"Όσο αυξάνεται η γνώση μειώνεται το εγώ, ενώ όσο μειώνεται η γνώση αυξάνεται το εγώ!"

4 Αυγ 2012

Δημιουργικότητα: Η έξοδος από την κρίση

Η λέξη δημιουργικότητα συχνά συνδέεται με μια έννοια ολότελα απρόσιτη στους περισσότερους από μας, όντας παγιδευμένοι στους εξοντωτικούς ρυθμούς της καθημερινότητας και στην αέναη δίνη της ρουτίνας και της στασιμότητας που προκαλεί ο προσωπικός μας μικρόκοσμος. Κάτω από αυτό το πρίσμα συχνά φαντάζει σαν μια έννοια πιο πολύ μαγική, που συνδέεται με υπερφυσικές ικανότητες και αναβλύζει από σπάνιες προσωπικότητες στην ιστορία που διέπρεψαν για τις πρωτοποριακές ιδέες και τη διαφορετικότητα στον τρόπο σκέψης τους, όπως ο Αϊνστάιν, ο Πικάσο, ο Τζομπς της Apple, παρά προσιτή στον καθένα από μας.
Οι τελευταίες έρευνες που πραγματοποιούνται όμως στο πεδίο της δημιουργικότητας φέρνουν αισιόδοξα νέα. Η δημιουργικότητα, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να καλλιεργηθεί και στους "κοινούς θνητούς", ανοίγοντας δρόμους και δίνοντας λύσεις σε αδιέξοδα της εποχής και επιτυγχάνοντας μια διαφορετική προσέγγιση τόσο της καθημερινότητας όσο και των τελμάτων που επιφέρει η κρίσιμη περίοδος που διανύουμε.

Σύμφωνα με τον Τζόνα Λέρερ, Αμερικανό συγγραφέα και δημοσιογράφο με σπουδές νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και στο καινούριο του βιβλίο “Imagine: How Creativity works”, το οποίο βρίσκεται στις πρώτες θέσεις με τα πιο ευπώλητα βιβλία στην Αμερική, όλοι μας διαθέτουμε ένα μεγάλο απόθεμα δημιουργικότητας που δεν έχουμε κατορθώσει να αξιοποιήσουμε. Εξετάζοντας τη λειτουργία του εγκεφάλου και αντλώντας από μια μεγάλη δεξαμενή επιστημονικής και κοινωνιολογικής έρευνας , αποδεικνύει ότι το σπάνιο ταλέντο της δημιουργικότητας μπορεί να αναπτυχθεί σε όλους, λιγότερο ή περισσότερο.

Επίσης, άλλες έρευνες υποδεικνύουν ότι με κατάλληλα μαθήματα μπορούμε να αυξήσουμε τη δημιουργικότητα στην προσωπική αλλά και την εργασιακή μας ζωή. Με αυτό το σκεπτικό, έννοιες όπως η έμπνευση, η φαντασία και η ονειροπόληση επαναπροσδιορίζονται και ενθαρρύνονται ενίοτε εις βάρος της υπερβολικής αυτοσυγκράτησης και αυτοπειθαρχίας και με σκοπό να απεγκλωβίσουν του νου από στερεότυπα και κλισέ και να καλλιεργήσουν την ικανότητα σύλληψης της μεγαλύτερης εικόνας (big picture). Η επίλυση προβλημάτων, αποκαλύπτουν οι ειδικοί, χρειάζεται τόσο τόλμη αλλά και αφέλεια προκειμένου να επιτευχθεί.

Ένα από τα συμπεράσματα είναι επίσης ότι η δημιουργικότητα σχετίζεται με τη σύνδεση πραγμάτων που είναι φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους. Τρανταχτό παράδειγμα έρχεται από τον χώρο της διαφήμισης και αφορά το σλόγκαν της Nike ‘Just Do It’ το οποίο ταυτίστηκε με την απόλυτη επιτυχία της εταιρίας, χωρίς να έχει εμφανή σύνδεση με το προϊόν που διαφημίζει. Αντίστοιχα παραδείγματα αποτελούν πρόσφατες διαφημίσεις ΟΤΕ, Wind, Vodafone, ΟΠΑΠ κτλ., από τις οποίες προέκυψαν σλόγκαν που καθιέρωσαν με επιτυχία στο κοινό τις διαφημίσεις χωρίς να έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο της διαφήμισης. Διαπιστώθηκε λοιπόν επιστημονικά ότι ενώνοντας τμήματα πληροφορίας που είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους βοηθά κανείς στην επίλυση ενός δύσκολου προβλήματος. Σε αντίστοιχα αποτελέσματα καταλήγουν έρευνες που αφορούν επαφή ανθρώπων με ετερόκλητες παρέες, με διαφορετικά ενδιαφέροντα και ιδέες, πεποιθήσεις και συνήθειες. Αυτή η επαφή διευρύνει το νου, βγάζοντάς τον από τα στενά όρια της καθημερινότητας και αυξάνει τις πιθανότητες προς μια δημιουργική αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Άλλες έρευνες του Πανεπιστημίου του Ιλινόι έδειξαν ότι όσο λιγότερη σημασία δίνει κάποιος σε ένα πρόβλημα τόσο πιο δημιουργικός μπορεί να γίνει στην επίλυσή του. Διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν φορές που η υπερβολική προσήλωση στο πρόβλημα μπορεί να αποτρέπει το μυαλό από την ανακάλυψη της λύσης. Όσο πιο ήρεμος και αποστασιοποιημένος κατά το εφικτό είναι κάποιος, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να φτάσει στην επίλυση θεμάτων. Θεωρίες επίσης δείχνουν ότι ο τόσο ο διαλογισμός όσο και το χιούμορ βοηθούν πολύ στην καλλιέργεια της δημιουργικότητας και στην εξεύρεση λύσεων σε θέματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος.
Δημιουργικότητα όμως σημαίνει και εργατικότητα. Η διαδικασία της αναζήτησης λύσεων από διαφορετικά ερεθίσματα και εμπειρίες και η σύνδεση πληροφοριών από όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι κάθε άλλο παρά ανώδυνη. Η δρόμος προς την επιτυχία είναι αρκετά επίπονος και στηρίζεται στην επιμονή και τη σκληρή δουλειά. Η Μαντόνα, το επί σειρά δεκαετιών είδωλο της παγκόσμιας ποπ μουσικής σκηνής σε καμία περίπτωση δεν έφτασε στην κορυφή του βάθρου μόνο με αφέλεια, παιδικότητα, φαντασία και έμπνευση. Η καινοτομία και η διαφορετικότητα επιτυγχάνεται με το συνδυασμό όλων αυτών των χαρακτηριστικών με την πειθαρχία, την αποφασιστικότητα, την επιμονή, την αυτοπεποίθηση και τη σκληρή δουλειά. Θα χρειαστούν πολλές πιθανές αποτυχίες μέχρι κάποιος να φτάσει στο επιθυμητό πρωτοποριακό αποτέλεσμα.

Στις δύσκολες λοιπόν μέρες που διανύουμε, όπου όλα φαντάζουν γύρω μας αδιέξοδα και τα καταστροφικά σενάρια διαδέχονται το ένα το άλλο, υπάρχουν και αισιόδοξα μηνύματα. Ένα από αυτά είναι ότι το πολυπόθητο προνόμιο της δημιουργικότητας δεν ανήκει στην ελίτ των εκλεκτών αλλά είναι καλλιεργήσιμο από όλους μας ανεξαιρέτως. Εκεί ακριβώς που νομίζουμε ότι δεν υπάρχουν λύσεις, ότι η λογική έχει στερέψει, με όπλο τη δημιουργικότητα μπορούμε ο καθένας ξεχωριστά στον τομέα και την καθημερινότητά του αλλά και όλοι μαζί να αναζητήσουμε λύσεις, να δούμε τα πράγματα κάτω από ένα άλλο πρίσμα και να επιτύχουμε το διαφορετικό, το πρωτοποριακό, το καινοτόμο. Αυτή είναι η δύναμη της δημιουργικότητας.

Της Ράνιας Φακιώλα, από το capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου