"Όσο αυξάνεται η γνώση μειώνεται το εγώ, ενώ όσο μειώνεται η γνώση αυξάνεται το εγώ!"

10 Αυγ 2011

Το παράλογο της δημόσιας διοίκησης

Κυρίες δεσποινίδες και κύριοι, όπως έλεγε και ο μέγας Διακογιάννης, η Calpicon ltd επιστρέφει. Αν και το οικονομο-πολιτικό περιβάλλον του τελευταίου διμήνου δεν άφηνε χώρο για πεζές αναλύσεις όπως οι δικές μας, τώρα που πλακώσανε οι ζέστες και αφού όπως λέει και ο συγγραφέας «τον Αύγουστο δεν υπάρχουνε ειδήσεις», αποφασίσαμε μεταξύ φραπέ και ρακής να ξαναβγούμε δημοσίως κι ας εξακολουθεί η ψυχολογία μας να κάνει μακροβούτια στη μαυρίλα. Σημερινή μας τοποθέτηση, η δημόσια διοίκηση και τα χάλια της.
Είναι προφανές ότι η εικόνα που σχηματίζει ο πολίτης που συναλλάσσεται με το δημόσιο είναι ότι παρά τις «κρατικές επαναδημιουργίες» και τις «κόκκινες γραμμές», για να θυμηθούμε απλά τις τελευταίες εκδόσεις πολιτικών διακηρύξεων, η δημόσια διοίκηση υπολειτουργεί και σε πολλές περιπτώσεις απλά δεν υπάρχει.
Αναλύσεις επί αναλύσεων έχουν γίνει σε επιμέρους τομείς, αλλά κατά την ταπεινή γνώμη των συντελεστών της Calpicon ltd η αιτία του κακού πάει πολύ πολύ βαθιά. Πάει στη συνταγματική λογική λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Το σύστημα μας είναι λάθος γιατί είναι δομημένο πάνω στη γραφειοκρατικό μοντέλο του πάλαι ποτέ «υπαρκτού σοσιαλισμού». Μπορεί να «ανήκομεν εις την δύσην», εσχάτως μάλιστα να ανήκομε και με τη στενή οικονομική έννοια, αλλά η λογική μας κάθε άλλο παρά «δυτική» ήταν και είναι. Η κεντρική ιδέα γύρω από την οποία λειτουργεί η νεοελληνική δημόσια διοίκηση είναι ότι ο δημόσιος υπάλληλος αποδίδει και προσπαθεί να αποδώσει περισσότερο, συνεπαρμένος αποκλειστικά από το χρέος προς την πατρίδα και την κοινωνία. Άλλο κίνητρο απόδοσης δεν έχει, εκτός βεβαίως αν θεωρηθεί κίνητρο απόδοσης το ομώνυμο επίδομα που δίνεται σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων.
Στηριζόμενο στην παραπάνω λογική, το σύστημά μας το μόνο που προβλέπει είναι ποινές για όσους προβούν «αποδεδειγμένα» σε παράβαση καθήκοντος. Το πώς στοιχειοθετείται και πως αποδεικνύεται η παράβαση καθήκοντος είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία που δεν είναι του παρόντος.
Ας προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε τη λογική μας με ένα ακραίο παράδειγμα, όπως συνηθίζουμε στην Calpicon ltd. Υποθέτουμε λοιπόν την ύπαρξη δυο φανταστικών δημοσίων υπαλλήλων. Ο Α είναι ιδεολόγος θες, πατριώτης θες, εργασιομανής θες, σε κάθε περίπτωση εργάζεται με ζήλο και διεκπεραιώνει όσες περισσότερες υποθέσεις μπορεί. Πρωταρχικό του πιστεύω έχει την εξυπηρέτηση του πολίτη, εννοείται πάντα στα νόμιμα πλαίσια. Βεβαίως, επειδή η εξυπηρέτηση του πολίτη και η πιστή τήρηση της αλλοπρόσαλλης νεοελληνικής γραφειοκρατίας είναι παντελώς ασύμβατες έννοιες, σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζεται, από τη λογική του και μόνο, να κάνει μικρές και άνευ ουσίας παρατυπίες ώστε να διεκπεραιώνονται πιο γρήγορα οι υποθέσεις που αναλαμβάνει.
Ο Β είναι αυτός που ενσαρκώνει το δημόσιο υπάλληλο όπως τον φανταζόμαστε όλοι μας. Εμφανίζεται το πρωί στην υπηρεσία για να χτυπήσει την κάρτα του, αλλά στη συνέχεια εξαφανίζεται πηγαίνοντας «κάπου εδώ δίπλα σε άλλο γραφείο» κατά τους συναδέλφους. Όταν κάποτε αποφασίσει να εργαστεί τηρεί φανατικά τη γραφειοκρατία όπως ακριβώς την περιγράφει ο νόμος, αδιαφορώντας για την ταλαιπωρία και την ψυχική υγεία των πολιτών.
Και ερχόμαστε λοιπόν στη στιγμή που το σύστημα θα κρίνει με «ανεξάρτητα κριτήρια» ποιος από τους δυο θα αναλάβει μια θέση «ευθύνης», δηλαδή θέση προϊσταμένου κλπ. Ε το αποτέλεσμα το φαντάζεστε. Τη θέση θα την πάρει φυσικά ο Β, αφού στο φάκελό του δε θα υπάρχει απολύτως τίποτα το επιλήψιμο! Ο Α, δυστυχώς γι αυτόν, στην προσπάθειά του να εξυπηρετεί τον πολίτη είναι λογικό να πέσει σε επουσιώδεις μεν, καταγεγραμμένες παρατυπίες δε, που στατιστικά κάπου θα βγουν στην επιφάνεια. Και επειδή η νομοθεσία μας στηρίζεται στη λογική ότι «αν κάτσει η στραβή, η ευθύνη πέφτει στον κατώτατο υπάλληλο» ο Α όλο και κάποια παρατυπία θα έχει στον υπηρεσιακό του φάκελο!
Καλά μακροβούτια και προσοχή στα αδέσποτα κανό.
της Calpicon Ltd, άναδημοσίευση από το protagon.gr.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου