Χάνουμε την ευκαιρία

Είναι κοινός τόπος πως οι κρίσεις δεν είναι μόνον ταλαιπωρία αλλά και ευκαιρίες.

Από αυτή την άποψη, οι εβραίοι το έχουν δει σωστά. Η όλη τους νοοτροπία χαρακτηρίζεται από το ότι βλέπουν ευκαιρίες παντού και δεν το βάζουν ποτέ κάτω. Όταν τους κατεδίωκε ο στρατός του Φαραώ και έφτασαν μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα, βρέθηκαν κυριολεκτικά στο σημείο “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα”. Μαζεύτηκαν τότε οι αργηγοί τους για να δουν τί θα κάνουν, ακούστηκαν διάφορες γνώμες, αλλά στο τέλος υπερίσχυσε η γνώμη του Μωϋσή: Ορμάτε μπροστά, προς τη θάλασσα, και μή σας νοιάζει τίποτε! Κατά την Παλαιά Διαθήκη, η θάλασσα χωρίστηκε τότε στα δύο, για να περάσουν οι εβραίοι. Όμως, το βαθύτερο δίδαγμα είναι η δυναμική αντιμετώπιση της ζωής, ο θετικός τρόπος σκέψης, το θάρρος. Το να βλέπουμε ευκαιρίες αντί να βλέπουμε κουταλιές νερού, στις οποίες να κινδυνεύουμε να πνιγούμε.

Αν βλέπαμε και την παρούσα κρίση με τον ίδιο τρόπο, το σύμπαν ολόκληρο θα συνομωτούσε, που λέει και ο Κοέλιο στον Αλχημιστή του, για να μας βοηθήσει.

Πολλά κακά λέμε για τους εβραίους, τους έχουμε στη μπούκα του κανονιού, όμως μακάρι να είχαμε τη δυναμική τους. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν σκεπτόμαστε σαν αυτούς και όχι σαν μίζεροι βαλκάνιοι, που μας φταίνε και μας χρωστάνε πάντα οι άλλοι, ενώ εμείς, οι αθώες περιστερές, απλά κυττάμε πως να τη βολέψουμε σε μιά καρέκλα στο δημόσιο.

Η παρούσα κρίση μας παρέχει τη μοναδική ευκαιρία να διορθώσουμε τα κακώς έχοντα, αρχίζοντας από την εφιαλτική μας γραφειοκρατία, που μάλιστα υπάρχει πλέον σαν “σταση ζωής” τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Εκλογικεύοντας και εξανθρωπίζοντας το σύστημα, όχι μόνον θα εξοικονομούσαμε τεράστιους πόρους, αλλά θ’ ανοίγαμε και τη χώρα μας στις επενδύσεις και στην ανάπτυξη. Θα επιτρέπαμε στη ναυτιλία μας να επιστρέψει στα πάτρια εδάφη και θα μπορούσε και ο τουρισμός ν’ ανθίσει. Θα έρχονται μεγάλοι αριθμοί βορειοευρωπαίων συνταξιούχων και θ’ αγόραζαν σπίτια στα ελληνικά χωριά, όπως ήδη έχουν κάνει στην, κορεσμένη πιά, Ισπανία και στην Ιταλία, μεταφέροντας πόρους προς τη χώρα μας και βοηθώντας τα χωριά αυτά να επιβιώσουν. (Όταν, όμως, ακούσει ο σκανδιναβός, ο οποίος στη χώρα του μπορεί να αγοράσει σπίτι σε μερικές ώρες, ότι εδώ πρέπει να τρέχει επί δέκα μήνες από τον Άνα στον Καϊάφα, τρομοκρατείται και τρέπεται εις φυγήν).

Άλλη ευκαιρία που παρέχει η παρούσα κρίση είναι η μείωση του κράτους σε λογικά πλαίσια. Λέγεται συχνά, πως έχουμε περισσότερους δημόσιους δημόσιους υπάλληλους από τη Ρωσία, αν είναι δυνατόν! Και δεν είναι μόνον οι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά όλες εκείνες οι πανστρατιές παρασιτικών επαγγελμάτων, που μόνο λόγο ύπαρξης έχουν τη γραφειοκρατία, αφού οι υπηρεσίες που προσφέρουν, π.χ., ο εκτελωνισμός, σε χώρες με έξυπνο σύστημα είναι εντελώς περιττές: Ο συναλασσόμενος μπορεί κάλιστα να εκτελωνίσει μόνος του ο,τιδήποτε μέσα σε μία ώρα.

Πάνω απ’ όλα, απαιτείται ν’ απαλλαγεί η επιχειρηματικκή δραστηριότητα από όλα τα αμέτρητα εμπόδια της σφραγιδομανίας και της επικυρωσιομανίας. Να μην απαιτείται “άδεια” για το κάθε τί, λες και απαγορεύονται τα πάντα στη ζωή εκτός αν κατ’ εξαίρεση επιτρέπονται, να μην θέλει €20.000 για μιά άδεια οικοδομής, να μην χρειάζεται μιά βαλίτσα χαρτιά για ν’ ανοίξει ένα περίπτερο (και δύο βαλίτσες χαρτιά για να το κλείσει, κατ’ εφαρμογή του κανόνα “ου μπλέξεις”), να μη θέλει σχεδόν ένα χρόνο για να καταχωρίσει μιά ΕΠΕ (τί χρειάζονται οι συμβολαιογράφοι, οι δικηγόροι και οι δημοσιεύσεις στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως;), ν’ ανοίγει λογαριασμό σε τράπεζα σε δέκα λεπτά το πολύ, να παίρνει δάνειο (εφόσον πληρούνται κάποιοι όροι οικονομικής και όχι γραφειοκρατικής φύσεως) μέσα σε ένα μισάωρο, κτλ. Έτσι λειτουργούν οι προοδευμένες κοινωνίες, και όχι όπως στο δικό μας το δοβλέτι, που επιμένει σε οθωμανικού τύπου συστήματα, συστήματα που και αυτή η Τουρκία τα έχει πλέον εγκαταλείψει.

Αυτά, βέβαια, δεν γίνονται ούτε με ευχολόγια ούτε με δηλώσεις της στιγμής από τηλεοράσεως, ή με νομοσχέδια γραμμένα στο γόνατο. Ο καρκίνος έχει προχωρήσει τόσο πολύ, που χρειάζεται πλέον επιστημονική αντιμετώπιση. Πρέπει να γίνει συστηματική μελέτη όλων των γραφειοκρατικών διαδικασιών, που τόσο βαρύνουν αυτόν τον τόπο, να τις αναλύσουμε μία προς μία, και να καταλήξουμε στα κατάλληλα συμπεράσματα ως προς το τί και πως μπορεί να απλοποιηθεί. Εννοείται, ότι καλό είναι ν’ αρχίσει κανείς από τις διαδικασίες εκείνες, που έχουν ύψιστη σημασία για την ανάπτυξη, π.χ., για τις αγοραπωλησίες ακινήτων, τις επιχειρηματικές επενδύσεις, τη ναυτιλία.

Ένας άλλος τομέας, όπου θα πρέπει να μπει κάποια τάξη, και τώρα είναι η ευκαιρία, είναι ο συνδικαλισμός. Πολύ έχουν αγριέψει τα πράγματα, οι εργατοπατέρες μας βρήκαν τώρα την ευκαιρία να δράξουν ακόμη περισσότερη δύναμη βλάπτοντας τον τόπο και προβάλλοντας λυσσαλέα αντίδραση σε κάθε προσπάθεια βελτίωσης του συστήματος. Όχι στην απελευθέρωση των επαγγελμάτων, όχι στην ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, όχι στους τουρίστες, όχι στα πάντα, απεργίες, φωνασκίες, γεινκή διάλυση. Στραπατσάρισμα της διεθνούς εικόνας της χώρας. Μακριά την πάνε τη βαλίτσα και είναι πλέον καιρός να στοιχειοθετηθούν ακόμη και ποινικές ευθύνες για τέτοιους είδους δολιοφθορές. Σε παλαιότερο άρθρο μου στην εφημερίδα αυτή μίλησα για τη γενική απαγόρευση της απεργίας, που υπάρχει στη Σουηδία και αλλού [Nomika Epilekta:Το δικαίωμα της απεργίας στο Σουηδικό μοντέλο], σαν ένα από τα κυριότερα εργαλεία για την εμπέδωση της κοινωνικής ειρήνης και της ανάπτυξης. Αν ο άλλος θέλει να κάνει τον χαβαλέ του παίζοντας την πάλη των τάξεων ας τους κάνουμε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι που να βασίζεται σε αυτή τη θεματολογία για να περνάνε την ώρα τους. Όμως στον πραγματικό κόσμο η πάλη των τάξεων δεν έλυσε ποτέ κανένα πρόβλημα ούτε δημιούργησε ποτέ θέσεις εργασίας.

Αν υποθέσουμε τώρα, ότι για κάποιο λόγο δεν προχωράμε στον εκσυγχρονισμό του συστήματος, αλλά αρκούμαστε στην μείωση των δαπανών: Και τότε απαιτείται μιά μελέτη και μιά λογική αντιμετώπιση του θέματος. Για παράδειγμα, δεν χρειάζεται ν’ αρχίσουμε με περικοπές σε ζωτικούς τομείς, όπως η παιδεία ή η υγεία. Υπάρχουν τομείς ολόκληροι που θα μπορούσαν και να καταργηθούν εντελώς χωρίς η ποιότητα ζωής μας να μειωθεί στο ελάχιστο. Αντί, λοιπόν, να κάνουμε περικοπές που βλάπτουν άμεσα φρενάροντας την ανάπτυξη, γιατί δεν περικόπτουμε τις αμυντικές δαπάνες; Γιατί δεν ελαττώνουμε τις πρεσβείες μας, οι οποίες, ούτως ή άλλως σπάνια δίνουν μια θετική εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό;

Δυστυχώς, το αντίστροφο γίνεται σήμερα σε όλους τους τομείς. Η γραφειοκρατία μάλλον επιδεινώνεται, γίνονται περικοπές εκεί που δεν πρέπει, ενώ εκεί που πρέπει να γίνουν περικοπές μάλλον αυξάνονται οι δαπάνες, και η ύφεση όλο και βαθαίνει. Χάνουμε την ευκαιρία που μας παρέχει η κρίση, την ευκαιρία ν’ αποκτήσουμε ένα σύστημα πιο φωτισμένο και πιο έξυπνο από αυτό που έχουμε.

Του Γεράσιμου Φουρλάνου, από Τα Νομικά Επίλεκτα