπροσωπευτικά χαρακτηριστικά των Μήτσων.

Έχει πολύ Φευγουλέα. Τον ήρωα εκείνο δηλαδή που εξαπολύει ατέλειωτους μονολόγους της αυθεντίας στον υπάκουο ακροατή που είναι υποχρεωμένος να συμφωνεί μαζί του και να γελά με τα υποτιθέμενα αστεία του. Τα οποία είναι φτηνά σόκιν, πονηρά κλεισίματα του ματιού, διακωμώδηση σωματικών αδυναμιών. Αλλά και τα υποτιθέμενα σοβαρά του αξιωματικού που κάνει κριτική στο σύστημα μέσα στα κεντρικά γραφεία της ΕΛΑΣ με τη φωτογραφία του Πρωθυπουργού από πίσω, ακριβώς όπως ο 11ος Μήτσος κάνει την επανάστασή του από στα κανάλια των μεγαλοεπιχειρηματιών, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά που του έχει παραχωρηθεί από τη δημοτική αρχή άλλων επιχειρηματιών.

Έχει πολύ φοβισμένο υπαλληλάκο. Που βλέπει συνωμοσίες, βολικές διαπλοκές χωρίς όνομα, ένα παντοδύναμο απρόσωπο σύστημα που κατασπαράσσει αυτόν τον άβουλο αθώο και τους ομοίους του. Έχει τον γέρο της γριάς, με απλοϊκές προσεγγίσεις και θυμωμένους φιλιππικούς. Έχει τον οργισμένο γύφτο εκφωνητή, με υψωμένο δάκτυλο να παραδίδει μαθήματα στην κοινωνία, ένα τυπικό μοντέλο μικροαστικού καταγγελτικού διδακτισμού. Έχει τον Μήτσο της Λάρισας για να μιλάει συνωμοτικά στους νέους του ακροατηρίου και τον Αθηναίο ξάδερφό του να κάνει παιδαριώδεις πολιτικές αναλύσεις. Ασφαλώς τη θεϊκή χήρα Μήτση, τον τελειότερο χαρακτήρα, να απλώνει τα χέρια στους μηρούς της και να λέει «οσονούπω, στρατηγέ μου, η κατάσταση θα αλλάξει». Και στα μεσοσδιάστήματα πετάει και μια Καρακαλτάκα προς τέρψιν του κοινού.

Κανείς χαρακτήρας των Μήτσων δεν είχε χιούμορ- το πολύ να κάνανε χοντρές πλάκες. Το χιούμορ προέκυπτε από την πλοκή, τους διαλόγους, τις ανατροπές, τις εμμονές, τις εσωτερικές αντιθέσεις που έστηνε ο μάστορας δημιουργός τους ερήμην των πρωταγωνιστών του. Οι ίδιοι ήσαν ανυποψίαστοι για το άφθονο γέλιο που προκαλούσαν. Για αυτό εκπλήσσομαι όταν μου λένε διάφοροι ότι δεν γελάνε με τον Λαζόπουλο αυτήν την εποχή. Μα γιατί ο ήρωας του Λαζόπουλου δεν έχει ποτέ χιούμορ. Ο ήρωας του Λαζόπουλου τα ξέρει όλα, φοβάται τα πάντα, καταγγέλλει το σύμπαν, δεν φταίει για τίποτα. Πουλάει ευαισθησία και φιλευσπλαχνία και είναι έμπλεως συναισθήματος, θυμικού και θυμού εις βάρος της πιο σύνθετης πολιτικής σκέψης. Ο Λαζόπουλος είναι εκείνος που έχει το δαιμόνιο ανεξάντλητο χιούμορ, την απίθανη ευστροφία, το πολιτικό κριτήριο, τη μόρφωση αλλά και τον κοσμοπολιτισμό, το χρήμα και τις γνωριμίες με μεγαλοαστούς, που οι ήρωές του δεν φαντάζονται. Άλλωστε, όπως λέει και ο Ψινάκης, στην κανονική του ζωή, με τις παρέες του, δεν συζητά για τη φτώχεια και τα βάσανα του κοσμου όπως κάνει ο τελευταίος του ήρωας.

Νομίζω ότι ο χαρακτήρας έχει ολοκληρωθεί και ίσως έχει κλείσει τον κύκλο του. Όλοι εμείς που επί χρόνια θαυμάσαμε και μερικές φορές ζηλέψαμε τη δημιουργική του ιδιοφυία περιμένουμε πότε αυτός ο σύγχρονος Τσιφόρος θα γυρίσει σελίδα.