Σοσιαλδημοκρατική αμηχανία

Της 'Αννας Διαμαντοπούλου, από την Καθημερινή.

Η οικονομική κρίση και το προσφυγικό ζήτημα αλλάζουν το πολιτικό τοπίο στην Ε.Ε. Οι περιφερειακές εκλογές στη Γερμανία επιβεβαίωσαν, για μία ακόμη φορά την τελευταία περίοδο, ότι ο λαϊκισμός είναι ανερχόμενη δύναμη απ’ άκρη σ’ άκρη της Ευρώπης. Ταυτίζεται με τις επιθυμίες του πλήθους, παίζει με το συναίσθημα και τον φόβο, καταγγέλλει τις ελίτ, χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία της δημαγωγίας. Παίρνει μορφή αριστεράς και δεξιάς.

Ο αριστερός λαϊκισμός υπερασπίζεται τους φτωχούς με «εχθρό» τον νεοφιλελευθερισμό και ο δεξιός λαϊκισμός υπερασπίζεται την εθνική ταυτότητα με «εχθρό» τον ισλαμισμό ή την ξενοφοβία. Κοινό στοιχείο το μίσος προς τους αντιπάλους.

Τα παραδοσιακά μεγάλα κόμματα της Ευρώπης χάνουν δυνάμεις και προς τις δύο κατευθύνσεις, μην μπορώντας να διατηρήσουν την προηγούμενη ισόρροπη πολυσυλλεκτικότητα της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις που οι ηγεσίες των μεγάλων κομμάτων έκλεισαν το μάτι και χάιδεψαν δημαγωγούς και λαϊκιστές, τους ενδυνάμωσαν, χάνοντας οι ίδιες.

Στον δυτικό κόσμο βιώνουμε την αρχή μιας νέας περιόδου λειτουργίας της δημοκρατίας με νέα διακυβεύματα, νέες διαχωριστικές γραμμές και νέα αφηγήματα, απέναντι στην πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, της πολυπολιτισμικότητας και των νέων τεχνολογιών του 21ου αιώνα.

Οι προοδευτικές δυνάμεις της νέας εποχής θα κριθούν από τη δυνατότητα να θέσουν νέα ατζέντα, αλλά και από τη δύναμη να υπερασπίσουν αρχές και αξίες που αφορούν τον πυρήνα της δημοκρατίας και βρίσκονται στον αντίποδα του λαϊκισμού, αυτού του δήμιου της δημοκρατίας, της ανάπτυξης και του πολιτισμού μιας κοινωνίας.

Προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι η συγκέντρωση των Σοσιαλιστών και των Δημοκρατών στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες δεν έδωσε κάποιο στίγμα της νέας εποχής. Οι ηγέτες επανέλαβαν τσιτάτα του παρελθόντος, χωρίς ψήγμα πρότασης για το μέλλον. Παράλληλα, τίθενται ερωτήματα ως προς την υπεράσπιση κλασικών αρχών και αξιών της Σοσιαλδημοκρατίας, όταν ο κ. Ολάντ αποφάσισε και ο κ. Γκάμπριελ δέχθηκε να προσκληθεί σε αυτήν ο υποψήφιος της ευρωπαϊκής αριστεράς και πρωθυπουργός μιας εθνικολαϊκιστικής κυβέρνησης, πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Ας ανιχνεύσουμε τα μηνύματα που δίδονται:

1. Η νίκη στις εκλογές δεν υπόκειται σε ηθικούς πολιτικούς κανόνες. Αιώνες πριν ο σαιξπηρικός Ριχάρδος ο Γ΄ την αποκτούσε με αίμα και ψέμα. Τώρα κάθε ψέμα είναι αποδεκτό. Το σκίσιμο της συμφωνίας με την Ε.Ε., η εκδίωξη των ευρωπαϊκών θεσμών, η αύξηση του κατώτερου μισθού, η αύξηση των συντάξεων και δεκάδες άλλες, απολύτως ανέφικτες, υποσχέσεις έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ. Την εξουσία αυτή επιβεβαίωσαν το δημοψήφισμα και οι δεύτερες εκλογές με αποτέλεσμα το καίριο πλήγμα στην οικονομία μιας ήδη ρημαγμένης χώρας. Επιβεβαίωση η οποία έδωσε τη δυνατότητα στον νικητή να πετάξει με κυνισμό τις ελπίδες και τις προσδοκίες των ψηφοφόρων του στο καλάθι των αχρήστων. Συμπέρασμα πρώτο: Ο ακραίος αριστερός λαϊκισμός νικάει στο όνομα των φτωχών και απελπισμένων, τους οποίους προδίδει αμέσως μετά.

2. Η κατάκτηση της εξουσίας δεν έχει ιδεολογικούς φραγμούς. Η κυβέρνηση βασίζεται στη συμμαχία με το εθνικιστικό δεξιό λαϊκιστικό κόμμα των ΑΝΕΛ, χωρίς πρόγραμμα, μόνο με μοίρασμα υπουργείων. Συμπέρασμα δεύτερο: Ο εθνικολαϊκισμός εγκαθίσταται στη κυβέρνηση και με τα δύο του πρόσωπα.

3. Η στρατηγική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στο εσωτερικό ακολουθεί όλους τους κανόνες της δημαγωγίας και του κομματικού ελέγχου του κράτους και των θεσμών. Επίκληση εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών της Ελλάδος. Εξωτερικός εχθρός η «νεοφιλελεύθερη» Ευρώπη, εσωτερικός όλο το πολιτικό σύστημα. Αντί να χτυπήσουν το πολιτικό πελατειακό σύστημα που κληρονόμησαν, επενδύουν σε αυτό και προωθούν με απροκάλυπτο τρόπο τον έλεγχο του κράτους, της Δικαιοσύνης και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Την ίδια στιγμή προσυπογράφουν, εν γνώσει της αδυναμίας υλοποίησης, κάθε πρόταση της τρόικας. Συμπέρασμα τρίτο: Ο ουσιαστικός σεβασμός των αρχών της δημοκρατίας δεν φαίνεται να απασχολεί τις «προοδευτικές» ηγεσίες.

4. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από αλήθεια, ορθολογισμό και ενεργοποίηση δυνάμεων με γνώση και ικανότητα. Οι δυνάμεις αυτές υπάρχουν, αλλά χρειάζεται χρόνος και σχέδιο ώστε να ανασυνταχθεί η δημοκρατία με ένα νέο πολιτικό σύστημα. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να νικηθεί το τέρας του λαϊκισμού, που πατά πάνω στα λάθη του παρελθόντος, στην αποτυχία του προγράμματος για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και στην απελπισία των ανθρώπων. Οσο ο λαϊκισμός μπορεί να κυριαρχεί, συμπαρασύρει και τις άλλες δυνάμεις προς την ίδια κατεύθυνση, καταστρέφοντας κάθε χώρα.

Ας σκεφτεί, λοιπόν, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και οι κ. Ολάντ και Γκάμπριελ πόσο βοηθούν τη δική τους «αριστεροσύνη», αλλά και την ανάταξη του ελληνικού πολιτικού συστήματος, κλείνοντας τα μάτια στα παραπάνω. Εκτός αν αποδέχονται αυτό που αποδίδεται στον Λένιν, ότι «στην πολιτική δεν υπάρχει ηθική, υπάρχει μόνο σκοπιμότητα» η οποία, όμως, φέρνει μόνο καταστροφές, όπως απέδειξε η Ιστορία.