Χωρίς αξιοπρέπεια

H γραφειοκρατία μπορεί να κάνει περισσότερα θαύματα από την Παναγία. Αρκεί να ξέρεις πως να τη χειριστείς. Να, επί σειρά ετών χάριζε στην πατρίδα μας το μεγαλύτερο ποσοστό αιωνόβιων συνταξιούχων. Πρώτα έφευγε η ψυχή και μετά η σύνταξη. Η γραφειοκρατία επέτρεπε σε τυφλούς να οδηγούν και σε παράλυτους όχι απλώς να σηκώνονται από το κρεβάτι τους, αλλά να απλώνουν τα πόδια τους ως την απέναντι καρέκλα. Είναι, άλλωστε, γνωστή η ιστορία με τον παράλυτο που αρνήθηκε τη θεραπεία του Ιησού επειδή θα έχανε την αναπηρική σύνταξη.

Όχι πια. Την Παρασκευή η εφημερίδα «Τα Νέα» δημοσίευσε ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ για τον νέο κανονισμό του υπουργείου Εργασίας, με τον οποίο προσδιορίζονται τα ποσοστά αναπηρίας για νοσήματα όπως η μεσογειακή αναιμία, ο αυτισμός, ο διαβήτης, αλλά και για ανθρώπους που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ή πάσχουν από AIDS. Αντιγράφω το κείμενο της Μάρθας Καϊτανίδη: «Ενδεικτική είναι η περίπτωση των 350 μεταμοσχευθέντων ήπατος - ανάμεσά τους και 35 παιδιά - στους οποίους το ποσοστό αναπηρίας μειώνεται από το 80% στο 10% τον δεύτερο χρόνο μετά τη μεταμόσχευση, που σημαίνει ότι περιορίζονται επιδόματα, φάρμακα αλλά και κάθε τύπου παροχές.

Μαχαίρι όμως μπαίνει και σε μέτρα όπως είναι η δυνατότητα να λαμβάνουν πρόωρα σύνταξη (έπειτα από 15 χρόνια εργασίας) αλλά και στα ευνοϊκά κριτήρια για χορήγηση βιβλιαρίου απορίας που ανοίγει τον δρόμο στη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αντίστοιχο είναι το ψαλίδισμα του ποσοστού αναπηρίας στους περίπου 1.000 στη χώρα μας μεταμοσχευθέντες νεφρού. Όταν ο ασθενής κλείσει 12 μήνες μεταμοσχευμένος, το ποσοστό αναπηρίας του από 80% που ίσχυε, πλέον θα κυμαίνεται από 50% έως 67%, ανάλογα με την κρίση της ιατρικής επιτροπής.» Ο νέος κανονισμός δεν φτάνει, απλώς, το μαχαίρι στο κόκκαλο. Το πιέζει μέχρι το νεφρό και το ήπαρ. Και πιο βαθιά: αν έχεις AIDS θα πάρεις κάτι στο τελευταίο στάδιο της ασθένειας, ουσιαστικά επιδοτούν την κηδεία σου. Αντίστοιχες είναι οι περικοπές στους πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία ή αυτισμό.

Αν το δεις με το ψυχρό μάτι ενός γενετιστή, όλα αυτά απλώνονται σαν λευκά σεντόνια στη λιακάδα. Με αυτήν την πολιτική μεσοπρόθεσμα η Ελλάδα θα μετατραπεί σε χώρα απολύτως υγιών ανθρώπων, αφού κανένας άλλος δεν θα επιβιώνει. Όμως όπως αλλιώς και αν το δεις, αισθάνεσαι συνένοχος στη ντροπή, ειδικά αν είσαι υγιής. Του κερατά, πόσοι είναι οι άνθρωποι που είχαν την τύχη να βρουν μόσχευμα και την ατυχία να ζουν στην Ελλάδα; Δεν είναι πάνω από 1.500. Αν, λοιπόν, θεωρείς ότι μετά από μεταμόσχευση νεφρού ή ήπατος μπορείς να βρεις εύκολα δουλειά ή να επιστρέψεις σε αυτή που έχεις, τότε φοβούμαι ότι σου αξίζει να δοκιμάσεις την αίσθηση, τον πόνο και την αγωνία. Και αν ως κοινωνία δέχεσαι να περιθάλψεις μόνο τον ετοιμοθάνατο, τότε είναι σαν να τον έχεις σκοτώσει ήδη.

Είναι στιγμές που προσπαθώ να φανταστώ τα πρόσωπα των τύπων πίσω από αυτές τις αποφάσεις. Φτιάχνω στο μυαλό μου μία εικόνα αυτού που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «υπηρεσιακός παράγοντας». Είναι δημόσιος υπάλληλος, γραφειοκράτης που, αποδεδειγμένα δεν έκανε καλά τη δουλειά του και τώρα έχει πετάξει έξω δόντια και νύχια καθώς υφίσταται άγρια περικοπή αποδοχών. Βλέπει μόνο πίνακες, υπολογίζει ποσά, συντάσσει έγγραφα, κοιτάζει το ρολόι και πάει σπίτι του. Από πάνω του έχει έναν πολιτικό προϊστάμενο που γνωρίζει το πρόβλημα, αλλά δεν μπορεί να το αισθανθεί αφού, συνήθως, ο ίδιος και το περιβάλλον του είναι πολλά βήματα πιο πέρα από την αράδα μας. Και γύρω τους είμαστε όλοι εμείς που έχουμε δεχθεί τη φύση των πραγμάτων, που βλέπουμε σοκαρισμένοι το εκκρεμές να μετακινείται από το ένα άκρο στο άλλο. Πριν από λίγο έπαιρναν σύνταξη οι πεθαμένοι, τώρα δεν θα πάρεις ακόμα και αν πεθαίνεις.

Δεν ξέρω τι γίνεται με αυτά τα πράγματα. Υποθέτω πως ο πρωθυπουργός ή ο υπουργός του μετρούν αντιδράσεις και μαζεύουν κάπως την αλυσίδα του θηρίου. Αν υπάρχει πραγματική ηγεσία με συντεταγμένο όραμα σε αυτόν τον τόπο, τότε οφείλει να παρέμβει, επιβάλλοντας το όριο, χαράσσοντας τη γραμμή. Όχι για λόγους ανθρωπισμού, αλλά για λόγους αξιοπρέπειας. Για να μας πείσουν ότι τελικά η χώρα αυτή αξίζει να ζήσει.

Του Κώστα Γιαννακίδη, από το protagon.gr