Του Βασίλη Μπενόπουλου*, από Liberal
Σε μια εποχή ταχύρυθμων εξελίξεων, όπου η Ενωμένη Ευρώπη και το όραμα της αρμονικής συνύπαρξης και συνεργασίας των λαών της Γηραιάς Ηπείρου δοκιμάζονται, είναι σημαντικό να συζητήσουμε για την εκπαίδευση και τον ρόλο της στη διαμόρφωση Ευρωπαίων πολιτών. Γνωρίζουμε όλοι ότι μόνο μέσα από την εκπαίδευση μπορούν οι νέοι των χωρών της Ευρώπης να έρθουν κοντά και να διαμορφώσουν μια κοινή ταυτότητα. Ουσιαστικά, η μόνη ελπίδα επιβίωσης και συνέχισης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος βρίσκεται στην εκπαίδευση και την ωρίμανση των πολιτών.
Μέσα στο περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κλονίζεται από διαφωνίες και απειλές για απόσχιση από κράτη μέλη, πρέπει να βρεθεί τρόπος ανάδειξης της διπλής ταυτότητας των πολιτών, και ειδικά των νέων. Είμαστε, δηλαδή, Έλληνες, αλλά είμαστε και Ευρωπαίοι πολίτες.
Κάθε κρίση μπορεί να ανατρέψει τα πιστεύω των νέων ανθρώπων, και σίγουρα η οικονομική κρίση και τα διάφορα προβλήματα τα τελευταία χρόνια έχουν οδηγήσει πολλούς σε μια στάση πλήρους αμφισβήτησης και απαξίωσης αυτών των «γραφείων γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες», που όλοι μας ονομάζουμε Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως η αλήθεια είναι ότι η Ε.Ε. δεν είναι ένα απόμακρο κλαμπ, ούτε μια άυλη ιδέα, αλλά μια πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι. Η Ε.Ε. είμαστε εμείς, όλοι οι πολίτες της Ευρώπης και όλες οι κυβερνήσεις που μας εκπροσωπούν. Για να καταστεί όμως σαφές και ξεκάθαρο ότι η Ε.Ε. είναι μια φιλελεύθερη δημοκρατική συμμαχία με παρελθόν, παρόν, και μέλλον, πρέπει οι μαθητές της να διδαχθούν και να ενημερωθούν, ξεκινώντας από τα σχολεία. Η εκπαίδευση, άλλωστε, αποτελεί το πιο καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης της κοινωνίας. Είναι η πηγή για κάθε ανακάλυψη και καινοτομία, είναι το μέσο για ευημερία και πρόοδο. Ό,τι είμαστε το οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό στην εκπαίδευση που μας διαμορφώνει και μας καθορίζει.
Ένας βασικός στόχος που πρέπει να τεθεί ευρωπαϊκά για την εκπαίδευση είναι η ενδελεχής διδαχή ευρωπαϊκής ιστορίας και πολιτισμού σε διάφορες τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με έμφαση στα κοινά χαρακτηριστικά και τις κοινές πορείες που έχουν χαράξει οι διαφορετικοί και ιδιαίτερα ξεχωριστοί λαοί της Ευρώπης. Να διδαχθούν, δηλαδή, οι νέοι για τη μακρά και συναρπαστική ιστορία αυτής της ηπείρου, που, μέσα από θριάμβους και πολέμους, μέσα από νίκες και καταστροφές, κατάφερε να γίνει ενιαία και να προχωρήσει μπροστά. Η αντικειμενική αλλά ουσιαστική και ολοκληρωμένη μελέτη της ιστορίας μας θα είναι ένα πρώτο βήμα για τη σταδιακή διαμόρφωση της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας, χωρίς φυσικά να χάνονται και τα χαρακτηριστικά κάθε πολιτισμού.
Παράλληλα, είναι αναγκαία η δημιουργία ενός νέου κοινού μαθήματος, που θα διδάσκεται σε όλα τα σχολεία της Ε.Ε., και θα έχει στόχο να παρουσιάσει, να εξηγήσει και να αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. λειτουργεί, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρώπης και τους διάφορους άλλους θεσμούς και οργανισμούς. Μόνο έτσι θα τελειώσουν τα στερεότυπα και οι αμφιβολίες για τον τρόπο που λειτουργεί θεσμικά η Ε.Ε., και θα καταστεί σαφές ότι η Ευρώπη είναι οι πολίτες της. Αυξημένη εμπιστοσύνη προς την ιδέα της Ε.Ε. μπορεί να έχει μόνο θετικά αποτελέσματα.
Πέρα από τα μαθήματα, υπάρχουν και πολλές δράσεις σχολείων και άλλων φορέων για τη συναδέλφωση των λαών και πολιτών της Ευρώπης, που θα πρέπει να ενθαρρυνθούν περαιτέρω. Ο πυρήνας της αλλαγής βρίσκεται στα σχολεία, όπου οι νέοι διαμορφώνουν τις προσωπικότητές τους. Άρα, λοιπόν, πρέπει να αναζητηθούν κοινές τομές και σημεία, πιθανά πεδία συνεργασίας μεταξύ διαφόρων σχολείων μέσα στην Ε.Ε. για την οργάνωση ταξιδιών, δράσεων, παρουσιάσεων ή κοινών δημιουργιών. Ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η τέχνη μπορούν να ενώσουν τους μαθητές που μέσα από αυτά τα προγράμματα θα δεθούν μεταξύ τους και θα γνωρίσουν έμπρακτα τις αξίες της συνεργασίας μεταξύ των λαών. Προγράμματα όπως το eTwinning, το Spring Day in Europe και το Comenius είναι καινοτόμα και εξαιρετικά σημαντικά, αλλά είναι γεγονός ότι χρειάζεται μια εκ νέου συνολική μεγάλη εκστρατεία. Αυτές οι συζητήσεις μπορούν και πρέπει να γίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά είναι απαραίτητο να αφεθούν οι φορείς και τα σχολεία ελεύθερα να πάρουν πρωτοβουλίες για τέτοιες δράσεις, που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες και δυνατότητες του κάθε σχολείου ξεχωριστά. Με στόχο τη διαμόρφωση κοινής ταυτότητας, τέτοιες πρωτοβουλίες θα κάνουν τη διαφορά.
Πράγματι υπάρχουν διάφορα προβλήματα στον οικονομικό τομέα και ειδικότερα στη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική της Ε.Ε., αλλά η ουσία μακροπρόθεσμα βρίσκεται και στον τρόπο με τον οποίο θα συνυπάρξουμε ως λαοί καθώς προχωρούμε προς την ομοσπονδιοποίηση.
Πρέπει, επομένως, να τονιστεί ότι μόνο μέσα από τον χώρο της εκπαίδευσης θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να προχωρήσουμε ενωμένοι ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει πεδίο συνεργασίας και τεράστιες ευκαιρίες που πρέπει να αδράξουμε. Είναι πραγματικά στο χέρι μας να χτίσουμε μια ακόμα πιο ενωμένη Ευρώπη∙ το οφείλουμε ως κοινωνία στις γενιές που έρχονται.
* Ο Βασίλης Μπενόπουλος είναι μαθητής Γ' Λυκείου στο PIERCE - Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου