Απέφυγα μέχρι τώρα να γράψω κάτι για την οικονομική κρίση γιατί δεν είμαι ειδικός. Τώρα, όμως, μετά από άπειρα άρθρα, εκπομπές και συζητήσεις, ας πω κι εγώ τη γνώμη μου.
Το πρώτο ερώτημα είναι τι και ποιος φταίει. Για μένα, είναι σαφές ότι το κακό ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 με την ανεύθυνη οικονομική πολιτική της πρώτης κυρίως κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Ο πρώτος υπεύθυνος για τη σημερινή μας χρεοκοπία είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, που με δημαγωγικό σκεπτικό αποφάσισε να κάνει κοινωνική πολιτική με δανεικά. Το αποτέλεσμα ήταν να ανέλθει το δημόσιο χρέος γύρω στο 100% του ΑΕΠ. Οι μετέπειτα κυβερνήσεις κατάφεραν να το συγκρατήσουν εκεί κοντά, αλλά όχι να το μειώσουν.
Η δεύτερη φάση του δράματος ήταν μετά την είσοδο στο ευρώ, όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις επαναπαύτηκαν και δεν έκαναν αυτά που έπρεπε για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, ούτε αντιστάθηκαν στις πιέσεις για αύξηση αποδοχών, ούτε προσπάθησαν να περιορίσουν τη σπατάλη στο δημόσιο. Ναι, ένα μέρος του χρέους οφείλεται σε καταχρήσεις πολιτικών και πρέπει να τιμωρηθούν γι’ αυτό. Αλλά έχω την εντύπωση ότι αυτό το ποσό είναι ελάχιστο σε σχέση με τα ποσά που είτε «έφαγαν» οι διεφθαρμένοι του δημόσιου τομέα (λέγεται συχνά ότι το μεγαλύτερο «επίτευγμα» του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν η κοινωνικοποίηση της διαφθοράς), είτε διαχύθηκαν στην κοινωνία μέσω επιδομάτων.
Πολλή οργή αυτή τη στιγμή κατευθύνεται προς ξένους, δηλαδή τους τραπεζίτες, τους οίκους αξιολόγησης, το ΔΝΤ, τη Μέρκελ, κ.ά. «Δεχόμαστε ανελέητα χτυπήματα», δήλωσε πρόσφατα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Σταματήστε τους κερδοσκόπους», δήλωσε οργίλος ο πρωθυπουργός. Ανοησίες.
Οι τραπεζίτες είναι εξ ορισμού κερδοσκόποι. Τα επιτόκια ανέβηκαν όταν οι επενδυτές άρχισαν να φοβούνται (εύλογα) ότι θα χάσουν τα λεφτά τους. Οι Οίκοι Αξιολόγησης μέχρι τώρα δικαιολόγησαν επαρκώς κάθε υποβάθμιση της χώρας μας. Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η μόνη ευθύνη που της αναγνωρίζω είναι ότι για δεκαετίες έδινε πόρους στην Ελλάδα χωρίς να ελέγχει πώς χρησιμοποιούνται. Κάποιοι μιλούν για «τοκογλυφία».
Μα, επιτόκιο 4% ή 5% είναι τοκογλυφικό; Υποψιάζομαι ότι το πολιτικό σύστημα αφήνει σκόπιμα να διαχέεται μια σύγχυση για το θέμα, προσπαθώντας να αποποιηθεί τις ευθύνες του και να στρέψει την οργή του λαού κατά των ξένων.
Η πικρή αλήθεια είναι ότι μόνοι υπεύθυνοι για την κατάστασή μας είμαστε εμείς οι ίδιοι, πρώτα το πολιτικό σύστημα, μετά οι διάφορες ελίτ της χώρας, και μετά ο απλός λαός, που τόσα χρόνια χάριζε την ψήφο του σε αυτούς που του χάϊδευαν τα αυτιά και του έκαναν τα «χατίρια», ενώ εξοβέλιζε έντιμους πολιτικούς που του έλεγαν τις δυσάρεστες αλήθειες.
Ήρθε, λοιπόν, το τρισκατάρατο Μνημόνιο. Ασφαλώς οι όροι του ήταν δυσάρεστοι. Αλλά ήταν ποτέ δυνατό να μας δοθούν λεφτά των Ευρωπαίων φορολογουμένων, χωρίς όρους; Κάθε αποτίμηση του πρέπει να γίνεται σε σχέση με τις εναλλακτικές λύσεις.
Κάκιστη ήταν η πολιτική της παρούσας κυβέρνησης τους πρώτους 6 μήνες μετά τις εκλογές. Αλλά τη στιγμή που υπογράφτηκε το Μνημόνιο η μόνη εναλλακτική ήταν η χρεοκοπία. Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι ήταν προτιμότερη αυτή η επιλογή. Σε αριστερούς κύκλους κυκλοφορούν ιδέες για «Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου» του χρέους, στάση πληρωμών, μερική ή ολική διαγραφή του χρέους. Κοινώς, να «φεσώσουμε» τους δανειστές μας. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Το φαιδρό ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» συνέκρινε την Ελλάδα με δικτατορικά καθεστώτα του τρίτου κόσμου. Μπορεί, τελικά, να είναι αναπόφευκτη μια «αναδιάρθρωση» του χρέους, αλλά αυτό δεν θα είναι χωρίς κόστος για εμάς. Πρώτα από όλα, θα δανειζόμαστε, αν μπορέσουμε να δανειζόμαστε, για μεγάλο διάστημα με υψηλά επιτόκια. Υπάρχει, επίσης, ο μεγάλος κίνδυνος αποξένωσης από τους εταίρους μας στην ΕΕ.
Ωραίες είναι οι ανδρεοπαπανδρεϊκές μεγαλοστομίες για «περήφανη» εξωτερική πολιτική, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι χρειαζόμαστε συμμάχους. Λαούς που φεσώνεις δεν μπορείς μετά να τους ζητάς τη βοήθειά τους. Είναι, επομένως, απέραντα ανεύθυνη η θέση περί μονομερούς στάσης πληρωμών. Πολλές προτάσεις από τον αριστερό χώρο θα οδηγούσαν τη χώρα σε καθεστώς απομόνωσης, όπως αυτό της Κούβας ή της Βόρειας Κορέας.
Με το κίνημα «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη συμφωνώ σε πολλά (π.χ. κατάργηση της ατιμωρησίας των πολιτικών, θεσμικές αλλαγές προς ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας κ.ά.), αλλά τη στάση τους προς το Μνημόνιο δεν μπορώ να την κατανοήσω. Πήγε πρόσφατα ο κ. Θεοδωράκης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ζήτησε να ακυρωθεί το Μνημόνιο. Ας πούμε ότι ακυρώνεται. Μετά; Θα επιστρέψουμε τα 80 τόσα δισ που πήραμε μέχρι τώρα; Θα τα φάμε;
Ενοχλούνται πολλοί για την «απώλεια εθνικής κυριαρχίας» και την «υποτέλεια» προς την Τρόικα. Μα, φυσικά, είναι δυνατόν μια καταχρεωμένη χώρα να είναι ανεξάρτητη; Δυστυχώς η «Σπίθα» του Μίκη συνεχίζει να χαϊδεύει τα αυτιά του λαού, λέγοντάς του ότι για όλα φταίνε οι πολιτικοί. Αξίζει να σημειωθεί ότι εξέχοντα στελέχη της «Σπίθας», όπως ο κ. Κασιμάτης και ο κ. Μπέης, ήταν μέρος του συστήματος εξουσίας της δεκαετίας του ’80 -του συστήματος, δηλαδή, που έβαλε τη βάση για τη δημοσιονομική (και ηθική) κατρακύλα. Πού ήταν όλα αυτά τα χρόνια;
Λέγεται, επίσης, ότι το Μνημόνιο απέτυχε. Δεν είναι ακριβές. Το έλλειμμα μειώθηκε από το 15,4% στο 10,5%. Δεν είναι όσο θα θέλαμε, αλλά κάποια μείωση επιτεύχθηκε. Θα ήταν καλύτερα τα πράγματα αν το Μνημόνιο δεν υπήρχε; Δεν νομίζω.
Το άλλο ζήτημα είναι ότι το Μνημόνιο εφαρμόστηκε μερικώς ή δεν εφαρμόστηκε με το σωστό τρόπο. Πέρυσι, πολλοί έλεγαν (και συμφωνούσα) ότι έμφαση έπρεπε να είχε δοθεί στις περικοπές των κρατικών δαπανών και όχι στη φορολογία. Η έμφαση στη φορολογία ήταν αναμενόμενο ότι θα φέρει ύφεση. Πρόσφατα διάβασα ότι οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις φορέων που, υποτίθεται ότι, συντονίζει ο κ. Πάγκαλος εξοικονόμησαν μόλις 10 εκ. ευρώ! Έφτασαν, μάλιστα, να αναγγέλλουν καταργήσεις οργανισμών που υπήρχαν μόνο στα χαρτιά!
Ούτε στην πάταξη της φοροδιαφυγής πέτυχε απτά αποτελέσματα η κυβέρνηση, μόνο επικοινωνιακά πυροτεχνήματα που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας.
Στο «αντιμνημονιακό» μέτωπο εντάχθηκε και η ΝΔ. Τι να πω, το επίπεδο λαϊκισμού και πολιτικαντισμού στο οποίο έχει εκπέσει η ΝΔ του κ. Σαμαρά είναι απίστευτο. Είναι μεν σωστή η αντίδραση στην αύξηση της φορολογίας, αλλά το μοντέλο της ανάπτυξης μέσω τόνωσης της ζήτησης είναι πια χρεοκοπημένο. Εξάλλου, η τακτική αυτή εφαρμόστηκε στις αρχές του 2009 από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ. Το αποτέλεσμα ήταν η εκτίναξη του ελλείμματος. Λέγεται επίσης ότι η Τρόικα εξέτασε το «Ζάππειο ΙΙ» ως συνολικό σχέδιο και το απέρριψε για το λόγο ότι θα ανέβαζε αντί να ελαττώσει το έλλειμμα. Κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της οικονομίας πρέπει να είναι στοχευμένη σε παραγωγικές δραστηριότητες, π.χ. τις εξαγωγές. Είναι σαφές, όμως, ότι ο κ. Σαμαράς προσπαθεί απλώς να δίνει την εντύπωση ότι καταθέτει προτάσεις. Η στρατηγική του είναι να φορτωθεί το ΠΑΣΟΚ ολόκληρο το κόστος της διαχείρισης της κρίσης, έτσι ώστε ο ίδιος αλώβητος να έρθει μετά να γίνει πρωθυπουργός στα ερείπια στα οποία φαίνεται να οδηγούμαστε. Μόνο περιφρόνηση αξίζει σε τέτοιους πολιτικούς.
Κατά τη γνώμη μου η ορθή κατεύθυνση για την χώρα είναι μία: ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ για τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων. Αυτό είναι απαραίτητο είτε γίνει αναδιάρθρωση του χρέους είτε όχι. Διότι και στάση πληρωμών να γίνει, πάλι θα πρέπει να ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό και, μάλιστα, ακαριαία. Γιατί λοιπόν να μην το κάνουμε τώρα με συντεταγμένο τρόπο; Η πολιτική δύναμη που εκφράζει σήμερα αυτή την κατεύθυνση με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο είναι η Δράση του Στέφανου Μάνου, ενώ υπεύθυνη στάση στην οικονομική κρίση κρατά και ο ΛΑΟΣ. Η μόνη κριτική που έχω στον κ. Μάνο είναι ότι το αίτημα «να απολυθούν 200.000 δημόσιοι υπάλληλοι», μου φαίνεται κάπως αυθαίρετο. Υπάρχει κάποια μελέτη στην οποία βασίζεται αυτό το νούμερο; Από πού θα απολυθούν; Γνωρίζουμε σε ποιούς οργανισμούς πλεονάζουν υπάλληλοι; Αν όλοι οι απολυμένοι παίρνουν για κάποια χρόνια το 70% των αποδοχών τους, όπως πρότεινε, τι ποσό θα εξοικονομηθεί;
Επιπλέον, η δαπάνη για μισθούς και συντάξεις είναι γύρω στο 1/3 των κρατικών δαπανών στο στενό δημόσιο τομέα. Γιατί να επικεντρώνουμε σε αυτό και να μην επικεντρώσουμε στα άλλα δύο τρίτα; Ο κ. Λοβέρδος στο υπουργείο Υγείας προσπαθεί να βάλει τάξη στις δαπάνες υγείας. Πρέπει να τον στηρίξουμε όλοι στην προσπάθεια αυτή και να τον ωθήσουμε να πάει ακόμα παραπέρα. Και η κ. Διαμαντοπούλου πέτυχε κάποιες εξοικονομήσεις στο Υπουργείο Παιδείας. Διαχειρίστηκε αρκετά καλά τη μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών και είχε την τόλμη να περάσει κάποιες αντιδημοφιλείς αλλά εύλογες συγχωνεύσεις σχολείων. Σίγουρα θα μπορούσε να κάνει και περισσότερα. Αν οι περικοπές πάγιων δαπανών πετύχουν μπορεί και να μην είναι απαραίτητη η όπως – όπως εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Αντί, λοιπόν, να αναλωνόμαστε σε ανούσιες και αντιπαραγωγικές συζητήσεις (είναι αντισυνταγματικό το Μνημόνιο; είμαστε υπό κατοχήν; χάσαμε την εθνική μας κυριαρχία;) θα έπρεπε να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας σε ένα πράγμα: Τη μείωση των κρατικών δαπανών. Αυτό δεν είναι ούτε δεξιά ούτε αριστερή πολιτική, είναι κοινή λογική. Έριξα μια ματιά στον προϋπολογισμό του 2011, όπως δημοσιεύεται στο διαδίκτυο, αλλά δεν είναι δυνατόν για κάποιον από έξω να καταλάβει πού πηγαίνουν τα χρήματα και ποιες δαπάνες μπορούν να περικοπούν.
Χρειάζεται μια ομάδα ανθρώπων να πάει σε κάθε υπουργείο, να μάθει πώς κατανέμονται οι δαπάνες και να τις ιεραρχήσει. Η λίστα από κάθε υπουργείο να δοθεί σε μια κεντρική επιτροπή πολιτικών και εμπειρογνώμων που θα κάνει τις τελικές εισηγήσεις. Αυτή η δουλειά έπρεπε να είχε γίνει από πέρυσι. Όσο καθυστερούμε τόσο περισσότερο θα βουλιάζουμε.
Μερικές δικές μου προτάσεις για περικοπές δαπανών -που έχουν υποπέσει στην αντίληψή μου- είναι οι εξής:
α) Κατάργηση διπλών συντάξεων που απολαμβάνουν πρώην βουλευτές. Η βουλευτική σύνταξη πρέπει να συμπληρώνει απλώς τη σύνταξη που κάποιος παίρνει από τον επαγγελματικό του φορέα, όχι να την διπλασιάζει ή τριπλασιάζει.
β) Κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης των ποδοσφαιρικών ΠΑΕ. Δεν είναι δυνατόν μια χώρα υπο χρεοκοπία να επιδοτεί τεράστιους μισθούς ποδοσφαιριστών.
γ) Κατάργηση της επιδότησης πολιτιστικών συλλόγωνδ) Μείωση των μισθών στις ΔΕΚΟ έπρεπε να είχε γίνει από πέρυσι, γιατί καθυστερεί;
ε) Κατάργηση του οργανισμού «Αγρογή» (που ιδρύθηκε καθώς φαίνεται για την τακτοποίηση πολιτικών φίλων) και άλλων παρόμοιων οργανισμών
στ) Κατάργηση των πανεπιστημίων Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας, και Δυτικής Ελλάδας. Η άμεση εξοικονόμηση δεν είναι μεγάλη αλλά για να γίνουν αυτά τα ιδρύματα αληθινά πανεπιστήμια χρειάζονται τεράστια ποσά που αυτή τη στιγμή δεν τα έχουμε. Επίσης κατάργηση των τμημάτων που ιδρύθηκαν τα τελευταία 2-3 χρόνια, όπως οι δύο νέες σχολές Αρχιτεκτονικής στα Ιωάννινα και τη Φλώρινα.
ζ) Πάγωμα προσλήψεων σε τμήματα κεντρικών πανεπιστημίων με υπεράριθμα μέλη ΔΕΠ (π.χ. Μετσόβιο). Ας διαμαρτύρονται οι καλομαθημένοι.
η) Κατάργηση δωρεάν διανομής πανεπιστημιακών συγγραμμάτων που κοστίζουν γύρω στα 60 εκ το χρόνο. Καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν δίνει δωρεάν συγγράμματα σε φοιτητές και, μάλιστα, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης. Ας υπάρξει οικονομική βοήθεια μόνο για άπορους φοιτητές.
θ) Αναστολή λειτουργίας των δημόσιων ΙΕΚ, τουλάχιστον προσωρινά. Έχω αμφιβολίες για την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται σε αυτά. Στο κάτω κάτω ας αφήσει το κράτος τον χώρο αυτό στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Είμαι σίγουρος ότι αν εξετάσει κανείς λεπτομερώς τον προϋπολογισμό θα βρει δαπάνες πολύ μεγαλύτερες και πολύ πιο περιττές από τις παραπάνω. Γιατί δεν το κάνουμε; Ειλικρινά, δεν βλέπω άλλη λύση στο οικονομικό μας πρόβλημα.
Από το aixmi.gr ,Του Θέμη Λαζαρίδη χημικού μηχανικού ο οποίος διδάσκει στο τμήμα Χημείας του City College της Νέας Υόρκης.
Αδυσώπητος εργαλειακός ορθολογισμός! Δυστυχώς!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕΚΦΠ