Στις μέρες μας η προσπάθεια δανεισμού της χώρας και αποπληρωμής του χρέους της αποτελεί κυρίαρχο θέμα συζήτησης σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ταυτίζεται με αυτό της εθνικής κυριαρχίας. Το θέμα βέβαια, δεν είναι τωρινό ούτε καν χθεσινό. Το Δημόσιο Χρέος επέκταση υπήρξε το κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής και κατ 'της δημόσιας ζωής από την εποχή του Απελευθερωτικού Aγώνα, πριν ακόμη δηλαδή δημιουργηθεί το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος και συνεχίζει να ταλαιπωρεί την Ελλάδα μέχρι και σήμερα. Η Δημόσια Οικονομία από το 1823 και εφεξής είναι πνιγμένη στα δάνεια αλλά και ταυτόσημη με τη διαφθορά της εξουσίας καθώς και τη σχέση των εκάστοτε κυβερνώντων με οικονομικούς ή άλλους παράγοντες, που δικαιολογημένα προκαλούν την οργή του απλού κόσμου.
Η μικρή μας ιστορία ξεκινάει γύρω στα 1823, ενώ ήδη οι Έλληνες μάχονταν να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό και να κερδίσουν την ελευθερία τους. Μερικοί βέβαια, «μάχονταν» παράλληλα να γεμίσουν τις τσέπες τους ... Η επαναστατική κυβέρνηση είχε άμεση ανάγκη από χρήματα για τις ανάγκες του Αγώνα. Απευθύνθηκε λοιπόν στο πιο ισχυρό κράτος της εποχής, την Αγγλία, και πήρε δύο δάνεια συνολικού ύψους 2.800.000 λιρών. Το πρώτο δάνειο συνομολογήθηκε το 1823 για 800,000 λίρες από τις οποίες οι Έλληνες πήραν στα χέρια τους μόλις 278.700 λίρες, ενώ το δεύτερο συνομολογήθηκε το 1825 για 2.000.000 λίρες και έφτασαν στην Ελλάδα μόνο 816.000 λίρες.
Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις στην οικονομία για να καταλάβει κανείς τους ληστρικούς όρους των συγκεκριμένων δανείων. Σκεφτείτε ότι οι «Φιλέλληνες» αδερφοί Ρικάρντο κράτησαν για τον εαυτό τους προμήθεια 64,000 λίρες. Όπως καταλαβαίνετε η «αγάπη» για την Ελλάδα κοστίζει λίγο ακριβά ...
Παρόλη την καταλήστευση, όμως, των πιστωτών, το ποσό που έφθασε στην Ελλάδα ήταν και πάλι αρκετά μεγάλο για την εποχή. Φυσικά θα περίμενε κανείς να διατεθεί για τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες του Αγώνα. Αντίθετα, αμέσως ξεκίνησε το πλιάτσικο.
Το πρώτο δάνειο σπαταλήθηκε στον εμφύλιο πόλεμο για την εξαγορά των Ρουμελιωτών και την εξόντωση των Μοραϊτών καπεταναίων και το μεγαλύτερο μέρος το καρπώθηκαν οι Υδραίοι και οι Σπετσιώτες.
Το δεύτερο δάνειο εννοείται θα πήγαινε για αγορά σύγχρονων πλοίων και συγκεκριμένα δύο ατμοκίνητων φρεγατών στην Αμερική και έξι ατμοκίνητων πλοίων στην Αγγλία. Ας δούμε όμως τι έγιναν τα έξι πλοία που παραγγέλθηκαν έναντι του ποσού των 123.000 στερλινών στους Άγγλους. Ο "Ακαταμάχητος" κάηκε στον Τάμεση. Η "Επιχείρηση" μόλις βγήκε στο πέλαγος κινδύνεψε να βουλιάξει γιατί διερράγησαν τα καζάνια. Από τα υπόλοιπα τρία μικρότερα το "Ερμής" θα φθάσει με χαλασμένη μηχανή και θα χρειαστεί η αντικατάστασή της, θυμίζοντας τραγικά την ιστορία που επαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα με τα υποβρύχια που γέρνουν. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτός ο ρόλος των Άγγλων τραπεζιτών και ναυπηγών για τη διεκδίκηση της "μίζας". Σε ότι αφορά τις δύο φρεγάτες που παραγγέλθηκαν στην Αμερική έναντι του ποσού των 156.000 στερλινών έχουν και αυτές την ίδια περιπέτεια. Ο "φιλέλληνας" Γουίλιαμ Μπάγιαρντ ανέλαβε τη ναυπήγησή τους. Έπειτα από απανωτές καθυστερήσεις και συνεχή ανατίμησή τους τελικά θα κατασκευαστούν 2 φρεγάτες και η υπόθεση θα φθάσει στα δικαστήρια. Η μία φρεγάτα θα δοθεί στο αμερικανικό ναυτικό, στη μισή όμως τιμή από εκείνη που πλήρωσε η Ελλάδα. Τέλος, η "Καρτερία" έφθασε στην Ελλάδα σε κακή κατάσταση με καθυστέρηση 13 μηνών το Σεπτέμβριο του 1826. Η φρεγάτα αυτή θα πυρποληθεί αργότερα από τον Μιαούλη όταν ξέσπασε το κίνημα για την ανατροπή του Καποδίστρια.
Τα αγγλικά δάνεια αποτέλεσαν την απαρχή της εξάρτησης της Ελλάδας από τα αγγλικά συμφέροντα, της κομματικοποίησης, του διχασμού και της υποτέλειας. Ο Κοραής είχε προειδοποιήσει γι 'αυτό σε μια επιστολή του προς τον Κουντουριώτη: «Το δάνειον το γινόμενον από το Αγγλικό έθνος δεν πρέπει να το στοχάζεσθε ως ευεργεσίαν. Και αυτόν τον διάβολον ήθελον ούτοι μετά χαράς δανείσει αργύρια, αν ο διάβολος είχε να τους ασφαλίσει τα ενέχυρα ».
Το 1827 ήλθε η πρώτη ουσιαστική πτώχευση λόγω αδυναμίας καταβολής των τοκοχρεολυσίων των δανείων του 1823 και 1825.
Το 1843 ήλθε η δεύτερη πτώχευση όταν διακόπηκε η εξόφληση των δόσεων του δανείου των 60.000.000 γαλλικών φράγκων που είχε δοθεί στη Βαυαροκρατία με την εγγύηση των προστάτιδων δυνάμεων. Το δάνειο αυτό εξανεμίστηκε στην αποπληρωμή των δόσεων των δύο αγγλικών δανείων.
Η τρίτη στάση πληρωμών θα γίνει το 1893, Που συμπίπτει με το τέλος της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη. Ο διάδοχός του Δηλιγιάννης θα οδηγήσει τη χώρα το 1897 στον ατιμωτικό πόλεμο κατά της Τουρκίας. Με την ήττα θα έλθει και ο ΔΟΕ (Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος) που θα εισπράττει για λογαριασμό των δανειστών τους φόρους. Ο ΔΟΕ θα καταργηθεί ύστερα από 80 χρόνια, το 1978. Η τέταρτη χρεοκοπία θα γίνει το 1932, Επί Ελευθερίου Βενιζέλου.
Και να πού η Ελλάδα πριν ακόμη συμπληρώσει 200 χρόνια ανεξαρτησίας βρίσκεται πάλι αντιμέτωπη με μια νέα χρεοκοπία και υπό αυστηρή επιτήρηση και έλεγχο από τους πιστωτές της.
Ελπήνωρ
Η σύναψη δανείου το 1823 και 1825 αποτελεί μια απο τις μεγαλύτερες διπλωματικές επιτυχίες των επαναστατημένων Ελλήνων, γιατί α) η χορήγηση των δανείων αποτελεί μια έμμεση θέση της Αγγλίας υπέρ της δημιουργίας ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, το οποίο θα επέστρεφε το δάνειο μαζί με τους υπέρογκους τόκους. Αν δεν ιδρύετο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, από ποιον θα ζητούσε η Αγγλία την επιστροφή των δανείων;β) Η επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων το 1827, με πρωταγωνιστή την Αγγλία, έγινε γι' αυτόν ακριβώς το λόγο.Για να ιδρυθεί το κράτος που θα επέστρεφε τα τοκοχρεολύσια στους Άγγλους. Η επανάσταση είχε ήδη καταρρεύσει και μαζί μ' αυτήν και οι προσδοκίες των Άγγλων για την εξόφληση των τοκοχρεολυσίων. Πόλεμος χωρίς συμφέρον, χωρίς πλιάτσικο δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία του ανθρώπου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ. Ευθυμίου