Το χρήμα των αγορών

Του Πάσχου Μανδραβέλη, από την  Καθημερινή

Το στοίχημα της παραγωγικής αναδιάρθρωσης παραμένει .

Έχει ένα μεγάλο δίκιο ο επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της Ε.Ε. (Task Force) κ. Χορστ Ράιχενμπαχ ο οποίος δήλωσε στο Spiegel ότι «το χρήμα [των αγορών] είναι ο μεγάλος αστάθμητος παράγοντας. Κανένας δεν μπορεί να πει εάν η Ελλάδα θα είχε αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα να βγει μόνη της στις αγορές χωρίς να χρειαστεί τη βοήθεια των χωρών της Ευρωζώνης». Και το δίκιο του δεν αφορά μόνο το δεύτερο σκέλος· είναι αλήθεια ότι θα βλέπαμε με το κιάλι τις αγορές αν φεύγαμε από τη Ζώνη του Ευρώ και γινόμασταν Αργεντινή, όπως εύχονταν κάποιοι. Το δίκιο του αφορά και την αστάθεια των αγορών, οι οποίες παρεμπιπτόντως έδωσαν προχθές και στο Πακιστάν 2 δισ. δολάρια έπειτα από επταετή αποκλεισμό του. Αυτό που οφείλουμε να καταλάβουμε είναι ότι και οι αγορές κρατικών ομολόγων είναι -όπως όλες οι αγορές- δισυπόστατες. Εκτός από τη ζήτηση υπάρχει και η προσφορά. Κι αυτόν τον καιρό υπάρχει μεγάλη ρευστότητα παγκοσμίως που κάνει τα κρατικά ομόλογα πιο ελκυστικά.

Συνεπώς πρέπει να φέρουμε... «στα κυβικά της» τη μεγάλη επιτυχία να βγούμε μετά τέσσερα χρόνια στις αγορές. Δεν πρέπει να απαξιώσουμε το άνοιγμα που επέτυχε η κυβέρνηση ανοίγοντας ένα ρυάκι στο μεγάλο ποτάμι του χρήματος που κυκλοφορεί στις διεθνείς αγορές. Αλλά δεν πρέπει και να υπερβάλλουμε. Το βασικό στοίχημα που είναι η παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας παραμένει μπροστά μας. Και σ’ αυτόν τον τομέα έγιναν πολλά -τα αποτελέσματα των οποίων, όπως γίνεται με όλες τις διαρθρωτικές αλλαγές, θα φανούν εν καιρώ- αλλά όπως φαίνεται δεν έγιναν όσα πρέπει. Σ’ αυτόν τον δύσκολο (για το εγχώριο πολιτικό σύστημα) τομέα έχουμε ό,τι είχαμε πάντα: υπαναχωρήσεις, κουτοπονηριές, στασιμότητα, όπου μπορούν. Όπως γράφει και η Suddeutsche Zeitung, « οι ελεγκτές της τρόικας πήραν εν τω μεταξύ την αγγλική μετάφραση του πακέτου μεταρρυθμίσεων που ψηφίστηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο και διαπίστωσαν πως όλα όσα συμφωνήθηκαν δεν συμβαδίζουν με όλα όσα ψηφίστηκαν».

Το πρόβλημα είναι ότι σε επίπεδο αντιλήψεων όλα τριγύρω αλλάζουνε κι εδώ όλα τα ίδια μένουν. Η προπαγάνδα των συντεχνιών μαζί με τους συνήθεις οπισθοδρομικούς έκανε την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, να μοιάζει με το πρόχειρο και υποχρεωτικό διάβασμα που κάνουν οι φοιτητές την παραμονή των εξετάσεων για να πάρουν το «δημοκρατικό πέντε». Ελάχιστοι κατανοούν ότι η απελευθέρωση της αγοράς από διοικητικά εμπόδια, επιτρέπει σε νέους ανθρώπους να δοκιμάσουν διαφορετικές λύσεις για την παραγωγή φθηνότερων και καλύτερων προϊόντων και υπηρεσιών. Η προστασία των «εντός» από την «κακιά τρόικα» είναι και προστασία των πεπατημένων πρακτικών από τις ιδέες που μπορεί να έχουν οι «εκτός». Είναι προστασία από την πρόοδο και την ανάπτυξη της οικονομίας. Άνθρωποι που θα μπορούσαν να δοκιμάσουν νέες μεθόδους στην παραγωγή και διάθεση των προϊόντων εμποδίζονται τεχνηέντως, προκειμένου να μην αλλάξουν εκείνοι που χρησιμοποιούν τις παλιές μεθόδους. Αυτές οι αντιλήψεις παραμένουν κυρίαρχες στο πολιτικό σκηνικό, κάτι που έγινε φανερό από τα παζαρέματα και τις «επιτυχίες» που είχαν διάφοροι βουλευτές για να μην αλλάξουν τα κακώς κείμενα. Αυτά που κρατούν τον δυναμισμό της νέας γενιάς δέσμιο όλων των γραφειοκρατικών αντιλήψεων.

Αφού, λοιπόν, χαρούμε για την έξοδο στις αγορές, ας προσέξουμε και μια άλλη είδηση που βγήκε την ίδια μέρα: «Μείωση για πέμπτο συνεχή μήνα κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία για τη βιωσιμότητα της ελληνικής παραγωγής... Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) η συνολική αξία των εξαγωγών τον Φεβρουάριο του 2014 ανήλθε σε 2.049,6 εκατ. ευρώ έναντι 2.202,7 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο του 2013, παρουσιάζοντας μείωση 7%».